مفتاح المعیة في دستور الطریقة النقشبندیة
مفتاح المعية في دستور الطريقة النقشبندية، نوشته عبدالغنی بن اسماعیل نابلسی (1143-1050ق)، عالم دینی، ادیب، شاعر و صوفی است که خود، شرحی بر رساله‌ای در آداب طریقه نقشبندیه از تاج‌الدین بن زکریا عَبشَمی نقشبندی حنفی سنبهلی (متوفای ۱۰۵۰ق/۱۶۴۰م)، نواده سلطان عثمانی، صوفی مشهور و از مشایخ سلسله نقشبندیه هند است[۱].
| مفتاح المعیة في دستور الطریقة النقشبندیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نابلسی، عبدالغنی بن اسماعیل (نويسنده) مهدی، جوده محمد (محقق و مقدمه‌نویس) |
| ناشر | الدار الجودية |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1429ق - 2008م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 977-6156-93-2 |
| موضوع | آداب طریقت - نقشبندیه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ن2م7 293/21 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مفتاح المعیه، با مقدمه، تحقیق و پاورقی‌های جوده محمد ابویزید مهدی و با مشارکت محمد عبدالقادر نصار چاپ شده است. این اثر، اصول طریقت و قاعده‌های سلوک (به‌ویژه، شرح کلمات یازده‌گانه رئیس طریقت نقشبندیه، امام عبدالخالق غجدوانی) را در بر دارد[۲].
ابویزید مهدی متن کتاب را از میان دو نسخه و شرح آن را از میان چهار نسخه برگرفته است[۳]. او در مقدمه‌اش شرح حال ماتن و شارح را آورده است.
نابلسی متن کتاب را به روش مزجی شرح کرده است. وی در شرح مقدمه ماتن به این نکته که باورهای بزرگان نقشبندیه همان اعتقادات اهل سنت و جماعت است، تأکید می‌کند[۴].
تاج‌الدین در مقدمه‌اش از حقیقت عبودیت[۵]، جذبه الهی[۶] و تأثیر شیخ مرشد در حصول این جذبه بحث کرده است[۷]. وی در نخستین فصل، با ذکر مشایخ این طریقت سندی برای نقشبندیه ارائه می‌دهد. همچنین، به شیوخ سه‌گانه این طریقت و تفصیلی از مرتبت ابوبکر، عمر، عثمان و علی بن ابی‌طالب(ع) در نشر اسلام می‌پردازد[۸].
او فصل دوم را به راه رسیدن به خداوند در نزد بزرگان نقشبندیه[۹]، فصل سوم را به شرحی در عبارت‌ها و واژه‌های یازده‌گانه فارسی، یعنی «یادکرد، بازگشت، نگاه‌داشت، یادداشت، هوش در دَم، سفر در وطن، نظر بر قدم، خلوت در انجمن، وقوف قلبی، وقوف زمانی و وقوف عددی» که برای طریقت بزرگان نقشبندیه مبنا گشته‌اند[۱۰]، فصل چهارم را به آداب ظاهری و باطنی طریقت[۱۱]، فصل پنجم را در بیان فنای از وجود ظلمانی و نورانی و بیان سیر در خداوند، به‌سوی خداوند و از خداوند[۱۲]، فصل ششم را به تصرف در باطن مرید[۱۳] و فصل هفتم را به آدابی که باید مرید آن‌ها را به‌جا آورد، ویژه کرده است[۱۴].
پانویس
- ↑ ر.ک: دهخدا، علی‌اکبر، ج4، ص5361
- ↑ ر.ک: مقدمه محقق، ص7
- ↑ ر.ک: همان، ص10-9
- ↑ ر.ک: مقدمه مصنف، ص31
- ↑ ر.ک: همان، ص33-32
- ↑ ر.ک: همان، ص37-36
- ↑ ر.ک: همان، ص46-40
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص62-47
- ↑ ر.ک: همان، ص96-63
- ↑ ر.ک: همان، ص124-97
- ↑ ر.ک: همان، ص160-125
- ↑ ر.ک: همان، ص178-161
- ↑ ر.ک: همان، ص190-179
- ↑ ر.ک: همان، ص207-191
منابع مقاله
- مقدمه محقق و مصنف و متن کتاب.
- دهخدا، علی‌اکبر، «لغت‌نامه»، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ اول از دوره جدید، بهار 1373.