مثنوی آئینه جمال مولانا

    از ویکی‌نور
    مثنوی آئینۀ جمال مولانا
    مثنوی آئینه جمال مولانا
    پدیدآورانمولوی، جلال‌الدین محمد (نویسنده) ریاضی، حشمت‌الله (نویسنده)
    عنوان‌های دیگرمثنوی آیینۀ جمال مولانا
    ناشرانتشارات قلم
    مکان نشرتهران
    سال نشر1390
    چاپدوم
    کد کنگره

    مثنوی آئینۀ جمال مولاناتألیف حشمت‌الله ریاضی، این کتاب، داستان‌های شش دفتر مثنوی را به همان ترتیب اصلی‌شان، ابتدا به اختصار بازنویسی کرده و گاه در برخی موارد با عنوان تحلیل داستان، مفهوم کلی داستان را با توجه به جنبه‌های نمادین و تمثیلی آن، دوباره مرور نموده و در پایان هر داستان، غالباً پیام‌های آن را طبق استنباط و برداشت شخصی خود فهرست‌وار افزوده است که گاه متن پیام‌های یک داستان به چند برابر خود داستان رسیده است.

    در مجموع، کوشیده است تا راز و رمزهای داستان‌های مثنوی را برملا و نقش قهرمان‌ها و شخصیت‌های آن‌ها را به صورت نمادین و سمبولیک تشریح کند.

    نگارنده می‌نویسد: هدفش از تألیف این کتاب ابلاغ داستان‌ها و پیام‌های مثنوی از زبان مولانا به نثر آمیخته به نظم بوده است، نه تفسیر اشعار و تحقیق افکار و ذکر مآخذ قصص. همچنین یادآور شده که در بازنویسی داستان‌ها و نگارش پیام‌های آن، سطح آگاهی عمومی و تحصیل کرده‌های متوسط علمی و ادبی را مدّ نظر داشته و از بحث‌های جدّی فلسفی، کلامی و عرفانی خودداری کرده است.

    روش کار در این تحقیق بدین گونه است که ابتدا متن بازنویسی شدۀ داستان‌ها را بیان می‌کند و در فرازهای هر داستان ابیاتی که در اوج رسانی و تأثیرگذاری بیشتر، مفید تشخیص داده شده عیناً می‌آورد. در ادامه چنان‌که گفته شد، گاه تحلیلی نیز که مبین راز و رمز داستان است بدان می‌افزاید و در مرحلۀ دوم، پیام‌های اخلاقی، تربیتی و عرفانی داستان را فهرست‌وار و در ذیل اعداد ذکر می‌کند؛ دراین بخش نیز از ابیات به خوبی بهره می‌گیرد و در واقع پیام را با مثال بیان می‌کند. نثر کتاب، ساده روان و اغلب محاوره‌ای است و بیشتر لحن گویندگان مجالس اخلاق و موعظه را دارد. البته گفتارش اغلب با عشق و سوز و گداز آمیخته است.از آیات و روایات بسیار کم بهره گرفته و لغات و اصطلاحات دشوار مثنوی نیز کمتر معنی شده است. نشانی ابیات در پاورقی، مطابق نسخه نیکلسون آمده است.

    این کتاب دو مقدمه دارد. در مقدمۀ اول با عنوان «نگرشی به شناخت و پویایی که شالودۀ دین و عرفان است»، اصول و مبانی آیین تصوف، سیر تصوف از آغاز تا زمان مولانا تبیین شده و در مقدمۀ دوم، با عنوان «خورشید خاوران در سرزمین روم»، زندگانی، آثار و مهم‌ترین مسائل مطرح شده در مثنوی شرح و بررسی شده است. فهرست اعلام و آیات قرآن مجید به صورت نمایه در پایان کتاب درج است.[۱]


    پانويس

    1. ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص175-176


    منابع مقاله

    عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.

    وابسته‌ها