ترجمه تفسیر طبری (رجبی‌فر)

ترجمۀ تفسیر طبری
پدیدآوران	طبري، محمد بن جرير (نویسنده) رجبی‌فر، الهه (نویسنده) اوجبي، علي (ناظر) ثقفيان، اکبر (ناظر)
ناشر	خانه کتاب
مکان نشر	تهران
سال نشر	1392
چاپ	اول
شابک	‎978-600-222-162-9
موضوع	طبري، محمد بن جرير، 224؟ - 310ق. - جامع البيان في تفسير القرآن -- نقد و تفسير تفاسير اهل سنت - قرن 3ق.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	204184ج2ط / 93 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ترجمۀ تفسیر طبری تألیف الهه رجبی‌فر (متولد ۱۳۵۹ش)، پژوهشگر و نویسنده؛ ترجمۀ تفسیر طبری یکی از نثرهای کهن زبان فارسی است که از روزگار سامانیان یادگار مانده است. این کتاب «نخستین ترجمه و تفسیر رسمی قرآن کریم» به زبان فارسی است که در پی صدور فتوای فقهای ماوراءالنهر بر جواز ترجمۀ قرآن پدید آمد. در میانۀ قرن چهارم هجری، امیر منصور بن نوح سامانی (۳۵۰-۳۶۵ق) گروهی از علما را مأمور ترجمه و تفسیر این اثر ارزشمند به زبان فارسی کرد.

ساختار

این کتاب در ۱۷۴ صفحه و در سه فصل اصلی تنظیم شده است.

گزارش کتاب

کتاب «ترجمۀ تفسیر طبری» تألیف الهه رجبی‌فر، در سال ۱۳۹۲ توسط خانه کتاب در تهران منتشر شده است. این اثر به بررسی و تحلیل ترجمۀ تفسیر طبری، یکی از کهن‌ترین متون فارسی بازمانده از عصر سامانیان می‌پردازد.

ترجمۀ تفسیر طبری که در واقع نگارشی مستقل یا ترجمه‌ای آزاد از تفسیر ارزندۀ طبری است، در قرن چهارم هجری به دستور امیر منصور بن نوح سامانی و توسط گروهی از علمای ماوراءالنهر به فارسی ترجمه شد. این اثر نه تنها نخستین ترجمه و تفسیر رسمی قرآن کریم به زبان فارسی است، بلکه گنجینه‌ای سرشار از واژگان ناب فارسی محسوب می‌شود.

کتاب حاضر در سه فصل اصلی سازمان یافته است: فصل نخست به بیان معنا و ویژگی‌های ترجمه و تفسیر در کتاب مورد نظر اختصاص دارد و مباحثی در حوزۀ ترجمه و تفسیر قرآن کریم را دربر می‌گیرد. فصل دوم به معرفی و ارزیابی جنبه‌های گوناگون ترجمۀ تفسیر طبری می‌پردازد. فصل سوم نیز به بررسی ادبی این متن کهن اختصاص یافته است.

نویسنده در این کتاب نشان می‌دهد که نثر ترجمۀ تفسیر طبری دارای ویژگی‌های نثر مرسل یا سبک خراسانی است. این نثر مبتنی بر طبیعت گفتار است، لغات عربی در آن کم به کار رفته، جملاتش کوتاه و روشن است و از نظر ادبی خالی از صنایع بیانی و بدیعی پیچیده می‌باشد.

این اثر از دیرباز مورد توجه مفسران، مترجمان قرآن کریم و ادیبان قرار گرفته و جایگاه آن چنان رفیع است که همسنگ با شاهنامۀ فردوسی در ادب فارسی خوانده شده است. اهمیت این کتاب تا بدانجاست که شماری از مترجمان قرآن در قرون بعدی از آن به عنوان مرجع و الگو بهره برده‌اند.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات