شخصیت‌ها، آثار، مدارس و منابع کلامی شیعی

شخصیت‌ها، آثار، مدارس و منابع کلامی شیعی، نوشته محمدصفر جبرئیلی (متولد 1346ش)، استاد حوزه و دانشگاه و متخصص علم کلام، مجموعه‌ای جامع و پژوهشی از مقالات مرتبط با علم کلام شیعی است که با رویکردی تاریخی و فراگیر، به معرفی شخصیت‌ها، آثار، مدارس و منابع کلامی شیعه می‌پردازد. هدف آن ارائه یک تصویر کلی از سیر تاریخی و تحولات فکری کلام شیعی است.

شخصیت‌ها، آثار، مدارس و منابع کلامی شیعی
شخصیت‌ها، آثار، مدارس و منابع کلامی شیعی
پدیدآورانجبرئیلی، محمد صفر (نويسنده)

کنگره بین‌المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی. گروه علمی کلام (زير نظر)

مکارم شیرازی، ناصر (اشراف)
ناشرانتشارات امام علی بن ابی طالب (علیه‌السلام)
مکان نشرایران - قم
سال نشر1397ش
چاپ1
شابک978-964-533-267-7
زبانفارسی
تعداد جلد1
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

ساختار

کتاب با سه مقدمه آغاز و مطالب اصلی، در پنج فصل تنظیم شده است. در پایان، منابع کامل کتاب آورده شده است.

روش نگارش

شیوه‌ نگارش این کتاب عمدتاً پژوهشی و تحلیلی است. این اثر به‌عنوان یک مجموعه جامع و تحقیقی از مقالات مرتبط با علم کلام شناخته می‌شود و بر رویکرد تاریخی در بررسی سیر تحولات کلام شیعی تأکید دارد [۱]. همچنین تلاش شده است که مطالب به شیوه‌ای سهل‌الوصول برای عموم جامعه ارائه گردد.

اهمیت کتاب

این کتاب، که از مجموعه مقالات «کنگره بین‌المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی» گردآوری شده است، با پوشش جامع شخصیت‌ها، آثار و مدارس کلام شیعی، خلأ مهمی را در پژوهش‌های کلامی پر می‌کند. غنای محتوایی و مستندات دقیق آن، که حاصل همکاری گسترده‌ی علمی است، به این اثر ارزش مرجعیت علمی می‌بخشد. این ویژگی‌ها آن را به منبعی نوآورانه و ارزشمند برای درک تحولات فکری و تاریخی کلام شیعه تبدیل کرده است.

گزارش محتوا

کتاب با سه مقدمه، شامل: مقدمه حضرت آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی [۲]، مقدمه دبیر کنگره[۳] و مقدمه مؤلف[۴] آغاز می‌شود.

مطالب اصلی کتاب، در پنج فصل عرضه شده است. فصل اول (کلیات)، به تعریف، موضوع، اهداف و وظایف علم کلام و همچنین روش‌های نگارش و هویت کلام شیعی می‌پردازد [۵].

فصل دوم (متکلمان و آثار)، فهرستی تاریخی از متکلمان برجسته شیعه و آثار آنها از قرن اول تا پانزدهم را ارائه می‌دهد[۶].

فصل سوم (شخصیت‌ها و مشاهیر)، به معرفی و بررسی فعالیت‌های علمی، نگارشی و اجتماعی برخی از بزرگان علم کلام شیعه، از سلمان فارسی تا شهید مطهری که هریک در موقعیت و جایگاه خود نقطه عطفی در تاریخ تفکر کلامی بوده‌اند، پرداخته است [۷].

فصل چهارم (مدارس کلام شیعی)، ضمن ارائه فهرستی جامع، تاریخ‌مند و معطوف به تحلیل و تأمل از پانزده مدرسه کلامی شیعه امامی، به بحث و بررسی مستند از دستاوردهای ده مدرسه شاخص و تأثیرگذار پرداخته است [۸].

فصل پنجم (منابع)، به معرفی تنها بیست منبع از منابع کلامی شیعی امامی (که با هدف ارائه یک دوره از مباحث و آموزه‌های کلامی شیعی امامی به قصد ارائه یک دوره از مباحث و آموزه‌های کلام شیعی به‌صورت جامع و در مواردی موضوعی نگاشته شده)، اکتفا کرده است [۹].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه مؤلف، ص23
  2. ر.ک: مقدمه آیت‌الله مکارم، ص15-16
  3. ر.ک: مقدمه دبیر کنگره، ص17-20
  4. ر.ک: مقدمه مؤلف، ص21-23
  5. ر.ک: متن کتاب، ص27-39
  6. ر.ک: همان، ص43-70
  7. ر.ک: همان، ص73-192
  8. ر.ک: همان، ص195-237
  9. ر.ک: همان، ص241 - 289

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها