تقیزاده، حسن
تقیزاده، حسن | |
---|---|
سید حسن تقیزاده (1348-1257ش)، نویسنده و سیاستمدار و از شخصیتهای سیاسی تأثیرگذار در عصر مشروطه است. عزیزالله علیزاده، زندگانی او را در ضمن کتاب «زندگی طوفانی: خاطرات حسن تقیزاده» بهتفصیل مورد بررسی قرار داده است.
زادروز و زادگاه
سیّد حسن تقیزاده در سال 1257ش، در خانوادههای روحانی در تبریز به دنیا آمد.
تحصیل
سید حسن، از هشتسالگی تحصیل مقدمات عربی و از چهاردهسالگی تحصیل علوم عقلی، ریاضیات و نجوم و هیئت را شروع کرد. اصول فقه را نزد میرزا محمود اصولی و حاج میرزا حسن در تبریز فراگرفت. علوم جدید و زبان فرانسوی را دور از چشم پدر و در خفا آموخت. آثاری از شیخ احمد احسایی را نزد یکی از علمای شیخیّه تبریز در نهان میخواند.
مطالعه و تحول
چند سال بعد حدوداً از بیستسالگی، بر اثر آشنایی با نوشتههای طالبوف، میرزا ملکم خان ناظمالدوله و نویسندگان تجدّدخواه روزنامههای فارسی خارج از کشور به افکار آزادیخواهانه، ضدّ استبدادی و تجدّدطلبانه بهشدت تمایل یافت[۱].
مهمترین حوادث زندگی
طلبگی، چند دوره نماینده تبریز در مجلس شورای ملی، پناهنده شدن به سفارت انگلیس و تبعید شدن به اروپا بعد از به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه، صدور حکم فساد سیاسی علیه او از طرف علمای نجف و اجبار به خروج از ایران، همکاری با آلمانها برای مبارزه با روس و انگلیس و...[۲].
وفات
سید حسن تقیزاده در سال 1348ش، پس از عمری خدمت و خیانت به دولت انگلیس و کشور ایران، سرانجام در سن 91 سالگی وفات یافت[۳].
آثار
از آثار تحقیقی تقیزاده، پژوهش پیرامون گاهشماری و تاریخ تقویم و نجوم در ایران، تاریخ برخی مذاهب کهن در ایران و از جمله آیین مانی، تاریخ عرب جاهلی مقارن با ظهور اسلام و تتبّعات درباره فردوسی و ناصرخسرو اهمیت بیشتری دارد و با توجه صاحبنظران روبهروست.[۴].
پانویس
منابع مقاله
- آذرنگ، عبدالحسین، «سید حسن تقیزاده»، بخارا، مرداد 1381، شماره 25، ص32 تا 51:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/277198
- علیزاده، عزیزالله، «زندگی طوفانی: خاطرات حسن تقیزاده»، تهران، انتشارات فردوس، چاپ اول، 1379.
- حسنینسب، مرتضی، «سید حسن تقیزاده از قتل آیتالله بهبهانی تا مرگ»، پژوهه: بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی: