شعر فارسی در مرز هند
شعر فارسی در مرز هند تألیف سونیل شارما (متولد ۱۹۶۴م)، محقق و پژوهشگر، ترجمه لیلا آقایانی چاوشی (متولد ۱۳۵۷ش)، مترجم؛ این کتاب پژوهشی است در زمینۀ شعر شاعر فارسیزبان، مسعود سعد سلمان که به بررسی تأثیر موقعیت جغرافیایی و فرهنگی مرزی بر شعر این شاعر بزرگ میپردازد.
| شعر فارسی در مرز هند | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شارما، سونیل (نویسنده) آقایانی چاوشی، لیلا (مترجم) |
| ناشر | امیرکبیر |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1393 |
| شابک | 3-1689-00-964-978 |
| موضوع | مسعود سعد سلمان - نقد و تفسیر |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ۸ فا ۱/۲۲ |
ساختار
این کتاب در پنج فصل اصلی سازمانیافته است.
گزارش کتاب
کتاب «شعر فارسی در مرز هند» اثر سونیل شارما با ترجمۀ لیلا آقایانی چاوشی، پژوهشی عمیق و تحلیلی در مورد شعر مسعود سعد سلمان، شاعر بزرگ فارسیزبان است که در مرزهای فرهنگی ایران و هند میزیست. نویسنده در این اثر به بررسی تأثیر موقعیت جغرافیایی و شرایط خاص زندگی مسعود سعد بر شعر او میپردازد و نشان میدهد که چگونه این شاعر توانست در نقطۀ تلاقی دو فرهنگ ایرانی و هندی، سبک و محتوای نوینی در شعر فارسی ایجاد کند.
مسعود سعد سلمان در لاهور به دنیا آمد و اصالتاً همدانی بود. او شاعری حرفهای در دربار غزنویان در لاهور و غزنه به شمار میرفت و ابتدا مداح حاکمان و کارگزاران غزنوی بود. دوران هجده سالۀ زندان و تبعید او، دورانی پررنج و عذاب بود که در شکلگیری محتوای عمیق و تازهای در شعرش تأثیر بسزایی داشت. نویسنده نشان میدهد که موقعیت مکانی و گرفتاری مسعود در زندان، محرک و زمینهساز ظهور خلاقیت شاعرانه وی بود.
کتاب در پنج فصل تنظیم شده است. در فصل اول با عنوان «شعر در مرز امپراتوری»، مؤلف به ارتباط مسائل جغرافیایی و فرهنگی و بررسی نقش جوامع مرزی در کیفیت بلوغ فرهنگی ملل میپردازد و موقعیت مکانی و فرهنگ حیات مسعود سعد را تبیین میکند. همچنین تأثیر حوادث سیاسی-اجتماعی عصر غزنوی بر حال و روز شخصی شاعر بررسی شده است.
فصل دوم با عنوان «شاعران رانده شده از دربار» به توضیح چگونگی تعامل حکومت و شاعران دربار میپردازد و خطراتی را که بر اثر فراز و نشیبهای سیاسی در کمین شاعر دربار است، بررسی میکند. نویسنده دلتنگی و اشتیاق فراوان شاعر برای حضور در غزنه را از عواملی میداند که لحن تازهای به شعر او بخشیده است.
فصل سوم با عنوان «شعرسرایی در زندان» به بررسی حبسیههای مسعود سعد به عنوان شاخصترین جلوۀ ابتکار و نوآوری در دیوان شاعر میپردازد. نویسنده اهداف گوناگون شاعر در حبسیهسرایی را برمیشمارد و بهرهگیری مسعود از قالبهای شعری متفاوت را نشان توانایی و استعداد وی میداند.
فصل چهارم با عنوان «انواع ادبی و قالبهای شعر تازه» به بررسی شهرآشوب، شعر ماهها و روزها و مستزاد به عنوان انواع ادبی تازۀ دیوان مسعود میپردازد. نویسنده این ابتکارات ادبی را جامۀ نویی میداند که شاعر بر تن مضمون کهنۀ مدح پوشانده است.
فصل پنجم با عنوان «اقبال مخاطبان به مسعود و شعر او» به بیان جایگاه مسعود میان معاصرینش و تأثیر او بر شاعران پس از خود میپردازد. نویسنده نشان میدهد که چگونه اعتبار و جایگاه ادبی والایی که در تاریخ ادب فارسی به مسعود اختصاص داده شده، در هند برای وی لحاظ نشده است.
این کتاب با بررسی جامع زندگی و آثار مسعود سعد سلمان، تصویر روشنی از این شاعر بزرگ و تأثیر محیط مرزی بر خلاقیت ادبی او ارائه میدهد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات