ابن فخار، محمد بن علی
| ابن فخار، محمد بن علی | |
|---|---|
 | |
محمد بن علی بن محمد بن فخار (متوفی 723ق)، معروف به ابن فخار جذامی ارکشی، فقیه و ادیب مالکی. «منظوم الدرر في شرح كتاب المختصر»، از جمله آثار اوست.
زادگاه
ابن فخار در ارکش اندلس متولد شد؛ لکن دیری نپایید که دشمن بر ارکش چیره گردید و او به‌همراه والدینش از آن خارج شدند و به شریس رفتند.
تحصیل
او در شریس، تعلیم یافت و ادبیات عرب را از ابوالحسن علی سکونی کرمانی و دیگران آموخت. پس از آن با سلطه دشمن بر شریس، به جزیره خضراء رفت و از ابن خمیس و ابومحمد رکبی و دیگران استفاده کرد. پس از آن از مسیر دریا به سبته رفت و از ابن ابی‌الربیع و جماعتی از علما روایت کرد. سپس به اندلس بازگشت و در غرناطه از ابوولید ازدی و ابن صایغ و ابن متیوان و ابن کماد روایت شنید. سپس برای تدریس انتخاب شد و به مالقه سفر کرد و در آنجا متوطن شد.
جایگاه علمی و ادبی
ابن فخار علاوه بر لغت، فقه، تفسیر و حدیث، بهره فراوانی در ادب و شعر داشت.
او در مالقه ساکن شد و در صدر اساتید آنجا قرار گرفت. وی از نماز صبح تا ظهر مشغول تدریس بود.
وفات
ابن فخار سرانجام در سال 723ق، در مالقه در قریب به هشتادسالگی درگذشت و آن‌گونه که ابن خطیب در «الإحاطة» نوشته، آرامگاهش در مالقه مشهور است.
تشابه اسمی
بعضی مورخین و ناسخین بین ابن فخار جذامی و ابن فخار محمد بن احمد خولانی دفن‌شده در غرناطه در سال 754ق، به جهت نزدیکی در اسم و لقب، اختلاط کرده‌اند.
تألیفات
او سی اثر درعلوم مختلف تألیف کرده که از آن جمله است:
- منظوم الدرر في شرح كتاب المختصر؛
- نصح المقالة في شرح الرسالة؛
- تحبير نظم الجمان في تفسير أم القرآن؛
- انتفاع الطلبة النبهاء، في إجماع السبعة القراء؛
- أجوبة الإقناع و الإحساب في مشكلات مسائل الكتاب؛
- الأحاديث الأربعون في ما ينتفع به القارئون و السامعون[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: خراز، عبدالله احمد، ص25-31
منابع مقاله
خراز، عبدالله احمد، مقدمه کتاب «نص المقالة في شرح الرسالة»، اثر محمد بن علی بن فخار جذامی، تحقیق عبدالله احمد خزار، مكتبة سلمی الثقافية، الطبعة الأولی، 2022م.