أنساب الأشراف
| أنساب الأشراف | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بلاذری، احمد بن یحیی (نويسنده)
مرعشلی، یوسف عبدالرحمن (محقق) مادلونگ، ویلفرد (محقق) دوری، عبد العزیز (محقق) عباس، احسان (محقق) عقله، عصام مصطفی (محقق) بعلبکی، رمزی (محقق) یعلاوی، محمد (محقق) |
| ناشر | المعهد الألماني للابحاث الشرقية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1429ق - 1430ق - 2008م - 2009م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 7 |
| کد کنگره | /ب8الف8 1083 CS |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
أنساب الأشراف (با نام کامل جمل من أنساب الأشراف) اثر ابوالحسن احمد بن يحيى بن جابر بلاذری (170 تا 180- 279ق)، کتابی است در تاریخ سده اول اسلام و نسب‌شناسی و شرح حال افراد زیادی از شخصیت‌ها جاهلیت و صدر اسلام.
اين کتاب كه مى‌توان آن را بزرگ‌ترين اثر تاريخى برجاى‌مانده از سده 3ق دانست، به‌رغم نامش، تنها نسب‌نامه نيست، بلكه موضوع نسب‌شناسى در برابر اطلاعات گران‌بهاى تاريخى و جنبه تاريخ‌نگارى آن، حجم اندكى را شامل مى‌شود. در واقع، این اثر، یک دوره تاريخ سده اول هجرى بر مبناى انساب عرب است و مى‌توان گفت كه چنين شيوه‌اى در تاريخ‌نگارى مسلمانان در سده 3ق، به‌گونه‌اى كه بلاذرى در این اثر درپيش‌گرفته، تكرار نشده است[۱].
از آنجایی که پیش از این، اصل کتاب در نرم‌افزار معرفی گردیده، در این نوشتار، به معرفی نسخه‌ای پرداخته شده است که توسط «المعهد الألماني للأبحاث الشرقیة» و با تحقیق یوسف مرعشلی، به چاپ رسیده است.
محقق در تحقیق و تصحیح این نسخه نفیس از کتاب، از آخرین تصمیمات و مقررات صادره از اجلاس «المجامع العربیة» که در اوایل قرن پانزدهم هجری در بغداد صادر و توسط اتحادیه کشورهای عربی در جزوه‌ای مستقل منتشر گردیده، پیروی نموده است[۲].
برخی از مهمترین اقدامات تحقیقی صورت گرفته در کتاب را می‌توان در امور ذیل، خلاصه نمود:
- افزودن مقدمه‌ای مفصل به ابتدای کتاب که در آن، به شرح حال بلاذری پرداخته شده و اطلاعات مفیدی پیرامون نام، لقب، ولادت، رشد، تحصیل، سفرها، مناصب، اساتید، شاگردان، تألیفات، وفات و مصادر و منابع این شرح حال، در اختیار خواننده گذاشته شده است. این مقدمه، همچنین شامل مطالبی پیرامون ارزش و اهمیت کتاب، توثیق نسبت آن به بلاذری، موضوع، منابع، روش مؤلف، نسخ خطی، چاپ‌های منتشر شده از کتاب و توضیح روش تصحیح و تحقیق در آن، می‌باشد.
- مقابله نسخ و ضبط اسامی و افعال به صورت صحیح.
- تعلیق نص به واسطه:
- آدرس‌دهی آیات قرآن و بیان سوره و شماره آیات.
- آدرس‌دهی احادیث نبوی و اشاره به منابع اصلی.
- تعریف و ارائه شرح حال برای اعلام مذکور در متن.
- انتساب اشعار به شاعران و بیان وزن و بحر و اشاره به کتب ادبی و دیوان‌هایی که آن اشعار در آنها موجود می‌باشد.
- شرح الفاظ مشکل و دیریاب به واسطه رجوع به معاجم لغوی.
- معرفی اماکن موجود در متن با استفاده از کتب بلدان.
- تعریف زمان‌ها، ایام و وقایع مذکور در کتاب به واسطه رجوع به کتب تاریخ و سیر.
- بررسی صحت نقل قول‌های کتاب و انساب مذکور در آن، به واسطه رجوع به منابع و مصادر اصلی.
- تهیه فهرست‌های فنی متعدد و متنوع، به منظور تسهیل در یافتن مطالب.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه کتاب.
- أنساب الأشراف (تحقیق سهیل زکار)