بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی
| بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سید قاسم، لیلا (نویسنده) |
| ناشر | نشر هرمس |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۶ش |
| موضوع | نقد و تفسیر بیهقی، محمدبن حسین، ۳۸۵ - ۴۷۰ق. تاریخ بیهقی,قرن ۵ق. -- تاریخ و نقد نثرفا‌رسی |
| کد کنگره | DSR۷۹۱/ب۹ت۲۰۸۵ ۱۳۹۶ |
بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی تألیف لیلا سید قاسم؛ بلاغت ساختارهای نحوی، بخشی از دانش بلاغت است که نظریه آن را برای نخستین بار عبدالقاهر جرجانی، بلاغی شهیر قرن پنجم، طرح کرد. آن شاهکار نثر که در این کتاب کاویده می‌شود تاریخ بیهقی است. تاریخ بیهقی عهده دار بیان واقعیات است و بدین سبب از بسیاری از ابزارهای زیبایی آفرینی در شعر بی بهره مانده است.
ساختار
کتاب از سه بخش تشکیل شده است.
بخش اول: پایه‌های نظری بلاغت ساختارهای نحوی
بخش دوم: پژوهش در تاریخ بیهقی
بخش سوم: بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی
گزارش کتاب
بلاغت ساختارهای نحوی، بخشی از دانش بلاغت است که نظریه آن را برای نخستین بار عبدالقاهر جرجانی، بلاغی شهیر قرن پنجم، طرح کرد و اکنون به نظریه نظم شهرت دارد، بر اساس این نظریه، نحو، ظرفیت ناشناخته‌ای در خلق معنا دارد که عموما از آن غافلیم. نویسنده این کتاب می‌کوشد با اتکا بر نحو زبان فارسی در یکی از شاهکار های نثر فارسی، ساختارهای مبلغ معنا را در این زبان بازشناسد تا بعد ها در کنار پژوهش‌های همانند، بدنه استواری برای دانش «معانی» در زبان فارسی فراهم آید.
آن شاهکار نثر که در این کتاب کاویده می‌شود تاریخ بیهقی است. تاریخ بیهقی عهده دار بیان واقعیات است و بدین سبب از بسیاری از ابزارهای زیبایی آفرینی در شعر بی بهره مانده، نه اهرم وزن و قافیه را دارد و نه جادوی خیال و وهم را. در عوض ویژگی‌های ترکیب و تنوعات ساخت نحوی، یکی از ظرفیت‌های نثر بیقهی برای تاثیر گذاری است.
با مبنا قرار دادن نظریه‌ی عبدالقاهر جرجانی درباره‌ی نحو و زیبایی شناسی و سپس با بهره گیری از ابزارهای تکمیلی آن در زبان شناسی مدرن و نیز در نظر گرفتن قابلیت‌های خاص زبان بیهقی می‌توان چارچوب مناسبی برای بررسی بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی به دست آورد. در تحلیل ساختارهای نحوی تاریخ بیهقی، رویکرد زیبایی شناسی و بلاغی ناگزیر با رویکرد اجتماعی و گفتمانی می آمیزد. این در آمیختگی برخاسته، از نثر بیهقی است که در آن مقاصد زیبایی شناسی با مقاصد ارتباطی و اجتماعی گره خورد است. به بیان دیگر، بلاغت بیهقی بلاغتی طبیعی است که تا حد زیادی از ساختارهای نحوی آن نشئت می‌گیرد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران