سلیمی تونی، حسن بن سلیمان

    از ویکی‌نور
    ‏‫سلیمی تونی، حسن‌بن‌سلیمان
    NUR88027.jpg

    تاج‌الدین حسن بن سلیمان تونی (متوفی 854ق)، معروف به سلیمی تونی، شاعر قرن هشتم و از مشهورترین شعرای منقبت‌سرای شیعی است.

    زادگاه

    زادگاه وی شهر تون در ناحیه جنوبی خراسان است که امروزه، فردوس نامیده می‌شود و از این‌جهت، شاعر به سلیمی تونی شهرت یافته است. وی زادگاه خود را ترک کرد و رهسپار سبزوار شد و در این دیار، سکونت گزید[۱].

    درباره مولد و مسکن خویش چنین می‌گوید:

    مولدم تون و سبزوار وطن مسکن مؤمنان پاک سیر

    یا:

    مرا تون مولد است و سبزوار آمد وطن، لیکن مرید کاشیم، بر کیش و دین مردم کاشان[۲]

    از سخنان وی آشکار است که از نظر مادی، بیچاره و تهیدست بوده، ولی با قناعت و علو طبع، شکایتی نمی‌کند و هنر شاعری خود را بهتر از صد گنج می‌داند و خویشتن را شاهباز ملک فضل می‌شناساند:

    از متاع و مال دنیا گر به صورت مفلسم هست اما گنج معنی در دل ویران من[۳]

    .

    اطاعات شخصی

    به‌طور کلی اطلاعات چندانی از وضع زندگی و خانواده و بستگان و آشنایان و پایه تحصیلات علمی او در دست نیست. قدیم‌ترین کسی که به معرفی او پرداخته، دولتشاه سمرقندی است. با مطالعه اشعار سلیمی و آنچه که دولتشاه درباره وی گفته است، تأیید می‌شود که شاعر نخست شغل دیوانی داشته و مأمور وصول مالیات و عوارض از مردم بوده و چون لازمه این کار در آن عهد، تجاوز و تعدی نسبت به مال دیگران و همراه با اذیت و آزار مردم بیچاره بوده است، از کار ناشایست خود تنبه حاصل کرد و ترک خدمت دیوانی نمود[۴].

    وفات

    وی سرانجام به سال 854ق، در سفری که برای زیارت به مشهد می‌رفت، به قول دولتشاه، در ولایت جهان و ارغیان درگذشت و پیکرش را برای دفن به سبزوار برده و در آنجا به خاک سپردند[۵].

    آثار

    وی صاحب دیوان اشعار می‌باشد. محتوای اشعار او، مدایح و مناقب پیامبر(ص)، علی(ع) خاندان رسالت(ع) می‌باشد که در قالب قصیده، مثنوی، ترکیب‌بند، مسمط و قطعه، سروده شده است[۶].

    پانویس

    1. عاطفی، حسن، صفحه سی‌و‌چهار
    2. همان، صفحه سی‌وچهار
    3. همان، صفحه سی‌و‌پنج
    4. ر.ک: همان، سی‌وشش- سی‌وهفت
    5. همان، صفحه سی‌و‌چهار
    6. ر.ک:همان،صفحه چهل‌وشش

    منابع مقاله

    عاطفی، حسن، مقدمه «دیوان سلیمی تونی»، به کوشش سید عباس رستاخیز، کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 1390.

    وابسته‌ها