اندیشه سیاسی آیةالله سید محمدکاظم یزدی

‏اندیشه سیاسی آیت‌الله سید محمد کاظم یزدی
پدیدآوران	شریعتی، روح‌الله (نويسنده) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی (تهيه کننده)
ناشر	موسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم)
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1389ش
چاپ	2
شابک	‎978-964-548-815-2
موضوع	اسلام و دولت - اسلام و سیاست - روحانیت - ایران - فعالیتهای سیاسی - علوم سیاسی (فقه) - یزدی، محمد کاظم بن عبد العظیم، 1247؟ - 1338؟ق. - نظریه درباره سیاست و حکومت
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	4ش4ی 55/3 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

اندیشه سیاسی آیت‌الله سید محمدکاظم یزدی، تألیف پژوهشگر معاصر؛ روح‌الله شریعتی (متولد 1347ش) است که با اشاره‌ای به کارنامه علمی اجتماعی صاحب عروه از فقهای طراز اول شیعه در عصر مشروطه، به بررسی دیدگاه و عملکرد او در زمینه اداره جامعه و استقلال اقتصادی و سیاسی و ولایت فقیه می‌پردازد و اندیشه وی را در باب هفت مورد از قواعد فقه سیاسی (مصلحت، عدم ولایت، تقیه، حرمت اعانه بر اثم، تألیف قلوب، نفی سبیل و حرمت تقویت کفر) توضیح می‌دهد.

هدف و روش

• نویسنده با اشاره به تبحر سید محمدکاظم طباطبایی یزدی در فقاهت و موضع‌گیری شایسته او در جریان مشروطه و اشغال عراق توسط انگلیس، افزوده است: پژوهش در اندیشه سیاسی وی ضروری است و کتاب حاضر، حضور ایشان را در جریانات سیاسی – اجتماعی ترسیم می‌کند و به واکاوی اندیشه سیاسی وی در ابعاد گوناگون می‌پردازد. و متن نامه‌های سید به عنوان بخشی از مستندات این اثر در ضمیمه آمده است.

ساختار و محتوا

این اثر، از مقدمه، سه فصل، خاتمه و ضمائم به ترتیب ذیل تشکیل شده است:

• مقدمه (اهمیت، فایده و اهداف این پژوهش و معرفی اجمالی)؛

1. زندگی و زمانه سید یزدی؛
2. جایگاه سیاست در اندیشه سید یزدی؛
3. نظام سیاسی از دیدگاه سید یزدی؛

• خاتمه (نتیجه‌گیری)؛
• ضمائم (46 سند).

نمونه مباحث

• سید محمدکاظم طباطبایی یزدی مجتهدی فهیم و آگاه به زمان و به دنبال حلّ معضلات سیاسی – اجتماعی زمان خویش بود چنان که در بحران سلطه اقتصادی، نامه‌ها و توصیه‌های لازم را ارائه کرد و در دوره مشروطه، پس از آنکه با تشکیل مجلس و اصل قیدوبند زدن به استبداد موافقت کرد، از امضای مطلق مصوبات مجلس تازه تأسیس خودداری ورزید و شرط مطابقت با دین را اعلام داشت.
• سید محمدکاظم طباطبایی یزدی به این امر که اختیارات فقیه فراتر از امور حسبه، قضاوت و افتاء است، ظاهراً تصریح نکرده؛ ولی از زوایای مطالب و رفتار و نامه‌های وی به‌ویژه تصریح به ولایت فقیه در امور عامه و اختیارات او در دفاع از کشور اسلامی، چنین برمی‌آید که ایشان اختیارات فقیه جامع‌الشرایط در عصر غیبت را -به‌خصوص در صورت بساطت ید و توانمندی وی در تشکیل حکومت و آماده بودن همه جوانب امر- فراتر از افتاء، قضاوت و امور حسبه می‌داند و به‌اصطلاح وی «امور عامه» (که ظاهراً حکومت بر جامعه را نیز شامل می‌شود) از اختیارات فقیه جامع‌الشرایط می‌باشد.
• صاحب عروه با اتخاذ تدابیری مانند حکم جهاد، هشدار به عالمان و مردم، سکوت، توصیه به تفاهم دُوَل اسلامی و تعامل با سلاطین به نفع مسلمین توانست پاسخ‌های مناسبی به بحران‌های سیاسی – اجتماعی عصر خویش بدهد. از نظر او، کشور اسلامی باید از استقلال سیاسی و اقتصادی برخوردار بوده و با تهاجم فرهنگی مبارزه کند. اندیشه ایشان، دخالت بیگانه را در کشور اسلامی ممنوع می‌داند.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.