دیوان سائل شیرازی

    از ویکی‌نور
    دیوان سائل شیرازی
    دیوان سائل شیرازی
    پدیدآورانسایل قیری، محمدسعید بن عبدالله (نویسنده) خادمی، روح‌الله (محقق)
    ناشرمجمع ذخائر اسلامی
    مکان نشرقم
    سال نشر2014م. = 1394ش.
    چاپیکم
    شابک978-964-988-883-5
    موضوعشعر فارسی - قرن 13ق.
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏ /س2د9 / 4070 PIR
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    دیوان سائل شیرازی مجموعه اشعار آقا جانی محمد سعید بن عبدالله خان قیری (بین سال‌های 1155 تا 1160- 1225ق) که با تحقیق و تصحیح روح‌الله خادمی، منتشر شده است.

    دیوان سائل از روزگار حیات او، بین خاص و عام مشهور بوده است. شماره ابیات آن در بعضی منابع متأخر، 7000 بیت و در بعضی دیگر، 8000 بیت هم گفته شده است[۱].

    دیوان حاضر، شامل 7772 بیت است که از منابع متعدد، شامل نسخ خطی و چاپی فراهم آمده است. از این میان، 1089 بیت قصیده، 5523 بیت غزل، 199 بیت قطعه، 31 بیت معمیات و هزلیات، 120 بیت ترجیع‌بند، 172 بیت رباعی و 638 بیت مثنوی است[۲].

    سائل شيرازى را بايد شاعرى غزل‌سرا دانست كه با بيش از هفتصد غزل، كارنامه پروپيمانى در اين قالب دارد. تأثيرپذيرى او در غزل از شاعران وقوعى، هم از نظر سبكى و هم به لحاظ‍‌ نگرش آنان، به شدت آشكار است[۳].

    سائل به لحاظ‍‌ دوره تاريخى، در دوران تسلط‍‌ انديشه «بازگشت ادبى» بر شعر و نثر فارسى زندگى كرده و شعر سروده است. «بازگشت ادبى» به دوره‌اى از تاريخ ادبيات فارسى گفته مى‌شود كه به‌طور خاص، از اواخر دوره افشاريه تا آغاز نهضت مشروطه را در بر مى‌گيرد[۴]. وی از شاعران دوره دوم نهضت ادبی بازگشت محسوب می‌شود و عضویت او در «انجمن خاقان»، می‌تواند جایگاه او را در بین شاعران بازگشتی، تثبیت کند. سائل از بازگشت به شیوه متقدمین، در غزل راه حافظ و تا حدودی سعدی را برگزیده و آشکارا نشان داده که پیرو حافظ است[۵]. علاقه او به سعدی را علاوه بر غزلیات، مشخصا می‌تواند در ترجیع‌بند او دریافت کرد که به پیروی از ترجیع‌بند سعدی سروده است. قصاید او استوار و متأثر از قصیده‌سرایان سبک عراقی است. قطعات وی اگرچه در شمار کم هستند، اما بعضا به خاصر مضامین حکمی از قبیل بی‌توجهی به دنیا، کم آزاری و ترک سؤال، قابل توجه و بیانگر تعمق او درباره مسائل کلامی و اندیشه‌ای هستند. همچنین معناسازی‌ها و ماده تاریخ‌های او نشان‌دهنده تبحر کافی وی در این فن است و رباعیات اندک او، به سبب مضامین عاشقانه و گاه عارفانه، زیبا و دلنشین است. وی به مثنوی‌سرایی نیز مشهور بوده است[۶].


    پانویس

    1. مقدمه، ص51
    2. همان، ص52
    3. همان، ص39
    4. همان
    5. ر.ک: همان، ص40
    6. ر.ک: همان، ص41

    منابع مقاله

    مقدمه کتاب.


    وابسته‌ها