مواهبی، عبدالباقی بن عبدالباقی
| نام | مواهبی، عبدالباقی بن عبدالباقی |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | عبدالباقی |
| متولد | شنبه هجده ربیع‌الثانی 1005ق |
| محل تولد | بعلبک |
| رحلت | سه‌شنبه هفدهم ذی‌حجه سال 1071ق |
| اساتید | احمد مقری مغربی مالکی |
| برخی آثار | العين و الأثر في عقائد أهل الأثر |
| کد مؤلف | AUTHORCODE41740AUTHORCODE |
عبدالباقی بن عبدالباقی مواهبی (1005-1071ق)، فقیه حنبلی دمشقی در قرن یازدهم قمری.
ولادت
عبدالباقی بن عبدالباقی بن عبدالقادر بن عبدالباقی بن ابراهیم بن عمر بن محمد بعلی، در شب شنبه هجده ربیع‌الثانی 1005ق، در بعلبک متولد شد[۱].
تحصیل
وی حفظ قرآن را زیر نظر پدرش در سن ده سالگی آغاز کرد و از سن دوازده سالگی فقه را نزد قاضی محمود بن عبدالحمید حمیدی و قاضی شیخ شهاب‌الدین احمد وفایی مفلحی به مدت دوازده سال آموخت.
در سال 1029ق، وقتی که 24 سال داشت به مصر رفت و فقه را نزد شیخ منصور بهوتی حنبلی و شیخ عبدالقادر دنوشری حنبلی و شیخ مرعی کرمی و شیخ یوسف فتوحی فراگرفت.
قرائات را نزد شیخ عبدالرحمن یمنی، حدیث را نزد شیخ ابراهیم لقانی و شیخ احمد مقری مغربی مالکی، فرائض را نزد شیخ محمد شمرلسی و شیخ زین‌العابدین بن ابی‌دری مالکی، عروض را نزد شیخ محمد حموی و بخشی از منطق و عربی را نزد شیخ محمد بابلی خواند.
پس از آن در سال 1032ق، به دمشق بازگشت؛ درحالی‌که اجازات مختلفی از شیوخ مذکور را به‌همراه داشت که به او اذن تدریس و افتا داده بودند.
او تا سال 1036ق، در دمشق ماند و سپس برای انجام فریضه حج به مکه رفت. در مکه پای درس بزرگان آن دیار و کسانی چون شیخ محمدعلی بن علان صدیقی نشست و از او اجازه دریافت نمود و در مدینه منوره از جماعتی چون شیخ عبدالرحمن خیاری علم آموخت؛ آنگاه به دمشق بازگشت[۲].
تدریس
او در طول حیات علمی خویش سال‌ها به کار تدریس برای عموم مردم و نیز برای شاگردان ویژه خویش همت نهاد. غالب دروس وی به علم حدیث مربوط می‌شد؛ علمی که وی در آن سرآمد بود[۳].
اساتید
- قاضی محمود بن عبدالحمید حمیدی؛
- قاضی احمد وفایی مفلحی؛
- شمس‌الدین محمد میدانی؛
- نجم‌الدین غزی؛
- عبدالرحمن عمادی مفتی؛
- عمر قاری؛
- منصور بهوتی؛
- مرعی کرمی؛
- عبدالقادر دنوشری حنبلی؛
- یوسف فتوحی؛
- عبدالرحمن یمنی؛
- حجازی واعظ؛
- احمد مقری مغربی مالکی؛
- ابراهیم لقانی مالکی؛
- محمد شمرلسی؛
- زین‌العابدین بن ابی‌دری؛
- محمود حموی؛
- محمد بابلی؛
- علی بن علان صدیقی؛
- عبدالرحمن مرشدی؛
و...[۴].
شاگردان
- حمزة بن یوسف دومی؛
- عبدالحی عکری ابوالفلاح، معروف به ابن عماد حنبلی؛
- احمد دومی حنبلی؛
- فرزندش محمد ابوالمواهب بن عبدالباقی؛
- عبدالقادر بن عبدالقادر تغلبی؛
- برهان‌الدین ابراهیم کورانی شافعی؛
- عبدالغنی نابلسی؛
- مصطفی بن سوار؛
- محمد بطنینی؛
- احمد دارانی؛
- عبدالحق صفوری؛
- رمضان بن موسی عطیفی؛
- حسن بن موسی عطیفی؛
و...[۵].
وفات
او در شب سه‌شنبه هفدهم ذی‌حجه سال 1071ق، از دنیا رفت و در مقبره فرادیس دمشق به خاک سپرده شد[۶].
آثار
- شرح صحیح بخاری، که ناقص مانده؛
- اقتطاف الثمر في موافقات عمر؛
- عقد الفرائد في نظم من الفوائد؛
- رياض أهل الجنة في آثار أهل السنة؛
- تفسير قوله تعالی: «يا أيها الذين آمنوا إن تتقوا الله يجعل لكم فرقانا»؛
- العين و الأثر في عقائد أهل الأثر؛
- فيض الرزاق في تهذيب الأخلاق؛
- رسالة في قراءة عاصم[۷].
پانویس
منابع مقاله
قلعجی، عصام رواس، مقدمه «العين و الأثر في عقائد أهل الأثر»، تألیف عبدالباقی مواهبی حنبلی، دارالمأمون للتراث، بیروت، لبنان، چاپ اول، 1407ق/1987م.