مطلع عشق
مطلع عشق، اثر محمدجواد حاجعلیاکبری (متولد 1343ش)، محقق و پژوهشگر، مجموعهای از رهنمودها و سخنان مقام معظم رهبری آیتالله العظمی سیدعلی خامنهای (مدظله العالی) است که به زوجهای جوان درباره ابعاد مختلف ازدواج، تشکیل خانواده و سبک زندگی اسلامی و چالشهای پیشروی آن ارائه شده است.
| مطلع عشق | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خامنهای، علی، رهبر جمهوری اسلامی ایران (نويسنده) حاج علیاکبری، محمدجواد (گردآورنده) |
| عنوانهای دیگر | گزیده ای از رهنمودهای حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنهای (مدظله العالی) رهبر معظم انقلاب اسلامی به زوجهای جوان |
| ناشر | خبرگزاری فارس |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1398ش |
| چاپ | 12 |
| شابک | 978-964-2951-75-8 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ز93 م6 1692 DSR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب در چهار کلام اصلی و هفت رهنمود کلی سازماندهی شده است که هر یک به جنبههای خاصی از ازدواج و زندگی مشترک میپردازد.
سبک نگارش
اين كتاب، مجموعهاى است از پندها و نصايح مقام معظّم رهبرى به زوجهاى جوانى كه توفيق يافتهاند پيوند زناشويى خود را با آهنگ كلام ايشان، هماهنگ كنند و در آغاز زندگى از سرچشمۀ فيض و حكمت آن عالِم عارف بهرهگيرند. ايشان در مقام پدرى مهربان، مرادى دستگير، انديشمندى دورنگر و ژرفانديش و رهبر و راهنمايى فرزانه، در پس و پيشِ خواندنِ خطبۀ عقد، آميختهاى از حكمتهاى نظرى و عملى را با زبانى ساده و صميمانه بههم آميخته و شربتى به شيرينى زندگىِ اهل ايمان برايشان تدارك ديده و حكيمانه در كام تشنۀ آنها فرو ريخته است[۱].
گزارش محتوا
کلام اول: ازدواج، ناموس طبیعت، دستور شریعت: این بخش به تبیین هدف زندگی میپردازد و ازدواج را بهعنوان یک ارزش اسلامی و نیاز ذاتی انسان معرفی میکند. تأکید میکند که خداوند تنهایی زن و مرد را نمیپسندد و در ازدواج اسراری نهفته است. اهمیت ازدواج بهموقع و همراه با شوروشوق، بهعنوان سنت پیامبر اکرم(ص) برجسته میشود. فواید و برکات ازدواج، از جمله تشکیل خانواده، بیان شده و شرایط ازدواج کمالی، نظیر هم کفو بودن از نظر اسلام و انتخاب همیار عاقل، شرح داده میشود. همچنین، بر شکرگزاری نعمت ازدواج و ارجحیت کمال معنوی بر مال و جمال بهعنوان انگیزه ازدواج تأکید شده و روش اسلامی ازدواج که مبتنی بر سادگی و بهرهوری است، برتر دانسته میشود[۲].
کلام دوم: کانون گرم خانواده: در این بخش، خانواده بهعنوان یک "کلمه طیبه" و سلول اصلی پیکره اجتماع توصیف میشود. نقش خانواده سالم در ایجاد جامعه سالم و پیامدهای خطرناک جامعه بی خانواده، از جمله مشکلات روانی و نسلهای بیهویت، موردبررسی قرار میگیرد. ویژگیهای یک خانواده خوب، مانند محبت متقابل و مسئولیتپذیری زوجین، بیان شده و نقش خانواده در انتقال فرهنگ و ایجاد آرامش روانی تشریح میشود. با اشاره به اینکه انسان ماشین نیست، لزوم تأمین آرامش و بازسازی قوای روحی در محیط خانواده برجسته میگردد. این بخش به اهمیت احترام به قرارداد زناشویی، نیازهای متقابل جنسی، و نقش تدین در حفظ خانواده میپردازد. همچنین، نقش زن و شوهر در خانوادههای اسلامی و جایگاه الگویی خانواده ایرانی در جهان تبیین میشود[۳].
کلام سوم: غروب عشق و قحطی عاطفه در غرب: این کلام به نقد وضعیت خانواده در جوامع غربی میپردازد و پدیدآمدن "نسل بیهویت" را از پیامدهای آن میداند. غرب به دلیل بیاعتنایی به خانواده، مرتکب گناه کبیره شناخته شده و بی انس بودن و بیهمسری در زندگی غربیان، از جمله مشکلات اساسی تلقی میشود. پیامدهای آزادی جنسی و فروپاشی خانواده، عشقهای مصنوعی، و ازدواجهای غربی که به رنج و بیقراری میانجامد، بررسی میشود. این بخش غرب را در سراشیبی سقوط و بهدوراز آرامش توصیف میکند و بر لزوم شنیدن هشدارها و مقابله با راهکارهای شیطانی برای تخریب خانواده تأکید میکند[۴].
کلام چهارم: حقوق متقابل زن و شوهر: این بخش به تبیین حقوق متقابل زن و شوهر در اسلام میپردازد و ازدواج را یک امر طبیعی و الهی میداند. زن و مرد در ازدواج شریک و رفیق هم معرفی میشوند، با این توضیح که مرد "قوام" (مدیر) و زن "ریحان" (گل) است. از مردسالاری و زنسالاری افراطی نهی شده و بر تفاوتهای طبیعی زن و مرد و زیبایی هر یک از نگاههای آنها تأکید میشود. حقایق و تصورات غلط درباره حقوق زن، بهویژه بازیهای غرب در این زمینه، روشن میشود. این بخش بر لزوم درک نیازهای زن توسط مرد و اداره زندگی توسط زن خوشبخت به بهترین شیوه تأکید میکند[۵].
رهنمود اول: همسفر تا بهشت: این رهنمود به مفهوم خوشبختی میپردازد و زوجین را به ساختن یکدیگر در مسیر بهشت ترغیب میکند. بر لزوم همدلی، کمک به یکدیگر در راه خدا، و تواضع و بصیرت در رفتار تأکید دارد. توصیه میکند که زوجین نباید نقش آقابالاسر یا پرستار را نسبت به هم داشته باشند، بلکه باید با مراقبت اخلاقی، در جهت اصلاح یکدیگر و حفظ دینداری تلاش کنند[۶].
رهنمود دوم: بالاتر از واقعیت: این بخش تأکید میکند که اساس ازدواج، عشق است که فراتر از واقعیات زندگی و مسائل روزمره قرار دارد. افزایش محبت بین زن و شوهر و تبدیل کدورتها به گل محبت، از جمله توصیههای این بخش است. اشاره میشود که محبت دستوری نیست و باید از طریق احترام متقابل، اعتمادسازی و حل مشکلات با کمک و همدلی بزرگترها تقویت شود[۷].
رهنمود سوم: هنر تقسیم کار: این رهنمود بر هنر تقسیم کار مناسب بین زن و شوهر در محیط خانه و خارج از آن تأکید دارد. تشویق متقابل و ایجاد روحیه در یکدیگر و زمینهسازی برای موفقیت زوجین توصیه میشود. اهمیت مدیریت کدبانویی زن در خانه و نقش بزرگ مادری و بچهداری، همراه با امکان فعالیت اجتماعی خانمها (با رعایت اولویت خانواده)، تبیین میشود. این بخش همچنین به تواناییهای زن در مدیریت زندگی و الگوبرداری از زندگی حضرت زهرا (س) اشاره دارد[۸].
رهنمود چهارم: سازش و سازگاری: این بخش بر اهمیت سازش و سازگاری در زندگی مشترک تأکید میکند و فرمایش امام خمینی(ره) را که «بروید با هم بسازید» مبنا قرار میدهد. مفهوم سازگاری را نه به معنای بیعیب بودن، بلکه به معنای تلاش برای درک متقابل و تطبیق با شرایط همسر میداند. همچنین بر لزوم سازگاری دوجانبه و تلاش مستمر هر دو طرف برای حل مشکلات و حفظ پایداری خانواده تأکید میشود[۹].
رهنمود پنجم: زندگی شیرین: این رهنمود راههای دستیابی به یک زندگی شیرین را نشان میدهد. بر شکرگزاری عملی نعمت همسر خوب، حفظ اسرار زندگی، و غمخواری متقابل تأکید میشود. توصیههایی برای سادهزیستی، میانهروی و قناعت در زندگی، بهویژه در مراسم عروسی و آغاز زندگی مشترک، ارائه میگردد تا از تجملگرایی و مسابقه بیهوده پرهیز شود. همچنین، رعایت حال پدر و مادر و حفظ حجاب و عفاف از جمله اصول مهم زندگی شیرین شمرده میشود[۱۰].
رهنمود ششم: هشدارها و یادآوریها: در این بخش هشدارهایی درباره آسیبرسانترین رفتارهای زناشویی ارائه میشود. از حسادت و تحریک غیرت بیجا، تحقیر همسر، و آرمانگرایی افراطی در انتخاب همسر نهی شده است. همچنین، درباره معاشرتهای غیرشرعی و نادیدهگرفتن حریم عفاف در خانواده هشدار داده میشود و تأکید میگردد که بیتوجهی به این اصول، بنیان خانواده را متلاشی میکند[۱۱].
رهنمود هفتم: آسانگیری: این رهنمود بر لزوم آسانگیری در امور ازدواج، بهویژه در مراسم و تشریفات آن، تأکید میکند. از مسئولین انتقاد میشود که با تجملگرایی خود الگوی نامناسبی برای جوانان ایجاد میکنند. بهجای مهریههای سنگین و لباسهای عروسی گرانقیمت، تقلید از سیره خاندان پیامبر(ص) و حضرت زهرا (س) در ازدواج آسان و با مهریه کم، توصیه میشود[۱۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.