ایرج میرزا
ایرجمیرزا، جلالالممالک (1291-1344ق)، شاعر معاصر و مشهور ایران در تبریز به دنیا آمد. وی فرزند غلامحسینمیرزا صدرالشعرا و از نوادگان فتحعلی شاه قاجار بود. دیوان ایرجمیرزا در هفت دفتر به چاپ رسیده است.
| ایرج میرزا | |
|---|---|
 | |
تحصیل
وی تحصیلات خود را در تبریز آغاز کرد. در 14 سالگی به سبب شایستگیهای بسیارش، توجه امیر نظام گروسی، پیشکار آذربایجان را به خود جلب کرد و با تشویق و مساعدت او، به فراگیری ادبیات فارسی و فرانسه پرداخت و بهزودی توانست بر زبانهای ترکی، عربی و روسی نیز تسلط یابد.
سرگذشت
ایرج در 16 سالگی (1307ق) ازدواج کرد. در 1309ق، به معاونت مدرسه مظفری منصوب شد. در 19 سالگی، پدرش صدرالشعرا – شاعر رسمی دستگاه مظفرالدینمیرزای ولیعهد - را از دست داد.
ایرج از 1314ق، مدتی منشی مخصوص امینالدوله بود و چندی بعد همراه دبیر حضور به اروپا رفت. در 1318ق، پس از بازگشت، در تبریز پیشکار جدید آذربایجان، یعنی نظامالسلطنه مافی، او را نزد خود نگاه داشت و به ریاست اتاق تجارت منصوب کرد. در همان سال همراه نظامالسلطنه به تهران آمد. ایرج از سال 1319ق، تا 1322ق، بهعنوان مترجم در گمرک کرمانشاهان و پس از آن در 1324ق، به استخدام وزارت معارف درآمد و تا 1329ق، در این شغل بود. در 1326ق، با حفظ سمت بههمراه پیشکار جدید آذربایجان، مهدیقلی هدایت راهی تبریز شد و ریاست دفتر ایالتی را برعهده گرفت، اما با شروع انقلاب تبریز، از راه قفقاز به تهران بازگشت و اداره عتیقهجات (باستانشناسی) را در وزارت معارف ایجاد کرد. ایرج سال بعد به معاونت حکومت اصفهان و سپس آباده منصوب شد و در سال 1333ق، به عضویت اداره گمرک بندر انزلی درآمد، ولی در همان سال به تهران بازگشت و ریاست دفتر محاکمات مالیه را عهدهدار شد.
ایرج در سال 1337ق، به خراسان رفت و بهعنوان معاون پیشکاری مالیه مشغول به کار شد. در سال 1342ق، به علت تغییر شغل و تعویق در پرداخت حقوق ماهیانهاش به تهران بازگشت.
وفات
ایراجمیرزا در شعبان 1344/اسفند 1304، در تهران درگذشت و در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.
آثار
دیوان ایرجمیرزا[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: رودگر، قنبرعلی، ج10، ص691
منابع مقاله
رودگر، قنبرعلی، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1380.