رسالة في حجية الظن (کلباسی)
| رسالة في حجیة الظن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کلباسی، محمد بن محمدابراهیم (نویسنده) |
| ناشر | مؤلف |
| مکان نشر | - - |
| سال نشر | 1317 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اصول فقه شیعه - قرن 13ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 159 /ک8ر5 1275 |
رسالة في حجية الظن اثر محمد بن محمد ابراهيم كلباسى، به زبان عربى در موضوع علم اصول تألیف شده است.
مسأله حجيت ظن يكى از مباحث مهم اصول است كه بايد با فهم و درك بالا و دقيق مورد بررسى قرار گيرد. در اين زمينه كتاب جامع و مستقلى وجود نداشته و لذا نویسنده در پاسخ به اين نياز رساله‌اى مستقل و مفيد در سال 1314ق به رشته تحرير درآورده است.
ساختار
كتاب، مشتمل بر بيست‌وپنج مقدمه، هفت تنبيه، تذنيبات (در دو مقام)، تذييلات (در هشت مطلب) و يك خاتمه مى‌باشد.
نویسنده در نگارش كتاب از آراء و نظرات مختلف استفاده كرده و آنها را مورد نقد و بررسى قرار مى‌دهد.
گزارش محتوا
در بخش مقدمات كتاب مسائل متعددى مورد بررسى قرار گرفته كه از آن جمله است:مقصود از حجيت؛ حجيت علم براى تخصيص و عدم تخصيص؛ اصالت امكان؛ تقسيم ظن به اعتبارات و اقسام آن؛ كلام در مقام اجتهاد؛ اشكالات به بحث خبر واحد و پاسخ به اشكالات؛ نزاع در احكام واقعيه؛ بطلان عمل به ظن در زمان انسداد باب علم؛ جواز عمل به عام قبل از فحص از مخصص؛ جواز عمل به خبر واحد و استدلال بر حجيت خبر واحد.
عناوين مطرح شده در بخش تنبيهات نيز به اين شرح است: 1. ثمره قول به حجيت ظنون خاصه و مطلق ظنون؛ 2. آيا عمل به ظن در صورت امكان جايز است يا خير؛ 3. حكم اصحاب به حجيت مطلق ظن؛ ظن در اصول فقهيه؛ 5. در ظنون رجاليه؛ 6. حجيت ظن در موضوعات؛ 7. ظن در موضوعات از حيث استنباط.
در تذنيبات كتاب نيز در دو بخش عموم و خصوص و دلالت تصوريه و تصديقيه مورد مطالعه قرار گرفته است.
تذييلات كتاب مشتمل بر هشت مبحث است به اين ترتيب: 1. نزاع امر بين حقيقت و مجاز؛ 2. نزاع در اختصاص به وضع شخصى و وضع نوعى؛ 3. اعتبار ظن نوعى؛ 4. اطلاق كتاب؛ 5. عام و خاص، مطلق و مبين؛ 6. مراتب مجاز؛ 7. مراتب مشهور؛ 8. كلام در استخدام.
خاتمه كه آخرين بخش كتاب را تشكيل داده شامل چند مطلب است: دليل عقلى تقليد، تقسيم حكم، تقيه، استدلال بر وجوب اخذ به راجح، ترجيح به سبب متن و سند.
وضعيت كتاب
كتاب فاقد فهرست و منابع بوده و توضيحات بسيار مختصرى در توضيح برخى مطالب در پاورقى آمده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.