البستان في ذكر الأولياء و العلماء بتلمسان
البستان في ذکر الأولیاء والعلماء بتلمسان اثر ابوعبدالله محمد بن محمد بن احمد شریف ملیتی مدیونی تلمسانی، ملقب به ابن مریم (متوفی پس از 1014ق/ 1605م)، ادیب، مورخ و فقیه مالکی، درباره شرح حال عده‌ای از فقیهان واولیای محلی، به خصوص کسانی که در تلسمان زندگی و یا تحصیل می‌کردند[۱].
| البستان في ذكر الأولياء و العلماء بتلمسان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن مریم تلمسانی، محمد بن محمد (نويسنده) |
| سال نشر | 1226ق - 1908م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ت۸الف۲ 299 DT |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
این کتاب، برجسته‌ترین و معروفترین کتاب تلسمانی بوده و در واقع، گزیده‌ای است از کتاب «نیل الابتهاج» بابا تنبکتی و «بغیة الرواد» یحیی بن خلدون و دیگران. اولیای مورد بحث در کتاب، مردمان صاحب کرامتی بودند که از آموختن و عمل کردن به مطالب و احکام کتاب‌های دینی وابسته به مذهب مالکی، غفلت نمی‌کردند[۲].
آنچه نشان‌دهنده اهمیت کتاب است، آن است که این اثر در 1326ق/ 1908م، به کوشش محمد بن ابی شنب در الجزایر، به چاپ رسیده و در 1910م، به وسیله پروونتسالی با عنوان «زندگی‌نامه اولیاء و علماء تلمسان»، به فرانسوی ترجمه و ملخص متن عربی آن توسط دلپش، در «مجله آفریقایی»، درج گردیده است[۳].
اسامی افراد مذکور در کتاب، به ترتیب حروف الفبا مرتب گردیده و این ترتیب، در تمامی حروف آن اسم، رعایت شده است. شرح حال‌های مذکور برای افراد، به تناسب اهمیت شخص و جایگاه علمی و اجتماعی وی و نیز مطالب یافت شده درباره او در منابع، متفاوت است. به گونه‌ای که برخی از شرح حال‌ها بسیار مفصل بوده و چندین صفحه را به خود اختصاص داده[۴] و برخی دیگر نیز از چند سطر، تجاوز نمی‌کند[۵].
از جمله افراد مذکور در کتاب، می‌توان به ابراهیم بن ابی‌بکر رشقی، ابوالعلاء مدویونی، احمد بن حاتم سطی، بلال حبشی، جعفر بن ابی‌یحیی اندلسی، داود بن سلیمان بن حسن بنبی و طاهر بن زیان زواوی قسنطینی اشاره نمود[۶].
پانویس
منابع مقاله
- متن کتاب.
- دیانت، ابوالحسن، «دائرة المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.