الترقيع و زرع الأعضاء في الفقه الإسلامي

الترقيع و زرع الأعضاء في الفقه الإسلامي، تألیف سعید نظری توکلی (معاصر)، به موضوع مشروعیت پیوند اعضا از دیدگاه فقه اسلامی پرداخته و مباحث مترتب بر آن را از دیدگاه منابع شیعی مورد مداقه قرار داده است.

الترقيع و زرع الأعضاء في الفقه الإسلامي
پدیدآوران	نظری توکلی، سعید (نويسنده) مبارک، عبدالرحیم (مصحح) نجفی، ناصر ( مصحح)
ناشر	آستانة الرضوية المقدسة. مجمع البحوث الإسلامية
مکان نشر	ایران - مشهد مقدس
سال نشر	1380ش - 1422ق
چاپ	1
شابک	‎-
موضوع	پیوند اندام‏ها و بافت‏ها (فقه) - مسایل مستحدثه
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏پ‎‏9‎‏ن‎‏6 198/6 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

«پیوند اعضا» از جمله مسائل مستحدثه است. از جمله مشکلات جوامع بشری مداوای کسی است که عضوی از اعضای بدنش را از دست داده است؛ خواه از بدنش جدا شده یا در جای خود فاسد شده باشد. این افراد برای زنده ماندن نیازمند عمل جراحی برای جایگزینی عضو فاسد با عضو سالم هستند. مسئله پیوند اعضا در قرن‌های گذشته، آن‌گونه که در زمان حاضر رایج است، متداول نبوده است؛ البته برگرداندن اعضای جداشده به جای خود، در زمان نبی اکرم(ص) و اهل‌بیت(ع) انجام می‌شده است؛ بهترین شاهد بر آن، روایاتی است که حکایت از آن دارد که آن حضرات گوشی را که به قصاص قصد شده بود، متصل کردند و دندانی را که افتاده بود سرجایش کاشتند.

گاهی عضو جایگزین، مصنوعی یا طبیعی است. اعضای طبیعی یا از بدن افراد زنده‌ای است که به جدایی عضوی از اعضای بدنشان برای کاشت در بدن فرد نیازمند، راضی هستند، یا از بدن امواتی است که نسبت به آن عمل هوشیاری ندارند. این مسئله از دو جهت طبی و فقهی مورد بحث قرار می‌گیرد. در طب از کیفیت جدا کردن اعضای فاسد و جایگزینی آن با اعضای سالم و محافظت بر آن بعد از پیوند سخن می‌رود، اما از جهت فقهی مسئله‌ای شرعی است که از سه جهت مورد بحث قرار می‌گیرد: مشروعیت قطع اعضای بدن انسان و جدا کردن از بدن در حالت حیات و مرگ؛ مشروعیت پیوند اعضای جداشده به بدن افراد نیازمند و آثاری که بر عمل پیوند در فقه اسلامی مترتب است از قبیل وصیت به قطع عضو بعد از حیات برای ترمیم بدن مبتلا به آن، فروش اعضای بدن انسان و صحت خرید آن، طهارت عضو پیوندی، نماز خواندن با عضو پیوندی و....

نویسنده موضوع را از جهت فقهی مورد بررسی قرار داده و لذا مباحث را در سه «مرحله» و هر مرحله را در ضمن فصول یا مقام‌هایی مطرح کرده است. در انتهای کتاب نیز در ضمن «ضمائم»، صحت اسانید احادیث مورد بررسی قرار گرفته است.

منابع مقاله

مدخل کتاب.