الدروس الدررية الفقهية (کتاب الخمس)
| الدروس الدررية الفقهية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بروجردی، حسین (...) ملایی تبريزی، عبد الکریم (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | الدروس الدررية الفقهية: کتاب الخمس |
| ناشر | نشر حاذق |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | مجلد1: 1411ق, |
| موضوع | فقه جعفری - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | |
الدروس الدررية الفقهية، تقریرات درس خارج فقه آیت‌الله حسین بروجردی، در موضوع خمس و مصارف آن می‌باشد که به قلم عبدالکریم ملایی تبریزی تقریر گردیده و به رشته تحریر درآمده است.
ساختار
مطالب کتاب، در ده مبحث تنظیم گردیده و هر مبحث نیز شامل چندین درس می‌باشد.
گزارش محتوا
در مبحث نخست، در ده درس، به موضوع خمس غنائم پرداخته شده است. نویسنده در اولین درس، به دلالت ادله سه‌گانه کتاب، سنت و اجماع مسلمین بر وجوب خمس اشاره کرده و معتقد است هرچند در فروعات این امر، اختلافاتی وجود دارد، اما اصل وجوب آن، مورد اتفاق و اجماع می‌باشد[۱].
در مبحث دوم نیز در ده درس، به بیان وجوب خمس در معادن و ذکر ادله آن و نیز فروعات این موضوع، پرداخته شده است. در درس سوم این بخش، به وجود اتفاق میان علمای امامیه بر وجوب خمس در تمامی معادن، چه جامد و چه مایع اشاره شده، اما این نکته خاطرنشان گردیده که علی‌رغم این اتفاق، در اعتبار نصاب در وجوب خمس، اختلافاتی وجود دارد[۲].
در مبحث سوم، در دوازده درس، وجوب خمس در کنز، بیان شده و فروعات آن، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. کنز مالی است که در داخل زمین، دیوار، درخت و امثال آن، پنهان شده باشد[۳].
وجوب خمس در اموالی که به‌وسیله غوص در دریا یافت می‌شود، مانند لؤلؤ، مرجان، یاقوت و... و نیز خمس در زمینی که کافر ذمی از مسلمان خریداری می‌کند، در مبحث چهارم، در ضمن هشت درس، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است[۴].
از جمله مواردی که خمس واجب می‌باشد، خمس در مال حلالی است که با مال حرام، مخلوط شده باشد. در مبحث پنجم، در خلال چهار درس، به تبیین چگونگی وجوب خمس در چنین مالی پرداخته شده است. نویسنده در ابتدا به روایاتی که بر وجوب خمس در این موضوع دلالت دارند، اشاره نموده و سپس بحث در این مسئله را از دو جهت، بررسی کرده است:
- اقوال موجود در وجوب خمس در مال حلال مخلوط با حرام.
- بررسی دلالت اخبار بر وجوب خمس در چنین مالی[۵].
خمس در سود معاملات[۶]، تحلیل ائمه(ع) در روایات پیرامون خمس در سود معاملات و بیان کیفیت این دلالت و مراد از آن[۷]، مئونه استثناء‌شده و ادای دیو و جبران خسارت[۸]، بیان مصارف خمس[۹] و مصرف سهم امام[۱۰]، عناوین سایر مباحث کتاب می‌باشد.
در خاتمه، به تعریف انفال و بیان مصارف آن، پرداخته شده است[۱۱].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده است.
کتاب، فاقد پاورقی است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.