یارشاطر، احسان

نام	یارشاطر، احسان
نام‌های دیگر
نام پدر	هاشم يارشاطر
متولد	۱۴ فروردین ۱۲۹۹
محل تولد	همدان
رحلت	۱۰ شهریور ۱۳۹۷ش
اساتید	والتر هنینگ - مری بویس ابراهیم پورداوود
برخی آثار	پنج رساله (دانشگاه بوعلی سینا همدان) اسناد و مکاتبات تاریخی ایران از تیمور تا شاه اسماعیل تحفه (در اخلاق و سیاست) پنج رساله
کد مؤلف	AUTHORCODE10185AUTHORCODE

احسان يارشاطر (1299 - 1397ش)، سردبیر، مؤسس و سَرویراستار دانشنامه‌ایرانیکا (Encyclopædia Iranica)، بنیان‌گذار مرکز مطالعات ایران‌شناسی و استاد بازنشسته مطالعات ایرانی در دانشگاه کلمبیا

ولادت

در 14 فروردين ماه 1299ش در یک خانوادهٔ بهائی اهل کاشان در همدان متولد شد. پدرش هاشم يارشاطر نيز اهل علم و دانش بود. زبان عربى و اسپرانتو را فرا گرفت و به تدريس آن پرداخت.

تحصیلات

وى تحصيلات ابتداى را در دبستان‌هاى همدان و کرمانشاه و تحصيلات متوسطه را در دبيرستان‌هاى شرف و تربيت و دانشسراى مقدماتى به پايان رسانيد، و به تحصيل در دانشكده ادبيات در رشته زبان و ادبيات فارسى پرداخت و پس از دريافت ليسانس به شغل دبيرى اشتغال ورزيد و به تحصيل در رشته دكتراى ادبيات ادامه داد و رساله دكتراى خود را با عنوان شعر فارسى در نيمه قرن نهم تهيه كرد. و با دريافت بورس تحصيلى به انگلستان رفت، بعد از رسیدن به لندن نزد والتر هنینگ استاد زبان‌های باستانی ایران رفت. او نزد والتر هنینگ و مری بویس زبان پهلوی را فراگرفت. در سال ۱۳۳۲ فوق لیسانس خود را تمام کرده و موضوع رساله دکترایش این بود که زبان مردم آذربایجان نه ترکی بلکه زبانی بنام تاتی بوده‌است. رساله نزد هنینگ. تاتی مربوط به روستایی در قزوین و در کمیجان استان مرکزی می‌باشد. در بازگشت به ایران به تدریس زبان‌های باستانی ایران پرداخت. در همین ایام دانشگاه کلمبیای نیویورک از او دعوت به تدریس کرد. بعد از بازگشت از کلمبیا به تهران، جای استاد محبوبش ابراهیم پورداوود به تدریس پرداخت. وی در کارنامه خود تأسیس بنگاه ترجمه و نشر کتاب برای ترجمه آثار معتبر ادبی جهانی و انتشار فصلنامه راهنمای کتاب را دارد.

يارشاطر پس از مراجعت به ايران به تدريس در دانشگاه پرداخت، و با مجله سخن همكارى كرد، به كارهاى تحقيقى و فرهنگى بى‌شمارى پرداخت كه از جمله دانشنامه ايران و اسلام بود. وى با تاسيس انجمن كتاب به دبيرى انجمن فلسفه و علوم انسانى وابسته به يونسكو برگزيده شد. از سال 1337ش براى تدريس در دانشگاه كلمبيا دعوت شد و در آنجا به تاسيس كرسى مستقل ايران‌شناسى پرداخت.

كار بسيار مهم دكتر احسان يار شاطر تهيه و تنظيم دانشنامه ايرانيكا در خارج از كشور مى‌باشد كه با همكارى دانشگاه كلمبيا و كمك ايرانيان تا كنون چند جلد آن منتشر شده است.