ابن صفوان نصری، عبدالرحمن بن عمرو
عبدالرحمن بن عمرو بن صفوان نصری (متوفای 281 ق)، مشهور به «ابوزُرعه»، محدث و مورخ قرن سوم هجری قمری، که تاریخ صدر اسلام را گزارش کرده است.
| ابن صفوان نصری، عبد الرحمن بن عمرو | |
|---|---|
 | |
نسب و ولادت
- او از خاندان بنی‌نصر بن معاویه در شام بود. از تاریخ تولد وی اطلاع دقیقی در دست نیست. بنا بر گفته شمس‌الدین ذهبی قبل از سال ۲۰۰ق، به دنیا آمد[۱].
استادان
- «ابوزرعه عبدالرحمن بن عمرو بن صفوان نصری دمشقی»، از کودکی به‌همراه پدر در مجالس علما حضور می‌یافت. یکی از استادانش، به نام ابومسهر از مجالست او با علما در این سن و سال، اظهار تعجب می‌کرد و استاد دیگرش احمد بن ابی‌الحواری او را «شیخ‌الشباب» لقب داده است. پدرش او را برای تحصیل دانش به شهرهای مختلف شام اعزام می‌داشت و او با ولع عجیبی در جلسات درس و بحث شرکت می‌کرد، اما به‌سادگی تسلیم آرای استادان نمی‌شد، بلکه با آنان به مناقشه و مباحثه می‌پرداخت و تا قانع نمی‌شد و نتیجه مطلوب را به دست نمی‌آورد، از مباحثه دست نمی‌کشید.
- استادان و مشایخ او را که اغلب از شام و حجاز و عراق بودند، حدود ۱۵۰ تن برشمرده اند؛ از آن جمله: ابونعیم فضل بن دکین (د ۲۱۹ق) و محمد بن مبارک صوری (د ۲۱۵ق). وی به‌ویژه از احمد بن حنبل و یحیی بن معین دانش آموخت و حدیث شنید.
شاگردان
- از جمله شاگردان و پیروان او باید از ابوجعفر طحاوی که خود از اجلّه علما و مشاهیر فقهای حنفی بوده، ابن ابی‌داوود، ابوالمیمون بن راشد و ابویوسف یعقوب بن سفیان بسوی که در کتاب المعرفة و التاريخ در مواضع بسیاری از ابوزرعه نقل کرده است، یاد کرد. ابوداوود سجستانی و ابن صاعد نیز در مواضع متعدد به او استناد کرده‌اند.
وفات
- سرانجام ابوزرعه دمشقی، در سال 281ق، وفات کرد[۲].
آثار
- تاريخ أبي‌زرعة الدمشقي (حوادث و اخبار تاریخ اسلام از سیره پیامبر(ص) تا زمان هارون‌الرشید).
- حديث أبي‌زرعة (رساله‌ای مختصری در «اعلال» احادیث و سؤالاتی در آن موضوع)[۳].
پانویس
منابع مقاله
- دیانت، ابوالحسن، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر سید کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1378ش.
- الذهبي، شمس‌الدين، «سير أعلام النبلاء»، تحقيق مجموعة من المحققين بإشراف الشيخ شعيب الأرناؤوط، مؤسسة الرسالة، 1405ق.