نتیجة الدوله
| نتیجة الدوله | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ح‍اف‍ظ اصفهانی، م‍ح‍م‍د (نويسنده) بینش، تقی (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | سه رساله در اختراعات صنعتی: ساعت، آسیا، دستگاه روغن کشی |
| ناشر | بنياد فرهنگ ايران |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1350ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اختراعات -- ایران -- متون قدیمی تا قرن 14 - سا‌عتها -- متون قدیمی تا قرن 14 - روغن کشی -- ایران -- متون قدیمی تا قرن 14 - نثر فارسی - قرن 10ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نتيجة الدولة، اثر محمدحافظ مخترع اصفهانی (اواخر قرن نه و نیمه اول قرن دهم هجری)، مجموعه سه رساله است در اختراعات صنعتی مانند ساعت، آسیا و دستگاه روغنکشی که با تصحیح تقی بینش، منتشر شده است.
اثر حاضر، کتابی است دربرگیرنده مجموعه‌ای از اختراعات و ابتکارات دانشوری که فطرتاً قریحه و استعداد خاصی در فهم و به‌کاراندازی تکنیک‌های مؤثر و نو در به‌کارگیری انرژی و استفاده از مواهب طبیعی عنایات پروردگار داشته است[۱].
وی در مقدمه کتاب می‌نگارد که می‌کوشیده است دشواری‌های موجود در امور جاری مردم را رفع کند و در راه این کوشش، به اختراعاتی دست یافته است که شرح و ترتیب کار هریک را جداگانه نگاشته و مجموعه این گزارش‌ها را «نتيجة الدولة» نامیده است[۲].
کتاب چهارده بخش دارد و مؤلف می‌نگارد که چهارده اختراع برابر شماره نام‌های مبارک چهارده معصوم(ع) است و او این سعادت بزرگ را از دولت قرآن و توسل به پیامبر بزرگوار و عترت طاهرین یافته است.
چهارده بخش کتاب
- تدوین حل متشابه ممزوج در بیان متشابهات قرآن عظیم و فرقان کریم: این رساله حافظان قرآن را یاری می‌کند تا از وقوف و متشابهات و روایت‌های حفص و بکر مطلع باشند. مؤلف می‌نگارد که چون رساله مختصر است، لذا حافظان و قاریان می‌توانند همیشه آن را با خود داشته باشند و در وقت احساس سهو و اشتباه بر آن نظر کنند.
- ساعت (که شرح چگونگی ساخت آن به‌تفصیل در کتاب آمده است).
- جواز عصاری (کارخانه روغنکشی).
- طاحونه محمدی (آسیای محمدی).
- جواز حلاجی (کارخانه حلاجی و پاک کردن پنبه).
- جواز مهره کشیدن کاغذ (کارخانه مهره کشیدن و صیقل زدن کاغذ).
- جواز مرکب‌سازی (کارخانه ساخت مرکب تحریر).
- چرخاب عین (چرخ چاه) که آب را از چاه عمیق به‌آسانی می‌کشد.
- معدل ساعت برای تشخیص ساعات.
- جام ساعت برای تعیین اوقات.
- پیاله حکمت.
- قفل اصفهانی که موجب حفظ خانه و سبب محکمی است.
- قلمدان اختراعی که مجموعه ادوات کتابت است.
- کلیدان (=کلیددان) دزدگیر، که دزد به دست خود گرفتار می‌گردد و تا آمدن صاحب خانه متحیر و متألم است[۳].
پانویس
منابع مقاله
فکرت، محمدآصف، «نگاهی به کتاب نتيجة الدولة»، پایگاه مجلات تخصصی نور، آینه پژوهش، مرداد و شهریور 1376-شماره 45، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/30570