تراتيل في زمن الذئاب

تراتيل في زمن الذئاب
پدیدآوران	سيد، کمال (نویسنده)
ناشر	مؤسسه انصاریان
مکان نشر	قم
سال نشر	1420ق/2000م
چاپ	اول
موضوع	تاریخ
زبان	عربی
کد کنگره	‏PJA 4870/ی۳۶ت۴

تراتيل في زمن الذئاب تألیف سید عباس حسن علی موسوی (متولد 1959م، بغداد)، معروف به کمال سید،گزارشی آمیخته با تخیل، با بیانی احساسی و ادبی از شهر سامرا و بغداد از دوران تأسیس دولت عباسی، جعفر متوکل و گزارشی از امام هادی(ع)، و عملکرد حاکمان بنی‌عباس از سالهای 220-247ق و جولان آنها در شهر سامرا و شهر نو بنیاد آن، که در شصت و یک قصه و در سه بخش سامان یافته است.

«سرودهایی در دوران گرگها» سه عنوان اصلی مخاضات السنین، نیرون العرب و سقوط الطاغیة دارد. نویسنده، غالب قصه‌های خود را از بغداد گزارش کرده و به گونه یک گزارشگر حاضر در کنار دجله و کوچه پس کوچه‌های شهر، خواننده را به اعماق آن می‌برد و با حوادث رخ‌داده همراه می‌کند.

وی در این کتاب، همانند سایر نوشته‌هایش، قصه‌هایی را برگزیده و ره آنها پرداخته است که چهره حاکمان بنی‌عباس را به درستی بنمایاند و از سوی دیگر، شخصیت و فضایل اهل‌بیت(ع) و امامان معصوم، به ویژه امام هادی(ع) را تبیین نماید.

خشونت، شهوترانی، حیف و میل بیت‌المال و خوش‌گذرانی، محور مطالب مربوط به متوکل عباسی و اخلاق و دانش و توحید و فضیلت انسانی، ابعاد شخصیت امام هادی(ع) است که در این کتاب به آنها پرداخته شده است.

برخی از مطالب مطرح شده در کتاب، عبارت‌اند از: بنیاد سامرا (سام راه) در دوران محمد ابو اسحاق، برادر مأمون و هشتمین خلیفه عباسی، دوران کودکی و نبوغ امام هادی(ع) و دانش او، احتجاج امام با واقفی‌ها، مناظره ایشان با یحیی بن اکثم قاضی، خروج بابک خرمدین بر خلیفه و سرکوب سپاه او، تمرد مازیار، حاکم طبرستان، از خلیفه مأمون، افشین، سردار معتصم، و نافرمانی او، به خلافت رسیدن هارون و شهوترانی و شب‌نشینی‌های او، قیام پنهانی احمد بن نصر خزاعی و اعدام وی، ماجرای خلق قرآن، قساوت‌های هارون، سفرهای حج او، احساس خطر متوکل از موقعیت امام هادی(ع)، کرامت‌های ایشان، مواجهه امام با متوکل، جایزه گرفتن احمد بن حنبل از خلیفه، نقش محدثان و معتزله در بغداد، سخت‌گیری برای زیارت امام حسین(ع) در دوران متوکل و تخریب قبر آن حضرت، شخصیت‌های قضایی و سیاسی پیرامون متوکل، پاسخ امام هادی(ع) به پرسش‌های قضایی دستگاه حاکمه، غیب‌گویی ایشان، توجه امام هادی(ع) به مزار امام حسین(ع) و در خواست دعا در آن مکان مقدس، دستور متوکل برای حمله به خانه امام هادی(ع) و مرگ متوکل.

چند ضمیمه نیز، در پایان کتاب به چاپ رسیده است، رساله امام هادی(ع) در باره جبر و تفویض، پرسش های یحیی بن اکثم از امام و جواب های ایشان، نامه خوارزمی به اهالی نیشابور و قصیده ابوفراس حمدانیه، مشهور به قصیده شافیه.

منابع مقاله

معاونت فرهنگی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، کتاب‌شناسی توصیفی اهل‌بیت علیهم‌السلام، قم، مرکز چاپ و نشر مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، چاپ اول، 1383ش.