مدنی کاشانی، عبدالرسول
ملا عبدالرسول مدنی کاشانی (1279-1366ق)، معروف به مجتهد کاشانی، از عالمان و فقیهان برجسته قرن چهاردهم هجری بود که در علوم مختلف اسلامی از جمله فقه، اصول، کلام، فلسفه، اخلاق، تاریخ و سیاست صاحب تألیف بود. وی از طرفداران نهضت مشروطه و از علمای آگاه به مسائل زمان خود بود که با قلمی شیوا به دفاع از حقوق مردم و تبیین اندیشههای سیاسی و اجتماعی میپرداخت.
ولادت
ملاعبدالرسول مدنی کاشانی در بیست و هفتم رجب سال 1279 قمری در شهر کاشان در خانوادهای اهل علم دیده به جهان گشود.[۱] پدرش ملا محمد و جدش ملا محمود شیرازی بودند که از شیراز به کاشان مهاجرت کرده و امامت جماعت مسجد میانچال کاشان را بر عهده گرفته بودند. این سمت به ترتیب به ملازینالعابدین (فرزند ملا محمود) و سپس به ملا محمد (پدر ملاعبدالرسول) و در نهایت به خود ملاعبدالرسول رسید.[۲]
تحصیلات
ملاعبدالرسول در جوانی و در سال ۱۳۰۰ قمری به عراق و عتبات عالیات سفر کرد و در نجف اشرف از محضر استادان و علماي بزرگی همچون میرزای شیرازی، شیخ زینالعابدین مازندرانی، شیخ محمدحسین اردکانی، حاج میرزا حبیبالله رشتی، شیخ جعفر شوشتری و مرحوم آیتالله آقا سید کاظم یزدی کسب علم نمود. اما به علت کسالت و ناخوشی و اصرار پدر بزرگوارش، به کاشان بازگشت و نزد ملاحبیبالله شریف کاشانی (که بعدها پدر همسرش شد) و مرحومین حاج میرزا فخرالدین نراقی و حاج میرزا ابوالقاسم نراقی که فرزندان مرحوم ملامحمد نراقی بودند، اطلاعات فقه و اصول خود را تکمیل کرد.[۳]
فعالیتها
ملاعبدالرسول عالمی متعهد، روشنبین و موقعشناس بود که در حل و فصل اختلافات مردم بسیار کوشا بود. منزلش محلی برای رفع خصومات و رسیدگی به مشکلات حقوقی مردم بود تا جایی که حتی رئیس دادگستری وقت به منزل او مراجعه میکرد و میگفت: "منزل شما از عدلیهٔ ما دایرتر و مراجعه به آن بیشتر است".[۴] وی از طرفداران نهضت مشروطه بود و با نگارش رسالههای مهمی چون "رساله انصافیه" به تبیین مشروعیت مشروطه از دیدگاه اسلام پرداخت. ملاعبدالرسول فردی زاهد و قانع بود که همواره سادهزیستی را پیشه خود ساخته بود و از تجملات دنیوی دوری میجست.
وفات
مرحوم ملاعبدالرسول مدنی پس از ۸۷ سال زندگی پربرکت، در هشتم صفر سال ۱۳۶۶ قمری چشم از جهان فروبست و در بقعه هارون بن موسی بن جعفر، معروف به پنجهشاه، در کنار پدر بزرگوارش مرحوم ملا محمد و جدش مرحوم زینالعابدین به خاک سپرده شد.[۵]
آثار
- مجمع النصایح (جامع نصایح و مواعظ انبیا و اولیا و سلاطین و علما)
- تریاق السموم (در امامت و ولایت و رفع شبهات)
- رساله انصافیه (در مشروعیت مشروطه)
- فوائد المتکلمین (۵ جلد)
- سؤال و جواب کلیمی و بهائی
- تاریخ اشرار کاشان
- رد بابیه و بهائیه
- آب حیات (در شرح دعای سمات)
- تفکیک عالم حقیقت از طبیعت
- رساله حجابیه
- هدیه المحب (در تدبیر منزل)
- علائم الحقیقه
- اخلاق مدنی
- تذکره حضرت سلطانعلی بن محمدباقر
- شرح دعای صباح
- شرح صحیفه سجادیه (۵ جلد)
- کلمات انجمن
- تاریخ وهابیه
- رساله در جبر و تفویض و تناسخ
- سؤال و جواب با آواره تفتی بهائی (۲ جلد)
- رد کتاب پس از مرگ
- حواشی متفرقه بر فقه و اصول
پانويس
منابع مقاله
- مدنی، مهدی؛ راستگو، سید محمد، مقدمه رساله انصافیه، تألیف عبدالرسول مدنی کاشانی، کاشان، انتشارات مرسل، 1378ش
- پایگاه راسخون
- مدنی، امیرحسین، ملاعبدالرسول مدنی کاشانی و سیری در اندرزنامۀ مجمع النصایح او، پایگاه مجلات نورمگز، مجله کاشانشناسی پاییز و زمستان 1394 - شماره 15 (21 صفحه - از 3 تا 23).
وابستهها
[[رسائل مشروطيت: (18 [هجده] رساله و لایحه درباره مشروطیت)]]
نگرشی ديگر بر بابيت و بهائيت: ردی با استناد دعاوی باب و بهاء بر مسلک بابیت و بهائیت
مجمع النصايح: طبيب جسم و روح، بهترين واعظ براي هر خانواده
مفتاح النجاح في شرح دعاء الصباح
شرح زندگانی و شهادت حضرت سلطانعلی بن محمد باقر علیهالسلام
