کراجکی، محمد بن علی
| نام | کراجکی، محمد بن علی |
|---|---|
| نام های دیگر | کراجکی، ابوالفتح محمد بن علی
ک‍راچ‍ک‍ی، اب‍ی‌ال‍ف‍ت‍ح محمد بن علی |
| نام پدر | علی |
| متولد | قرن چهارم هجرى |
| محل تولد | کراجک، نزدیک واسط |
| رحلت | 449 هـ.ق صور لبنان |
| اساتید | شيخ مفيد؛ سيد مرتضى؛ شيخ طوسى |
| برخی آثار | القول المبین عن وجوب مسح الرجلین |
| کد مولف | AUTHORCODE172AUTHORCODE |
ولادت
ابوالفتح، محمد بن على كراجكى طرابلسى در قرن چهارم هجرى، قرن شكوفايى علم و دانش در سرزمين‌هاى اسلامى، به دنيا آمد.
او از درخشان‌ترين چهره‌هاى علمى نيمه اول قرن پنجم هجرى و معاصر با شيخ طوسى است.
شخصيت
شيخ ابوالفتح كراجكى انديشمندى بزرگ بود.
او فقيه، اصولى، رياضيدان، ستاره شناس، اديب و آگاه به علوم حديث، فلسفه، كلام، نحو، اخلاق، تاريخ، رجال، تفسير و پزشكى بود.
وى از شخصيت‌هاى بزرگى مانند شيخ مفيد و سيد مرتضى بهره‌ها برده بود و بيش از 80 تأليف دارد.
سخنان علما
شيخ حر عاملى دربارۀ ايشان مى‌فرمايد: «شيخ ابوالفتح كراجكى دانشمندى فاضل و متكلمى فقيه و محدثى مورد اطمينان و جليل القدر است».
سيد محسن امين در كتاب ارزشمند اعيان الشيعه دربارۀ ايشان مى‌فرمايد: «ابوالفتح، محمد بن على بن عثمان كراجكى از برجسته‌ترين علما و فقها و متكلمين شيعه و رئيس مذهب، و صاحب تصنيفاتى ارزنده است.
او آگاه به علم نحو، لغت، ستاره شناسى، پزشكى و شخصيتى متكلم، فقيه و محدث است و از شيخ مفيد، سيد مرتضى، شيخ طوسى و بسيارى از شاگردان آنان و برخى از شخصيت‌هاى اهل تسنن اجازۀ روايت دارد».
شهيد اول از وى تعبير به علامه مى‌كند و برخى ديگر از علما وى را از بزرگان علما و فقها و متكلمين به شمار آورده‌اند و بسيارى از اجازات روايى را به وى رسانده‌اند.
سفرهاى علمى
شيخ ابوالفتح كراجكى با سفرهاى متعدد خود به بررسى مذاهب گوناگون پرداخت.
او با مباحثات و تأليفات گسترده خود به بررسى مذاهب اسماعيليه، فرق اهل تسنن، يهوديت و مسيحيت پرداخت و برترى شيعه و مذهب اهل بيت عصمت و طهارت را بر همگان آشكار ساخت.
او به هر شهر و ديارى كه مى‌رسيد قلم و دوات را به دست گرفته و كتابى تأليف مى‌كرد.
كراجكى به فلسطين، لبنان، سوريه، مصر، بغداد و بيشتر شهرهاى بزرگ دوران خود سفر كرد و با ديدار علما و دانشمندان بزرگ به علم و دانش خود افزوده و يا به نشر علوم آل محمد صلى اللّه عليه و آله و سلم مى‌پرداخت.
سفر به طرابلس
ابوالفتح كراجكى مدتى در طرابلس رحل اقامت افكند و به همين جهت به طرابلسى مشهور شد.
وى در آنجا تأليفات متعددى به رشتۀ تحرير درآورد و با استفاده از حمايت حكومت بنى عمار كه شيعه بودند، با آرامش خاطر به نشر احكام و عقايد شيعه پرداخت و بسيارى از مردم لبنان را به تشيع علوى رهنمون ساخت.
عصر زندگانى
شيخ ابوالفتح كراجكى در دوران تقسيم كشورهاى اسلامى و ظهور حكومت‌هاى جديدى همچون خاندان آل بويه، سامانيان، ديلميان، بنى حمدان و فاطميين مى‌زيسته است.
در آن دوران بحث‌هاى عقيدتى به اوج خود رسيده بود و اين آزادى در بيان عقايد ميدان مناسبى را براى شيعه به وجود آورده بود تا با مطرح كردن عقايد خود از حالت انزوا بيرون آمده و خود را بهتر به ديگران بشناساند.
كراجكى با استفاده از اين دوران خدمات شايانى را در بيان علوم اهل بيت رسول خدا صلى اللّه عليه و آله به انجام رساند.
اساتيد
ابوالفتح كراجكى در محضر علماى بزرگى به شاگردى پرداخت و از آنان بهره برد. از جمله اين بزرگان مى‌توان به:
- شيخ مفيد، ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان حارثى
- سيد مرتضى، على بن ابواحمد
- ابويعلى، حمزة بن عبدالعزيز معروف به سلار
- شيخ طوسى، ابوجعفر محمد بن حسن
- ابوالحسن، محمد بن احمد بن شاذان قمى، اشاره نمود.
شاگردان
شخصيت‌هاى فراوانى نيز در محضر درس كراجكى به كسب علم و دانش پرداخته‌اند مانند:
- شيخ عبدالرحمن بن احمد بن حسين خزاعى معروف به مفيد نيشابورى
- ابومحمد ريحان بن عبدالله حبشى
- سيد ابوالفضل، ظفر بن داعى بن مهدى علوى
- عبدالعزيز بن ابى كامل قاضى عزالدين طرابلسى
- فقيه، ابوعبدالله حسين بن هبة الله طرابلسى
تأليفات
شيخ ابوالفتح كراجكى تأليفات فراوانى دارد كه به بيش از 80 عنوان مى‌رسد، از جمله:
- كنز الفوائد
- روضة العابدين و نزهة الزاهدين
- الرسالة الناصرية
- التلقين لأولاد المؤمنين
وفات
سرانجام ابوالفتح كراجكى پس از عمرى خدمت به علوم اهل بيت عليهم‌السلام در شهر صور و در كشور لبنان، در ماه ربيع الثانى سال 449 هجرى ديده از اين دنيا فرو بست.
وابسته‌ها
دليل النص بخبر الغدير علی امامة أميرالمؤمنين عليه‌السلام
القول المبین عن وجوب مسح الرجلین
گنجینه معارف شیعۀ امامیه در راه جهاد سازندگی
نزهة النواظر در ترجمه معدن الجواهر
الرسالة العلوية في فضل أميرالمؤمنين علی سائر البرية سوی سيدنا رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله
التعجب من أغلاط العامة فی مسألة الإمامة