رحلة سبستياني
| رحلة سبستياني | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حداد، بطرس (تعريب) سباستینی، جوزپه (نويسنده) |
| ناشر | الدار العربية للموسوعات |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| سال نشر | 2006م , 1426ق |
| موضوع | 1.عراق - سفر نامهها 2.سير و سياحت |
| زبان | عربي |
| کد کنگره | DS 70/6 /س2ر3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
رحلة سبستيانى يا ايفادات الى المنذ الشرقيّد للمونسنيور سبستيانى،
ترجمه‌اى است، از كتاب (Monsignor SEBASTIANI Speditioni All Indie di) اثر«هيرونيموس سبستيانى» معروف به «اخ جوزيبه دى سانتاماريا» كه به اهتمام آقاى ابد بطرس حداد از ايتاليايى به عربى صورت گرفته است.
مؤلف از آنجا كه در سلك كشيشان مسيحى بوده است، لذا از طرف رؤساى كليسا رم در سال 1656 و 1660 ميلادى دوبار مأمور مى‌شود تا براى بررسى احوال مسيحى‌يان هند به آن جا رفته و گزارش تهيّه نمايد. وى براى رسيدن به هند از مسير عراق بايد گذر مى‌كرده است، براى همين در رفت و برگشت(4 يار) مجبور به گذر بعضى از شهرهاى اين ديار و اسكان در آنها بوده است. اين اثر از آنجا كه شرح دو سفر او از ايتاليا به هند است، مترجم فقط آن قسمت از اثر كه مربوط به عراق است، را آورده است. اين اثر با آن كه حاوى نكات دقيق تاريخى و جغرافيايى است و اطلاعات نسبتا خوبى از نام مناطق قديمى عراق كه امروز تغيير يافته است، به خواننده مى‌دهد؛ امّا نگرش تعصب اميز مذهبى بر نوشته‌هاى او حاكم است.
ساختار
اثر از سخن مترجم، شرح حال و آثار مؤلف، معرّفى سفرنامه و گزارش اوّل و دوّم تشكيل يافته است.
گزارش محتوا
مترجم ابتدا از فوايد سفرنامه كه دربردارنده وقايع مهم تارخى، اجتماعى و اطلاعات در ديگر زمينه‌ها و مسايل مختلف است، صحبت مى‌كند و سپس از مشكلاتى كه در راه ترجمه اين سفرنامه داشته است، مخصوصا نسبت به اسماء اعلام و قريه‌ها كه آنها را به طور صحيح ضبط ننموده و دليل آن، عدم آشنايى مؤلف به زبان‌هاى شرقى بوده است و ديگر آنكه مؤلف براى گزارش‌هاى سفر خود، شرح و تعليقى قرار نداده است و اگر جايى هم شرح داده، آن بسيار كوتاه و آن را هم در داخل متن قرار داده است و پس از روش ترجمه خود و در آن از سفرنامه‌هايى كه در مورد عراق تدوين يافته، به طور خلاصه گزارشى ارائه مى‌دهد.
مؤلف در سال 1623 ميلادى در شهر كابرارولا ايتاليا متولد و در 1689 ميلادى در سن 66 سالگى فوت مى‌نمايند و مترجم در دو صفحه به طور مختصر به شرح حال و مؤلفات او مى‌پردازد.
مترجم در قسمت معرّفى سفرنامه، از اين سفرنامه كه در دو مجلد بوده و جلد اوّل در سال 1666 ميلادى در رم چاپ شده، سخن گفته و بعد به معرّفى اين نسخ و هدف مولف از اين سفرها مى‌پردازد.
گزارش سفر اوّل، كه از فصل دوازدهم تا بيست و ششم مجلد اوّل مى‌باشد. به مهمترين مباحثى كه در اين فصول از آنها سخن رفته عبارتند از: گزارش لوازم مورد نياز براى سفر به عراق از راه موصول و تاريخ آغاز سفر، توصيف نقاطى كه در بين راه از آنها عبور از نظر موقعيّت جغرافى، آب و هوا از جمله «بيرم»، «سوريه»، «چارملك»، «اورفا»، «قوج حصار»، بازديد از كليساها و توصيف آنها از جمله كليساهاى موصول، بيان موقعيّت جغرافياى طبيعى موصل، توصيف شهر نينوا كه در نزديكى موصل قرار دارد، موصل مركز تبليغ مسيحيّت شمال عراق، تشريح شهرهاى باستانى عراق(تكريث، كركوك، اربيل، حلب) درود به بغداد و اقامت در آن،مقايسه بغداد، شهرهاى اروپايى، توصيف بناهاى بغداد، والى بغداد محمد پاشاه و ديدار او، بررسى احوال مسيحيان عراق، ورود به عماره و منصوريّه و ذكر حوادث آن دو شهر، ورود به بصره در شب ميلاد حضرت مريم(ع) حركت به سوى هند از راه خليج فارس و اقامت در بندرعباس و توصيف اين شهر از لحاظ تجارت، گزارش از صائبين توقف در حلب و در آخر نگاه كلى به امپراتورى عثمانى و دريانوردى تا ونيز ايتاليا گزارش سفر دوّم، كه از فصل بيست و هفتم تا سى و پنجم اثر مى‌باشد، مهمترين مباحثى كه در اين فصول آمده به شرح مى‌باشد. گذر از ديار بكر(آمد)، آب و هوا شناسى اين سرزمين، گذر از جاده ماردين براى رسيدن به موصل، موقعيّت جغرافيايى ماردين، بررسى امنيّت جاده‌ها، ورود به موصل، اقامت در موصل قايق‌سازى در موصل، «كلك» سفر به بصره همراه دجله، بازداشت در عماره، هجوم باديه‌نشينان،مهماندارى مردم، برخورد يهودهاى اين سرزمين با مردم در حال عبور به حلب، توصيف مردم رميله، اوضاع پادشاه، رسيدن به بغداد،ترك مدرم موصل و رفتن به كردستان، و چگونگى مراسم استقبال از والى جديد بغداد، سفر به موصل و توصيف آن و مردم آن ديار و در آخر نگاه به امپراتورى عثمانى و تحليل احوال اين امپراتورى شرح داده شده است.
گزارش وضعيّت
كتاب، حدودا پانزده صفحه حواشى و تعليقات دارد كه بسيار با اهمّيت است و روشن كننده قسمت مهم متن خواهد بود و در تنظيم آن از بسيارى از كتب تاريخى و جغرافيايى اسلامى استفاده شده است. اين قسمت بعد از گزارش دوّم در كتاب گنجانده شده است.
پس از تعليقات، مصادر و منابع نامبرده شده است و در آخر فهرست موضوعات كتاب آمده، مطالبى كه در متن آمده است و نياز به توضيح داشته يا مؤلف اشتباه ضبط نموده است. در پاورقى‌ها اين موارد ذكر شده است تا خواننده بهتر بتواند مطلب متن را فهم كند.