داراشکوه بابری، شاهزاده هند
| داراشکوه بابری، شاهزاده هند | |
|---|---|
 | |
شاهزاده هند داراشکوه بابری (1024- 1069ق)، پسر ارشد و ولیعهد شاه‌جهان، نویسنده، مترجم، شاعر، عارف و هنرمند،
ولادت
محمد داراشکوه بن شاه‌جهان در 29 صفر 1024ق (20 مارس 1615م) در سرزمین اجمیر یا اجمر (در جنوب غربی جیپور مرکز ایالت راجستان هند)[۱] به دنیا آمد.[۲] نخستین فرزند شاه‌جهان و ممتاز محل بود. مادرش دختری ایرانی تبار بود. او مدت بیست‌ویک‌سال در خانه شاه‌جهان بسربرد. دراین مدت وی چهارده فرزند بدنیا آورد، که ازمیان آنان سه دختر و چهار پسر به‌جا ماندند. ازمیان دختران جھان‌آرابیگم واز پسران محمد دارا شكوە به سلسلە قادریه پیوستند، و اورنگ‌زیب، یكی‌دیگر از پسران به پادشاهی هند رسید.[۳]
تحصیلات
ملا عبداللطیف سلطان پوری، از فلاسفه بزرگ حنفی مذهب هند،آموزش شاهزادۀ جوان را به عهده گرفت و عشق به فلسفه و عرفان را به او القا کرد. دارا شکوه طبق رسوم متداول در دربار پادشاهان گورکانی آداب و معارف زمان خود را فرا گرفت. ابتدا به خواندن قرآن و احادیث پرداخت و از همان آغاز جوانی به تفسیرو درک قشری کتاب مقدس بسنده نکرد. در خوشنویسی ماهر شد و بر فنون نظامی تسلط کامل یافت.
میرک شیخ ، شیخ احمد دهلوی نیز از اساتید و اعاظم داراشکوه بودند که نام آنان در سفینة الاولیاء آمده و در حسنات‌العارفین از استادان دیگر خود یادی کرده است.[۴]
فارسی زبان مادریش بود ولی با هندی و عربی نیز خوب آشنا بود و بی‌گمان سانسکریت هم می‌دانست.[۵]
از ترجمه اوپانیشاد چنین بر می‌آید کە دارا شکوه به ادبیات سانسکریت کاملا آشنائی داشته و تمام تفاسیر و نوشته‌ها را دراین باره خوانده است.[۶]
آثار
آثار داراشکوه به دو دسته تقسیم می شود:
دسته اول که به حوزه تصوف اسلامی مربوط می شود عبارتند از :
- سفینه الاولیاء
- سکینه الاولیاء
- رساله حق نما
- حسنات العارفین
- دیوان داراشکوه (اکسیراعظم)
دسته دوم آثاری که متأثر از عرفان و فلسفه هندوست:
- مجمع البحرین
- سرّالاسرار(سرّ اکبر)[۷]
پانويس
منابع مقاله
- شایگان، داریوش؛ محمد داراشکوه بنیانگذار عرفان تطبیقی، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله ایران نامه بهار 1369 - شماره 30 (29 صفحه - از 196 تا 224).
- حیدریان، محمدحسین؛ دیوان داراشکوه، ترجمه حمید اکبری، مشهد، نشر نوید، چاپ اول، 1364ش
- جهانی، روشنک؛ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، 1395/3/22