عرفات العاشقین و عرصات العارفین
| عرفات العاشقین و عرصات العارفین | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اوحدی بلیانی، تقیالدین محمد بن محمد (نويسنده)
صاحب کار، ذبیح الله (مصحح) فخر احمد، آمنه ( مصحح) قهرمان، محمد ( نظارت) |
| ناشر | مرکز پژوهشی ميراث مکتوب |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1389ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-8700-79-4 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 8 |
| کد کنگره | /الف9ت4 3542 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
عرفات العاشفین و عرصات العارفین، اثر شاعر و تذکرهنویس، تقیالدین محمد بن سعدالدین محمد حسینی اوحدی دقاقی بلیانی اصفهانی (973 - 1040ق)، زندگینامه و نمونه اشعار حدود 3500 شاعر را از آغاز شعر فارسى تا روزگار خودش بیان میکند. پژوهشگر معاصر، ذبیحالله صاحبکاری با همکاری دانشور سخنشناس آمنه فخر احمد و با نظارت علمی شاعر و محقق، محمد قهرمان اثر حاضر را تصحیح کرده است. زبان و نثر کتاب، برای خوانندگان امروزی آسان نیست و فنی و مسجّع است.
هدف و روش
- ناشر با تأکید بر اینکه: تذكرۀ ارجمند عرفات العاشقين يكى از بزرگترین و مهمترین تذكرههاى فارسى است كه در سالهای 1022-1024ق، به رشتۀ تحرير درآمده، افزوده: او اين تذكره را پس از عزيمت به هند و در دربار جهانگيرشاه (حكومت: 1014 – 1037ق) نوشته است... [۱]
- اين اثر به ترتيب حرف اوّل و دوم نام شاعر در بيست و هشت عرصه تنظیم شده و هر عرصه مخصوص يك حرف و شامل سه غرفه است:
- غرفۀ اوّل: متقدّمين
- غرفۀ دوم: متوسّطين
- غرفۀ سوم: متأخّرين. [۲]
امتیازها
- در اين كتاب گزارش زندگى و نمونۀ آثار بعضى از شاعران آمده است كه در مآخذ و مراجع ادب فارسى كمتر ديده مىشود و يا در دسترس اهل تحقيق نيست.
- نویسنده ضمن شرححال شعرا، نكات ارزشمند تاريخى را نيز به دست مىدهد. علاوه بر اين، اگر در انتساب شعرى به شاعرى ترديد داشته و يا احتمال داده كه آن را به نام گويندهاى ديگر ثبت كرده است، تذكّر داده و امانت را مراعات كرده است. [۳]
انتقادها
- چند انتقاد بر او وارد است:
- جملات اغراقآميز بسيار در تراجم احوال شاعران به كار برده است.
- در بعضى از موارد نام شاعرى را بهاشتباه خوانده و همانگونه نوشته است.
- گاهى در ترجمۀ حال شاعرى، شرحى مفصّل آورده، درحالیکه از آن شاعر به نقل يك يا دو بيت اكتفا كرده است.
- گاهى بهندرت شرححال شاعرى را بدون نمونۀ شعرى از او آورده است.
- بهمنظور هنرنمايى در سجع، گاهى لغات غیر مأنوس به كار برده و در نتيجه فهم جمله را دشوار كرده است.
- در بعضى موارد نادر، يك شاعر را تحت دو عنوان، يك جا با نام اصلى و در موضع ديگر با تخلّص، بهعنوان دو شاعر مختلف معرّفى كرده است. [۴]
ساختار و محتوا
- نویسنده در این اثر، شاعران را بر اساس نظم الفبایی معرفی کرده است:
- جلد اول: (آ – الف)
- جلد دوم: (ب – خ)
- جلد سوم: (د – س)
- جلد چهارم: (ش – ظ)
- جلد پنجم: (ع – ف)
- جلد ششم: (ق – م)
- جلد هفتم: (ن – ی)
- جلد هشتم: (نمایهها).
نمونه مباحث
- عرفه عمدة الزمان، خواجه فانى تبريزى، در عهد شاهطهماسب بوده و از مردم خوبِ آنجاست. گويند بهغايت درويشطبيعت. از هستى خويش فانی شده و به بقاى جاودانى باقى گشته است و له:
| نه دل به باغ كشد نه به سبزهزار مرا | من و غم تو، به عيش و طرب چهکار مرا؟ [۵] |
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.