تاريخ ايران زمين
| تاريخ ايران زمين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مشکور، محمدجواد (نويسنده) |
| عنوانهای دیگر | از روزگار باستان تا انقراض قاجاریه |
| ناشر | اشراقی |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1375ش |
| چاپ | 5 |
| شابک | 964-5966-06-x |
| موضوع | ایران - تاریخ - از آغاز تا 1344ق. - ایران - تاریخ - پس از اسلام، 12ق. - ایران - تاریخ - پیش از اسلام - ایران - تاریخ - قاجاریان، 1193 - 1344ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /م5ت2 109 DSR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تاریخ ایرانزمین، نوشته محمدجواد مشکور (۱۲۹۷- ۱۳۷۴ش)، مورخ و استاد ادبيات و علومانسانی است. این کتاب به تاریخ ایران از روزگار باستان تا پایان دوره قاجار میپردازد و مروری جامع بر تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی این سرزمین در طول اعصار مختلف ارائه میدهد.
ساختار
مطالب در بیست فصل اصلی، از کلیات جغرافیایی و مردمشناسی فلات ایران آغاز شده و تا پایان دوران قاجار ادامه مییابد.
سبک نگارش
- تحلیلی و توصیفی: نویسنده با ارائه جزئیات تاریخی و تشریح وقایع، رویکردی تحلیلی به رخدادها دارد[۱].
- تاریخی و تقویمی: مطالب بهصورت گاهشمارانه و بر اساس توالی زمانی سلسلهها و وقایع ارائه شده است[۲].
- بدون استناد به منابع: فاقد ارجاعات داخلی، و کتابشناسی منابع است.
گزارش محتوا
فصل اول: فلات ایران: این فصل به معرفی جغرافیای طبیعی و انسانی ایران، مردم، تمدنهای پیش از تاریخ، و اقوام آریایی در فلات ایران، همچنین به بررسی فرهنگ اورارتوها میپردازد[۳].
فصل دوم: آریاییهای ایرانی: این فصل بهتفصیل به بررسی آریاییهای ایرانی، سازمانهای اجتماعی آنها، دینداری، و ظهور زرتشت میپردازد[۴].
فصل سوم: پادشاهان داستانی ایرانی: به افسانهها و شخصیتهای پادشاهان اساطیری و داستانی ایران، از جمله پیشدادیان، کیانیان، و پهلوانان میپردازد و تحلیلی تاریخی از خاندانها و شخصیتهای مهم آنها ارائه میدهد[۵].
فصل چهارم: دولت ماد: این بخش بر تأسیس دولت ماد، گسترش آن، پادشاهان و فتوحات ایشان، سازمان اداری و وضعیت اجتماعی و فرهنگی در آن دوران تمرکز دارد[۶].
فصل پنجم: هخامنشیان: شامل بررسی حکومت هخامنشی از کوروش بزرگ تا داریوش سوم، فتوحات، سازماندهی اداری، و لشکرکشیهای مختلف و نیز ابعاد فرهنگی و سیاسی این دوران است[۷].
فصل ششم: سلوکیان: به دوران حکومت سلوکیان پس از اسکندر، پادشاهان سلوکی و چگونگی تأثیر فرهنگ یونانی بر ایران میپردازد[۸].
فصل هفتم: اشکانیان: این فصل به تشکیل سلسلهی اشکانی، پادشاهان برجسته (مانند مهرداد اول و دوم، فرهاد چهارم)، روابط با روم و تحولات سیاسی و نظامی این دوره اختصاص دارد[۹].
فصل هشتم: ساسانیان: بهتفصیل به تأسیس و تحولات سلسلهی ساسانی، پادشاهان مهم (مانند اردشیر بابکان، شاپور اول و دوم، خسروپرویز)، جنگها با روم و اعراب، و اوضاع اجتماعی، فرهنگی و مذهبی این دوره میپردازد[۱۰].
فصل نهم: عرب و اسلام: این بخش به ظهور اسلام، زندگی پیامبر اکرم (ص)، خلفای راشدین (ابوبکر، عمر، عثمان، علی(ع)) و سپس به خلفای اموی و عباسی و فتح ایران توسط مسلمانان میپردازد[۱۱].
فصل دهم: از طاهریان تا آل بویه: به سلسلههای نیمهمستقل ایرانی که پس از اسلام در ایران قدرت گرفتند، شامل طاهریان، صفاریان، سامانیان و آل بویه، و نقش آنها در توسعه فرهنگ و تمدن ایرانی میپردازد[۱۲].
فصل یازدهم: از غزنویان تا خوارزمشاهیان: به حکومت غزنویان (مانند سلطان محمود غزنوی)، سلجوقیان (مانند طغرل، آلپ ارسلان، ملکشاه) و خوارزمشاهیان، فتوحات و سقوط آنها، و تأثیرات این سلسلهها بر ایران میپردازد[۱۳].
فصل دوازدهم: حملهی مغولان: این فصل وقایع حملهی مغول به ایران، رهبری چنگیزخان، تخریبها و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی این تهاجم را شرح میدهد[۱۴].
فصل سیزدهم: ایلخانان مغول: به بررسی حکومت ایلخانان در ایران، پادشاهان مهم (مانند غازان خان، اولجایتو)، و تأثیر این دوره بر فرهنگ و جامعه ایران میپردازد[۱۵].
فصل چهاردهم: شهریاران بین مغول و تیمور: به ظهور سربداران و آل مظفر بهعنوان حکومتهای محلی در دوران فترت پس از ایلخانان میپردازد[۱۶].
فصل پانزدهم: تیموریان: این بخش به حملهی تیمور، تأسیس سلسلهی تیموریان، پادشاهان آن، و وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران در دوران تیموری اختصاص دارد[۱۷].
فصل شانزدهم: سلسلهی صفوی: به شکلگیری سلسلهی صفوی، پادشاهان قدرتمند (مانند شاه اسماعیل و شاهعباس)، رسمیت یافتن مذهب تشیع، و نقش صفویه در هویت و فرهنگ ایران میپردازد[۱۸].
فصل هفدهم: قیام افغانان: این فصل به سقوط صفویه به دست افغانها و سپس به قیام نادرشاه افشار و فتوحات و لشکرکشیهای او در مناطق مختلف میپردازد[۱۹].
فصل هجدهم: ظهور نادر و سلسلهی افشار: به تثبیت قدرت نادرشاه، تشکیل سلسلهی افشار، و وقایع دوران حکومت او میپردازد[۲۰].
فصل نوزدهم: خاندان زند: این بخش بر روی حکومت کریمخان زند، ویژگیهای دوران زندیه و تأثیرات آن بر ایران متمرکز است[۲۱].
فصل بیستم: قاجار: به تأسیس سلسلهی قاجار توسط آقا محمد خان، پادشاهان بعدی، جنگها، و تغییرات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایران تا پایان این سلسله میپردازد[۲۲].
پانویس
- ↑ متن کتاب، ص113-108
- ↑ فهرست کتاب، ص11-4
- ↑ متن کتاب، ص1-4
- ↑ همان، ص8- 5
- ↑ همان، ص18- 9
- ↑ همان، ص23- 19
- ↑ همان، ص57-24
- ↑ همان، ص60- 58
- ↑ همان، ص78- 61
- ↑ همان، ص113- 79
- ↑ همان، ص152- 114
- ↑ همان، ص181- 153
- ↑ همان، ص211- 182
- ↑ همان، ص224- 212
- ↑ همان، ص242- 225
- ↑ همان، ص248- 243
- ↑ همان، ص264- 249
- ↑ همان، ص289- 265
- ↑ همان، ص296- 290
- ↑ همان، ص311-297
- ↑ همان، ص320-312
- ↑ همان، ص385-321
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.