نشان اسطوره بر جغرافیای ایرانشهر
نشان اسطوره بر جغرافیای ایرانشهر تألیف مانی زیاری (متولد ۱۳۵۳ش)؛ این کتاب پژوهشی است که به شناسایی و بررسی ردپای اسطورههای ایرانی در منابع تاریخی، کتابهای جغرافیایی و آثار مکتوب فرهنگ عامه در جغرافیای فرهنگ ایرانی (ایرانشهر) میپردازد. نویسنده با رویکردی مبتنی بر دیدگاههای جوزف کمبل و میرچا الیاده، و در چارچوب تحلیلهای مهرداد بهار، به بازنمایی نشانههای جهان اسطورهای-حماسی باقیمانده در نقاط مختلف این جغرافیا میپردازد.
| نشان اسطوره بر جغرافیای ایرانشهر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | زیاری، مانی (نویسنده) |
| ناشر | مهر نیک |
| مکان نشر | اراک |
| سال نشر | 1403 |
| چاپ | اول |
| شابک | 1ـ2ـ98976ـ622ـ978 |
| موضوع | اساطیر ایرانی -- ایران -- جغرافای تاریخی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BI.٢٢٧٠ |
ساختار
کتاب در هفت فصل اصلی و با یک چیدمان مبتنی بر روایت شاهنامه فردوسی سازماندهی شده است.
گزارش کتاب
کتاب «نشان اسطوره بر جغرافیای ایرانشهر» اثر مانی زیاری، پژوهشی عمیق و دقیق در پیوند اسطورههای ایرانی با جغرافیای فرهنگی ایرانشهر است. این اثر میکوشد تا ردپای شخصیتها و روایتهای اسطورهای ایرانی را در منابع تاریخی، متون جغرافیایی دوره اسلامی و همچنین فرهنگ شفاهی و عامیانه مردمان فلات ایران شناسایی و تحلیل کند.
نویسنده در فصل نخست، چارچوبهای نظری پژوهش را بر اساس دیدگاههای جوزف کمبل و میرچا الیاده درباره اسطوره، و همچنین تحلیلهای مهرداد بهار درباره اساطیر ایرانی تبیین میکند. ایرانشهر در این کتاب به گستره وسیع جغرافیای فرهنگ ایرانی اطلاق میشود که از هیرمند و سند در شرق تا فرات در غرب و از قفقاز و خزر در شمال تا خلیج فارس و دریای عمان در جنوب امتداد دارد.
فصل دوم کتاب به مکانهای منسوب به پادشاهان پیشدادی مانند کیومرث و جمشید اختصاص یافته است. فصل سوم نشانههای مربوط به پادشاهی کیانیان را بررسی میکند. فصل چهارم که یکی از مهمترین بخشهای کتاب است، به پهلوانان ایرانشهر میپردازد و خاندان رستم، خاندان گودرز و نوذر و دیگر پهلوانان حماسی را در بر میگیرد.
فصل پنجم به نقش زنان در اساطیر ایرانی و نشانههای جغرافیایی مرتبط با آنان مانند رودابه، تهمینه و گردآفرید اختصاص دارد. فصل ششم دیوها و دشمنان اساطیری همچون افراسیاب و دیگر نیروهای مخالف را بررسی میکند. در فصل پایانی، پایداری نگرش اسطورهای در فرهنگ ایرانشهری در طول تاریخ تحلیل شده و مقایسهای کوتاه با اساطیر یونانی انجام گرفته است.
این کتاب با نگاهی نو به پیوند ناگسستنی اسطوره و جغرافیا، نقش ارزشمندی در مطالعات اسطورهشناسی و جغرافیای تاریخی ایران ارائه میدهد و نشان میدهد که چگونه فرهنگ اسطورهای همچون تخت جمشید که هنوز هم با نام پادشاه اسطورهای ایران شناخته میشود، در جغرافیای ایران تداوم یافته است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات