برهان الأسطرلاب

    از ویکی‌نور
    برهان الأسطرلاب
    برهان الأسطرلاب
    پدیدآورانصغانی، احمد بن محمد (نويسنده) تبریزخان، شمس (مصحح)
    ناشرنشر تاخ
    مکان نشرهند - لکهنو
    سال نشر2000م
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    برهان الأسطرلاب، اثر احمد بن محمد بن حسین صغانی (متوفی 379ق)، کتابی است در علم اسطرلاب و توضیح چگونگی کار کردن با ابزار و آلات مربوط به آن.

    ساختار

    کتاب، مشتمل است بر:

    • مقدمه ناشر (نصرت ناهید)، به زبان اردو؛
    • مقدمه مصحح (شمس تبریز خان)، به زبان اردو؛
    • مقدمه مصحح، به زبان عربی؛
    • متن اصلی کتاب، متشکل از مقدمه مؤلف و دوازده فصل.

    موضوع و محتوا

    • اسطرلاب، ابزاری کاربردی برای رصد کردن ستاره‌ها و سیاره‌ها و شکل‌های فلکی است که برای اهداف نجومی و هندسی به‌کار می‌رود.

    اسطرلاب، دارای انواعی است که مشهورترین آنها عبارت است از: اسطرلاب کروی و اسطرلاب مسطح[۱].

    • مصحح در مقدمه خویش، نگاهی اجمالی به تاریخ اسطرلاب کرده و در آن، ضمن تعریف این علم و توضیح انواع آن، به معرفی اجمالی تعدادی از افراد معروفی که در این علم، شناخته‌شده و دارای تألیفاتی هستند، پرداخته و در پایان، شرح حال مختصری از مؤلف را ارائه نموده است[۲].
    • نویسنده در مقدمه خود، به معرفی اجمالی کتاب و کیفیت ساختمان اسطرلاب پرداخته و خاطرنشان کرده که این کتاب را برای خزانه عضدالدوله دیلمی نگاشته است. وی همچنین خطوط کلی کتاب را ترسیم نموده است[۳].
    • در فصول دوازده‌گانه کتاب مفصلا ساختمان اسطرلاب و اجزای تشکیل‌دهنده آن توضیح داده شده است.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه مصحح، ص13-14
    2. ر.ک: همان، ص11-24
    3. ر.ک: مقدمه مؤلف، ص25-27

    منابع مقاله

    مقدمه‌های کتاب.

    وابسته‌ها