الإمامة
| نام کتاب | الإمامة |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | موسوی شفتی، اسدالله بن محمدباقر (نويسنده)
رجایی، مهدی (محقق) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 223 /م8الف8 |
| موضوع | امامت
علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت |
| ناشر | مکتبة مسجد سيد اصفهان |
| مکان نشر | اصفهان - ایران |
| سال نشر | 1411 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE1078AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
الإمامة أثر علامه و فقيه زاهد سيد أسدالله موسوى، فرزند سيد محمد باقر شفتى گيلانى، با موضوع كلام در زمينه مسائلى چون جانشينى، خلافت و امامت پس از رسول اكرم (ص)، به زبان عربى نوشته است.
بنابر آن چه امام رضا(ع) فرمودند: بحث از امامت كه زمام دين و نظام المسلمين و صلاح الدنيا و عز المومنين و اساس الاسلام مى‌باشد، بحث از اصلى از اصول دين است كه داراى تاثير بر حيات مسلمين و حفظ اسلام مى‌باشد.
ساختار و گزارش محتوا
علامه، با استفاده از استدلال‌هاى عقلى محكم و استناد به آيات و رواياتى كه مورد اتفاق فريقين مى‌باشد، به اثبات امامت ائمه معصومين(ع) در "الامامه" پرداخته است.
كتاب با مقدمه‌اى از ناشر محترم آقاى سيد حسن فقيه امامى و سپس مقدمه‌اى از محقق ارجمند جناب آقاى سيد مهدى رجائى شروع گشته است. در اين مقدمه به شرح حال مولف و علم و تقوى ايشان پرداخته است. بعد از آن رساله‌اى به نام "رساله‌ى اجازه‌ى حديث" در حدود 50 صفحه آورده كه اصل اين رساله براى ملا احمد بن على‌اكبر تربتى مى‌باشد كه در آن نكاتى تاريخى و مختصرى از ترجمه و شرح حال مولف و والد محترمشان مى‌باشد. اين رساله در سال 1273ق نوشته شده كه اصل اين اجازه به خط مولف در خزانه كتابخانه آیت‌الله گلپايگانى محفوظ است.
اين كتاب موسوعه‌ى بزرگى در امامت مى‌باشد كه از مقدمه‌ى مفصلى در 5 فصل تشكيل يافته است.
1- معنى امامت.
2- بيان اين كه امامت از اصول دين يا فروع دين مى‌باشد، سخن مى‌گويد.
3- مرتبه امامت، كه امامت را ركنى از اركان شرع دانسته و ادله‌ى روايى آن را متذكر شده است.
4- وجه نياز به امام است كه در اين فصل از دو مقام بحث شده است:
الف- در وجوه واجب ولازم از طريق عقل بر وجوب وجود امام در هر عصرى.
ب- در بيان وجوه وجوب امام از طريق نقل.
5- در صفات امام است كه در سه مقصد آن را ذكر كرده است.
الف- در اصل خلقت امام تا زمان ولادت او، كه از كيفيت خلق امام و اين كه امام اصوات را مى‌شنود؛ در حالى كه در شكم مادرش مى‌باشد و امام عالم به جميع زبان‌هاست و به هر زبانى تكلم مى‌كند.
ب- بيان اينكه امامت بايستى از قريش باشد.
ج- امام بايد از اهل بيت نبى(ص) و آل مطهرش باشد.
مباحث مهمى از جمله بحث از اخبار ثقلين و حديث سفينه و همچنين مباحثى از امامت كه در نهج‌البلاغه به آن اشاره شده است، و همچنين بحث در شرائط عصمت در امام و معانى آن و ادله طرفين در اعتبار عصمت و عدم اعتبار آن را متذكر شده است.
در بخشى از كتاب بر موضوع عصمت دليل مى‌آورد كه اگر امام معصوم نباشد، دور لازم مى‌آيد. به اين نحو كه اگر خطا براى امام جائز باشد، تبعيت از او ديگر جايز نخواهد بود، مگر در مواقعى كه بدانيم درست انجام مى‌دهد، لكن او ناقل شرع است و شناخت درستى قولش، متوقف بر قبول قولش مى‌باشد و قبول قولش نيز متوقف بر شناخت صحيح بودن قولش مى‌باشد، پس دور پيش مى‌آيد. همچنين در اين كتاب استدلال‌هايى بر لزوم عصمت امام و اينكه در امام چهار ويژگى بايد جمع شود:
1- داراى نفس كامله‌اى باشد.
2- امور خفيه در مشاهدت آنان باشد.
3- آثار كمال از اقوال و افعالشان پيدا باشد.
4- آثار و ويژگى‌هايى داشته باشند كه مختص آنان باشد، مانند كرامت و معجزه.
در قسمتى از كتاب آياتى كه براى استدلال بر لزوم عصمت مى‌باشد، آورده و به بحث و بررسى حول آن پرداخته است، از جمله آيات " اهدنا الصراط المستقيم"، "صراط الذين أنعمت عليهم "، "غير المغضوب عليهم" و "ولا الضالين" مى‌باشد.
بعد از ذكر اين مقدمات و شرح مقاصد آن نوبت به ذكر ابواب كتاب كه در 12 باب تنظيم شده، مى‌باشد. باب اول در امامت امام اول بعد از نبى(ص) است، خود اين باب از چند مقصد تشكيل شده كه مقصد اول آن در نصوصى است كه تصريح به امامت اميرالمومنين(ع) دارد، بدون اين كه نيازى به واسطه شدن امرى ديگر باشد و در بين اين نصوص به حديث غدير و ذكر اسانيد آن بر وجه مفصلى اشاره كرده است و در اين بين از جمله‌ى "من كنت مولاه فعلى مولاه" در واقعه‌ى غدير و همچنين آيه اكمال و تبليغ بحث مفصلى كرده، به اين بيان كه كلمه‌ى مولا را در لغت، تفسير و قرآن بررسى نموده و بحث بسيار مفصلى در مورد آن بيان نموده و راه هر گونه شبهه و مغالطه را در مورد آن بسته است. آنگاه به تفسير قول خداوند تعالى در مورد آيه‌ى "النبى اولى بالمومنين من انفسهم" پرداخته است.
اين آخرين فصلى بود كه در اين كتاب به آن اشاره شد و ديگر عمر با بركت ايشان كفاف نداد كه ما بقى اين موسوعه‌ى نفيس را تكميل نمايد؛ لذا ناقص مانده است و اگر أجل با او وفا مى‌كرد موسوعه‌ى وى به چندين جلد مى‌انجاميد.
نسخه شناسى
الامامه تاليف سيد اسدالله موسوى شفتى به تحقيق آقاى سيد مهدى رجائى مى‌باشد. انتشارات مسجد حجه الاسلام شفتى در اصفهان چاپ اول اين كتاب را در سال 1411ق در يك جلد به چاپ رساندند.
منابع مقاله
برگرفته از متن و مقدمه‌ى خود كتاب مى‌باشد.