ادیب، شیخ عباسعلی
| نام | ادیب، شیخ عباسعلی |
|---|---|
| نام های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 1413 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE381AUTHORCODE |
«شيخ عباسعلى اديب اصفهانى»، دانشمند، فقيه، اديب، شاعر، اصولى، هيئت‌دان و رياضى‌دان اصفهانى، در سال 1315ق، برابر با 8 مهرماه 1276ش، در منطقه حبيب‌آباد برخوار اصفهان زاده شد. وى تحصيلات خود را در حوزه علمى اصفهان و در محضر اساتيدى چون: ميرزا محمد على معلم حبيب‌آبادى، شيخ على يزدى، حكيم شيخ محمد خراسانى، آقا سيد عبدالحسين سيد العراقين، آقا ميرزا يحيى بيدآبادى، حاج مير محمد صادق خاتون‌آبادى، شيخ على عاشق‌آبادى، آخوند گزى و آخوند كاشى سپرى كرد. آنگاه موفق به اخذ اجازه از بزرگانى شد كه آيات عظام: سيد محمد باقر درچه‌اى، سيد ابوالحسن اصفهانىو سيد محمد حجت كوه‌كمره‌اى، از آن جمله‌اند.
وى در رشته‌هاى علمى گوناگون همچون؛ فقه، اصول و حتى ادبيات عرب، مجتهد بود و در مسائل منطق، حكمت، فلسفه، هيئت، نجوم و رياضى، تسلط كامل داشت، با زبان فرانسه به خوبى آشنا بود و اشعارى به اين زبان مى‌سرود. وى در اسطرلاب، هندسه، لگاريتم نيز صاحب‌نظر بود و به همين علت، شيخ‌العلماى اصفهان و شيخ بهايى زمان لقب گرفت.
نكته‌اى كه در باب مقام علمى آن بزرگوار، شايان ذكر است، اين كه ايشان همه تحصيلات خود را در اصفهان گذراند و بدون اين كه حوزه‌هاى علمى ديگرى را درك كرده باشد، به اين مرتبه والاى علمى رسيد. البته سفر كوتاهى هم به نجف داشته، اما اين سفر در زمانى صورت گرفت كه مراتب بالاى علمى خود را طى كرده بود.
ايشان از بين رجال و بزرگان اسلامى، به صاحب بن عبّاد، توجه خاصى داشت به طورى كه تنها تأليف تاريخى - رجالى وى، «هدية العباد» نام دارد و به شرح زندگانى صاحب بن عبّاد اختصاص اختصاص يافته است. البته علت اقدام آن مرحوم به تأليف اين شرح حال، اين بود كه بعضى از افراد جاهل و يا مغرض، نسبت نارواى سنّى مذهب بودن را به مرحوم صاحب بن عبّاد مى‌داده‌اند و وى چون مى‌ديد اين تهمت نارواست، اقدام به تدوين اين شرح حال كرد. او همچنين به تعمير و بازسازى آرامگاه صاحب همت گماشت و قبه‌اى بر روى مزار ايشان ساخت و به بازسازى و توسعه مسجد صاحب پرداخت. وى به دليل همين وابستگى به صاحب، وصيت كرد تا در كنار مزار او به خاك سپرده شود.
حوزه علميه اصفهان نزديك به هفتاد سال از سفره علم و دانش پربركت او بهره گرفت. ايشان در حيات علمى خود، شاگردان زيادى را تربيت كرد. به رغم جستجويى كه صورت گرفت، در شمار شاگردان ايشان به نامى جز نام دكتر محمد فشاركى، استاد دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه اصفهان بر نخورديم.
تأليفات
ارث الشيعه، وظايف الشيعه در شرح دعاى ندبه، هدية العباد در شرح حال صاحب بن عبّاد، کتاب تطبيق، در بيان سال‌ها وماه‌هاى هجرى قمرى و هجرى شمسى، الرسالة القطبيّة فى اوقات الصلوات و الصوم فى مناطق الشمالية، رساله قطبيّه فارسى مطابق با رساله قطبيّه عربى، ملحقات قضاوت‌هاى اميرالمؤمنين (ع)، ملحقات مناسك الشيعة در زيارت حضرت رسول(ص) و چهار امام، احسن التقويم اصفهان و قبلة البلدان.
وى سرانجام بعد از ظهر روز 14 خرداد 1371ش درگذشت و پيكرش طبق وصيت خود او، در جوار صاحب بن عبّاد به خاك سپرده شد.
منابع
1- زادهوش، محمد رضا، «اديب ماندگار (يادنامه آيت‌الله شيخ عباس على اديب اصفهانى)»، آينه پژوهش، فروردين و ارديبهشت 1386، ش 103، ص110 -112
2- رياحى، محمد حسين و چلونگر محمد على، «اديب ماندگار،(يادنامه آيت‌الله شيخ عباسعلى اديب اصفهانى)».