عارف‌نامه

    از ویکی‌نور
    (تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
    عارف نامه
    عارف‌نامه
    پدیدآورانریوگری، محمد عارف (نويسنده)
    سال نشر13سده
    چاپ1
    موضوععرفان - متون قدیمی تا قرن 14
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    2ع9ر 286 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    عارف‌نامه، نوشته خواجه محمد عارف ریوگری (درگذشته 634ق)، از بزرگان طریقت نقش‌بندی و شاگرد خواجه عبدالخالق غجدوانی (575-496ق) است که پندهایی کوتاه و بایسته‌ را برای عارفان در بر دارد. این نسخه با کوشش «غلام‌مصطفی خان» و با پژوهش و تصحیح «سید محبوب‌حسن واسطی» و به خط محمد اعلی عرضه شده است[۱]‏.


    واسطی این نسخه را از خانقاه «مرشدبابا» به دست آورده است. ریوگری این نسخه را به درخواست خواجه نعیم و به‌اختصار نوشته تا مونس حُضّار و باعث اعتبار ابرار و اخیار گردد[۲]‏.


    اندرزهای ریوگری بریده‌ و کوتاه است. او راه سلوک را به عارف چنین می‌شناساند: «مُوتُوا قَبْلَ أنْ تَمُوتُوا»، صفت خاصان حق است؛ پاک باش و پاک‌اعتقاد باش؛ سالک از مسیر وجد، کشف و معرفت به مشاهده عین می‌رسد؛ «سبُک‌بالی» نیاز عارف برای طیران است؛ عارف از حق به حق بنگرد و عالم از راه دلیل بدان دست یابد، اما صاحب وجد از این دو راه بی‌نیاز است و...[۳]. ‏ ریوگری سلوک عارف را در استعانت از قرآن و حدیث نبوی و سپس با تمسک به کلام مشایخ می‌داند.

    ایشان پندی از پیامبر(ص) به بنده را درباره کار دنیوی و اُخروی ارائه می‌دهد و به کارهایی که مرشد بایسته است برای پند و راهبری مردم انجام دهد، اشاره می‌کند.

    نویسنده در پایان رساله‌اش برخی سخنان استادش «خواجه عبدالخالق» و حکایت زنی مکشّفه به نام عایشه و ستر سر و تنش در دیدار با عبدالخالق غجدوانی (چراکه فقط او را مرد می‌یافت) می‌پردازد. همچنین مرگ و مراسم دفن و کرامت خواجه را حکایت می‌کند[۴]‏.

    این اثر از روی نسخه‌ای که به دست «شیرمحمد نقشبندی مجدّدی معصومی» مشهور به خلیفه نوشته شده، نسخه‌برداری شده است[۵]. شیرمحمد کُلاچوی‏ پس از نقل «عارف‌نامه»، سخنانی از برخی بزرگان عرفان را به نسخه افزوده است[۶]‏.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه محقق، ص4
    2. ر.ک: همان، ص3
    3. ر.ک: متن کتاب، ص9-6
    4. ر.ک: همان، ص21-13
    5. ر.ک: مقدمه محقق، ص4
    6. ر.ک: متن کتاب، ص24-23

    منابع مقاله

    مقدمه محقق و متن کتاب.

    وابسته‌ها