الحسن البصري إمام أهل البصرة

الحسن البصری امام اهل البصرة گردآوری محمد محمد عویضه (معاصر)، مشتمل بر شرح‌حال حسن بن ابی الحسن یسار بصری (متوفی 110ق) و موضوع کتابت و انتشار حدیث است.

الحسن البصري إمام أهل البصرة
الحسن البصري إمام أهل البصرة
پدیدآورانعویضه، کامل محمد محمد (نويسنده)
ناشردار الکتب العلمية
مکان نشرلبنان - بیروت
سال نشر1415ق
چاپ1
شابک-
موضوعحسن بصری، 21 - 110ق. - سرگذشت‌نامه
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
/ع9ح5 116 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

نویسنده کتابش را با بررسی موضوع انتشار حدیث در عصر صحابه و تابعین در شهرهای اسلامی چون مدینه منوره، مکه، کوفه، بصره، شام، مصر، مغرب و اندلس، یمن، گرگان، قزوین و خراسان آغاز کرده است.[۱] حسن بصری از مشهورترین افرادی است که در مکتب بصره تربیت‌یافته و پانصد تن از صحابه را درک کرده است.[۲]

دومین موضوع کتاب «مسجد بصره» است. حسن بصری در این مسجد مجلس علمی باشکوهی داشته است؛[۳] ازاین‌رو نویسنده در ادامه به شرح‌حال او می‌پردازد.[۴]

از دیگر مباحث، شیوه صحابه و تابعین در محافظت بر سنت نبوی(ص) است. احتیاط در روایت حدیث، تحقیق و تأمل در قبول اخبار، عدم نقل روایت جز در موارد ضروری از طرف برخی از آنان و اصرار بر تأسی و اقتداء به رسول‌الله(ص)، حکایت از این شیوه دارد.[۵] ذکر مراتب راویان و اصطلاح مربوط به آن موضوع دیگری است که به‌اختصار دریازده شماره ذکر و به‌حکم هر یک به لحاظ قبول و رد اشاره‌شده است.[۶]

مسئله تبیین حدیث در عصر تابعین از دیگر مباحث کتاب است. نویسنده معتقد است که بسیاری از تابعین به هنگام اشتهار آراء شخصی‌شان، از کتابت حدیث کراهت داشتند و بیم داشتند که شاگردانشان آن‌ها را با احادیث تدوین کنند و این دو باهم مخلوط و اشتباه شود. این کراهت در کتابت حدیث نیست؛ بلکه در کتابت رأی است.[۷]

تاریخ علم حدیث به چند دوره تقسیم‌شده است: در عصر کتابت حدیث به دلایلی ازجمله نهی نبی(ص) از بیم مخلوط نشدن با قرآن، سنت نوشته نشد و صحابه جز اندکی را کتابت نکردند؛ البته علمای اهل سنت چون بخاری حدیث نهی از کتابت را معلول دانسته‌اند.0.[۸] در ابتدای قرن دوم هجری عمر بن عبدالعزیز با مرگ علما و حاملان سنت در جنگ‌ها و فتوحات و بیم از دست رفتن سنت، دستور کتابت حدیث را صادر کرد.[۹]

پانویس

  1. ر.ک: متن کتاب، ص15-6
  2. ر.ک: همان، ص10
  3. ر.ک: همان، ص 18
  4. ر.ک: همان، ص 21
  5. ر.ک: همان، ص 74-73
  6. ر.ک: همان، ص 94-92
  7. ر.ک: همان، ص 96
  8. ر.ک: همان، ص 102-101
  9. ر.ک: همان، ص 105

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها