هیئت‌های عزاداری در جامعه ایران
| هیئت‌های عزاداری در جامعه ایران | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | رحمانی، جبار (نویسنده) |
| ناشر | نشر آرما |
| مکان نشر | اصفهان |
| سال نشر | ۱۳۹۷ش |
| شابک | 978-600-8679-44-8 |
| موضوع | هیٲت‌ها‌ی عزاداری و غیره - ایران,سوگواریها‌ی اسلامی - ایران - تاریخ,سوگواریها - ایران - آداب و رسوم |
| کد کنگره | BP۲۶۰/ر۳ه۹ ۱۳۹۷ |
هیئت‌های عزاداری در جامعه ایران تألیف جبار رحمانی، در این کتاب مقوله‌ی هیئت‌های عزاداری به مثابه جماعتی آیینی حول سنت‌های عزاداری بررسی و تحلیل شده است. مفهوم مرکزی مقالات کتاب حاضر، آسیب شناسی سنت‌ها و جماعت‌های عزاداری در ایران است. در این نوع از آسیب شناسی مهم‌ترین عامل آسیب زا مداخله‌ی اصحاب قدرت برای دست کاری سنت‌های عزاداری و تقلیل تنوع و تکثر آن به اشکال خاص و محدود است. لذا ایده‌ی محوری این کتاب لزوم حمایت و حفاظت از تنوع سنت‌های عزاداری و ممانعت از دخالت و دست کاری نهادهای قدرت در آن هاست.
ساختار
کتاب از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول: رویکردی انسان شناختی به هیئت‌های عزاداری در ایران
بخش دوم: سنت‌های عزاداری و تحول فرهنگ ایران شیعی
گزارش کتاب
فرهنگ به مثابه شیوه‌ی زندگی و جهان بینی خاصی که اعضای یک جامعه دارند، تجلی‌های مختلفی دارد. فرهنگ هر جامعه‌ای الگوهایی برای زندگی اعضایش فراهم می‌کند که نه تنها در سطوح کلان بلکه در سطوح خیلی خرد نیز تعریف شده است. به همین دلیل فرهنگ در تمام عرصه‌های زندگی ما حضور دارد و تداوم هر جامعه منوط به آن است. نظام های فرهنگی همیشه درعرصه‌های خاصی بیشترین نمود و بازنمایی را دارند. عرصه‌هایی در زندگی هر جامعه‌ای هست که اعضای آن جامعه بنیان‌های فرهنگی خودشان را در آن عرصه‌ها نه تنها بازنمایی می‌کنند، بلکه آن‌ها را برای دیگران و خودشان بازتولید می‌کنند. این عرصه‌ها کلیدی تجلیگاه اصلی روح یک فرهنگ و بنیان‌های اصلی آن است. این بنیان‌ها صرفا در عرصه‌ی فکری و معرفتی نیست؛ بلکه بنیان‌های عاطفی و روحی و معنوی و عقلانی آن فرهنگ عمیقا به هم وابسته‌اند و در این صحنه‌های کلیدی تجلی روح فرهگ، نمود پیدا می‌کنند.
در فرهگ شیعی ایران، کلیدی‌ترین و محوری‌ترین جایی که می‌توان روح این فرهنگ را دید، ماه محرم و عزاداری تاسوعا و عاشورا است. این تجلیگاه روح شیعی نه تنها بنیان اعتقادی و ارزشی، که حتی بنیان‌های عاطفی و روحی فرهنگ شیعی را نیز به نمایش می‌گذارد. فرهنگ شیعی بدوم محرم امکان حضور و وجود و تجلی نداشته و ندارد. محرم و صفر است که این فرهنگ را نگه داشته و بستر اصلی تجلی و تداوم این فرهنگ شده است. در عرصه‌ی ماه محرم و عزاداری عاشورایی است که تشیع فرهنگ خودش را زندگی می‌کند، آن را می سازد، تجربه می‌کند و به نسل بعد انتقال می‌دهد. جامعه‌ی شیعی تجلی تمام اعتقاداتش در باب حق و باطل را در صحنه‌ی بزرگ عاشورا روایت می‌کند و ایمان شیعی‌اش را در خاک عاشورا پرورش می‌دهد. به این جهت است که عاشورا نقطه‌ی ثقل هویت شیعی، ایمان شیعی، فرهنگ شیعی و جامعه‌ی شیعی است.
در این کتاب تلاش شده که موضوع هیئت‌های عزاداری به مثابه‌ی جماعتی آیینی حول سنت‌های عزاداری به طور عمیق تری مورد بررسی قرار گیرد. محور مباحث تحول این سنت‌ها و رابطه‌ی آن‌ها با تغییرات فرهنگی جامعه‌ی ایرانی است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران