تشنيف المسامع بجمع الجوامع
تشنيف المسامع بجمع الجوامع، نوشته بدرالدین محمد بن بهادر بن عبدالله زرکشی (745-794ق) فقیه و محدث شافعی، شرحی بر کتاب «جمع الجوامع» تاج‌الدین سبکی، فقیه و متکلم شافعی است که در موضوع علم اصول نوشته شده و با تحقیق ابی‌عمرو الحسینی در دو جلد منتشر شده است. مطالب شرح مطابق با اصل کتاب، مشتمل بر یک مقدمه و هفت کتاب است که در آن ضمن توضیح کلیات، در چهار کتاب آن، قرآن کریم و سنت و اجماع و قیاس به‌عنوان منابع چهارگانه استنباط احکام و همچنین در کتاب پنجم، درباره استقراء، استصحاب و استحسان و قول صحابی بحث شده است. کتاب ششم و هفتم شامل مباحث تعادل و تراجیح و اجتهاد و تقلید است. با توجه به اینکه ماتن وشارح، گرایش به تصوف داشته‌اند، در خاتمه کتاب به صوفیه نیز اشاره‌ای شده است.
| تشنيف المسامع بجمع الجوامع لتاج الدين السبكي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | زرکشی، محمد بن بهادر (نويسنده)
سبکی، عبد الوهاب بن علی (نويسنده) ابن عبد الرحیم، ابی عمرو حسینی بن عمر ( مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | جمع الجوامع في أصول الققه. شرح |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1420ق - 2000م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | سبکی، عبدالوها‌ب بن علی، ۷۲۷ - ۷۷۱ق. جمع الجوامع فی اصول الفقه - نقد و تفسیر - اصول فقه اهل سنت - قرن 8 ق. - اصول فقه شافعی - قرن 8ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
زرکشی هدف خود را از شرح کتاب، شرح و توضیح ابهامات و مشکلات متن و باز کردن قفل‌های آن، بیان می‌دارد، ولی در حدی که از ایجاز مخل و اطناب خسته‌کننده، نیز پرهیز کند[۱].
با مروری بر مطالب کتاب روشن می‌شود که شارح در این کتاب به مصادر زیادی مراجعه کرده است[۲].
روش وی در شرح، بدین صورت است که بخشی از متن اصلی را آورده که در کتاب با (م) مشخص شده و سپس به شرح آن می‌پردازد که حاوی شرح محتوای متن و توضیح برخی مفردات آن است. در کتاب، متن «جمع الجوامع»، با (م) و شرح آن با (ش) مشخص شده است. گفتنی است که این نسخه، همراه با پاورقی‌هایی است که محقق کتاب در موارد لزوم، آنها را افزوده است؛ این پاورقی‌ها عمدتا مربوط به منابع احادیث، معرفی اختلاف نسخ و معرفی برخی شخصیت‌هایی است که نامشان در متن کتاب آمده است. محقق در ابتدای کتاب در ضمن مقدمه‌ای شخصیت سبکی و کتاب «جمع الجوامع» و همچنین زرکشی و شرح او بر این کتاب را معرفی کرده است. وی نسخه مکتوب در سال 849ق را به‌عنوان نسخه معیار انتخاب کرده و البته از نسخه چاپ قاهره نیز کمک گرفته است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق و مصنف.