سنوسی، محمد بن علی
محمد بن علی سنوسی (1202- د 1276ق/ 1787-1859م)، یکی از معروف‌ترین مریدان احمد بن ادریس بنیان‌گذار طریقیه ادریسیه، كه مؤسس طریقه سنوسیه و معروف به سنوسی اول است.
| محمد بن علی سنوسی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | محمد بن علی سنوسی؛ |
| نام‌های دیگر | محمد بن علی سنوسی الخطابی الحسنی الادریسی؛ |
| لقب | سنوسی اول؛ |
| تخلص | سنوسی؛ |
| نسب | حسنی؛ |
| نام پدر | علی؛ |
| ولادت | 1202ق؛ |
| محل تولد | مستغانم؛، الجزایر؛ |
| محل زندگی | لیبی، الجزایر، تونس، عربستان سعودی، یمن، مراکش؛ |
| رحلت | د1276ق؛ |
| مدفن | جغبوب لیبی؛ |
| طول عمر | 74؛ |
| دین | اسلام؛ |
| مذهب | مالکی (طريقه سنوسّيه)؛ |
| پیشه | عارف و صوفى، رئيس طريقه سنوسیه؛ |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | عارف و صوفى، رئيس طريقه سنوسیه؛ |
| مشایخ | عبدالوهّاب تازی، احمد بن ادریس؛ |
| معاصرین | محمدعثمان میرغنی؛ |
| برخی آثار | 1- الدرر السنیة فی اخبار السلالة الادریسیة، در طریقت ادریسیه؛ |
زادگاه، وفات
متولد در مستغانم کشور الجزایر و درگذشته در جغبوب کشور لیبی است.
تحصیلات، طریقه شاذلی
وی طلب علم را از علمای مستغانم آغاز کرد. سپس به فاس رفته و از پيشوايان تصوف مغرب عبدالوهّاب تازی، طريقه تصوف شاذلى را آموخت.
مرید احمد بن ادریس
سنوسی در مكۀ مكرمه با ابن ادریس ملاقات كرد و در سلك مریدان او درآمد و با توجه به تأكید ابن ادریس به محمدعثمان میرغنی، مبنی بر پیوستن به محمد بن علی سنوسی به‌نظر می‌رسد كه سنوسی برجسته‌ترین مرید او بوده است.
بنیان‌گذاری طرقه سنوسیه، تاسیس خانقاه
محمد بن علی سنوسی پس از مرگ ابن ادریس در 1253ق، با گروهی از مریدان از صبیا به مكه بازگشت و خانقاهی بر روی كوه ابوقبیس تأسیس كرد و طریقۀ سنوسیه را بنیاد نهاد.
ظاهراً بیشتر مریدان او از عوام و تودۀ مردم بودند. وی از مكه رهسپار شمال افریقا شد و در لیبی، به‌ویژه در برقه (سیرنائیك) به نشر و گسترش طریقۀ سنوسیه پرداخت. مرکز او در کوه سبز(جبل الاخضر) بود و زاویه‌ای در شهر البیضاء نیز تاسیس نمود سپس به جغبوب رفت و زوایایی را در مناطق مختلف احداث و گسترش داد.
آثار
سنوسی 40 کتاب و رساله دارد که برخی از آن‌ها از این قرارند:
1- الدرر السنیة فی اخبار السلالة الادریسیة، در طریقت ادریسیه،
2-ايقاظ الوسنان في العمل بالحديث و القرآن،
3-شفاء الصدر بأ‌ری المسا‌ئل العشر من درر الفقه الما‌لکی، [۱]. [۲]
پانویس
منابع مقاله
يوسفى اشكوری، حسن، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.
زرکلی، خیر الدین، الأعلام: قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربين و المستشرقين (هشت جلدی)، لبنان - بيروت: دار العلم للملايين، چاپ هشتم، 1989م.