أصول الملامتیة و غلطات الصوفیة
أصول الملامتية و غلطات الصوفية، از آثار محدّث، مورخ، مفسّر و صوفى شهیر قرن چهارم و پنجم هجرى قمری، ابوعبدالرحمن محمد بن حسین بن موسى ازدى سلمى نیشابورى (325-412ق)، است که طریقت ملامتیگری و ویژگیهای آن را توضیح میدهد و برخی از سخنان و عقاید جنجالی و غلطانداز برخی از صوفیان را به بوته نقد میسپارد. پژوهشگر معاصر، عبدالفتاح احمد فاوی محمود، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی بسیار ارزشمند بر آن افزوده و شخصیت و آثار ابوعبدالرحمن سلمی و بهخصوص ویژگیها و روش اثر حاضر را شناسانده است.
| أصول الملامتیة و غلطات الصوفیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سلمی، محمد بن حسین (نويسنده) محمود، عبد الفتاح احمد (محقق) |
| ناشر | دار الکتب المصریة |
| مکان نشر | مصر |
| سال نشر | 1405ق - 1985م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | تصوف - ملامتیه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /س8الف6 292/81 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- عبدالفتاح احمد فاوی محمود، تأکید کرده است که من دانشور دیگری قبل از ابوعبدالرحمن سلمی را نمیشناسم که همه سخنان ملامتیان را در یک کتاب مستقلّ گرد آورده باشد و هرکسی که بعد از او از این طریقت سخنی گفته و مطلبی نوشته، از سلمی استفاده کرده است[۱].
ساختار و محتوا
- نویسنده در این اثر مختصر، مباحثی توضیحی را درباره آرای ملامتیان (پرهیز از شهرت، ریا و خودنمایی و ادعای کرامات و...) و انتقادی در باب برخی از سخنان و عقاید بعضی از صوفیان (شطح و حلولگرایی و...) آورده است.
انتقاد
- ابوعبدالرحمن سلمی، ملامتیان را جانبدارانه معرفی کرده است؛ یعنی جنبه مثبت کار آنان را از زبان خودشان برجسته کرده[۲]، ولی به جنبه منفی آن نپرداخته و نقد نکرده است.
نمونه مباحث
- از برخی از ملامتیان پرسیده شد: طریقت ملامت چیست؟ گفت: «پرهیز از شهرت» در هر موردی (مانند لباس پوشیدن) که باعث تمایز از دیگران میشود و «پیوند و معاشرت با مردم بر اساس ظواهر احکام شرعی» و «جدایی از مردمان در باطن با مراقبت نیکو». پس ظاهرش با ظواهر مردم تفاوتی ندارد تا متمایز نشود، ولیکن باطنش با باطن آنان موافق نیست تا گرفتار عادتها و طبیعتها نگردد[۳].
- ابوعبدالرحمن سلمی، «کسب» را برخلاف «توکل» پنداشته است که نقدش در معرفی اجمالی حاضر نگنجد[۴].
- هیچ شخصی از پیشوایان و بزرگان این قوم و هیچکسی که به دین الهی اعتقاد دارد، معتقد به «حلول» نشده است و تنها برخی از شامیان چنین گفتهاند که در تصوف، سابقهای ندارند...[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.