مناسک حج و احکام عمره (سبحانی)
مناسك حج و احكام عمره، اثر آيت‌الله جعفر سبحانى، رساله‌اى است پيرامون مناسك و اعمال حج و عمره كه مطابق فتاوى معظم‌له، تنظيم و به زبان فارسى، ارائه شده است.
| مناسک حج و احکام عمره | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سبحانی تبریزی، جعفر (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسه امام صادق علیه‌السلام |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1428 ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-357-276-1 |
| موضوع | حج حج - رساله عملیه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 188/8 /س2م8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب با مقدمه معظم‌له آغاز و مطالب در يازده فصل، گنجانده شده است.
مطالب به‌صورت بيان مسئله عرضه شده و كتاب داراى مجموعا 597 مسئله است.
گزارش محتوا
در مقدمه، به اهميت و آثار سازنده فريضه حج، اشاره شده است. فريضه حج، عمل عبادى و از اركان دين بشمار مى‌رود و در تمام عمر، يك بار بر انسان واجب مى‌شود و وجوب آن از ضروريات دين و منكر آن مرتد و تارك آن مستحق عقاب و عذاب الهى است. نویسنده، معتقد است هدف از تشريع فريضه حج، دعوت به خضوع در برابر خداست و اين مطلب با توجه به اعمال حج كاملا روشن و هويدا است. به باور وى، عبادت و پرستش حق و طرد پرستش غير او، از نخستين اعمال آن گرفته تا آخرين عمل آن، آشكار است و نيازى به تذكر ندارد؛ بالاخص اگر اين اعمال با دعاهاى مستحب و اذكارى كه پيرامون آنها وارد شده است توأم گردد و از مجموع اين اعمال چنين نتيجه گرفته مى‌شود:
«حج، عبادت و پرستش حق است، در بهترين و زيباترين صورت ممكن»؛ «حج، خضوع در برابر خداى باعظمت است، در بهترين شكل»؛ «حج، تضرع و زارى به درگاه حق است، در عميق‌ترين نوع آن»؛ «حج، عبادتى است كه در آن همه نوع عناصر اظهار عبوديت و بندگى گرد آمده و خضوع و خشوع، تقوا و وارستگى از شهوات و بريدگى از دنيا، كاملا در آن به چشم مى‌خورد»[۱]
مسائل حج، به‌خودى‌خود مشكلاتى دارد؛ زيرا «حج» عملى است مركب از اجزاى مختلف در مكان‌هاى گوناگون كه براى نوع حجاج كه در عمر، يك بار به اين سفر مى‌روند، با غرابت و سختى‌هاى مختلفى همراه است. از اين جهت، بايد روحانیان كاروان‌ها، مسائل را با بيانى روشن و ساده مطرح كنند و از پيچيده‌گويى بپرهيزند و به‌ويژه از بازگويى برخى از فروع نادر كه كمتر اتفاق مى‌افتد، خوددارى ورزند، مگر اينكه سؤال شود[۲]
در اين رساله، سعى شده است مسائل مورد ابتلا به زبان ساده و دور از اصطلاحات علمى بيان شود. نویسنده خود به اين نكته اشاره دارد كه مسلما مسائلى وجود دارد كه در اين رساله نيامده و در صورت نياز، مى‌توان از طريق استفتا به دست آورد[۳]
عناوين و موضوعات مطرح‌شده در كتاب، به ترتيب عبارتند از: استطاعت شرعى براى حج؛ اقسام سه‌گانه حج؛ احرام براى عمره تمتع؛ واجبات احرام؛ محرمات احرام؛ اعمال عمره تمتع؛ اعمال حج تمتع؛ اعمال مسجد الحرام؛ گذراندن شب در منى (بيتوته)؛ عمره مفرده و حج افراد و قران.
در پايان كتاب، علاوه بر اشاره به برخى مسائل متفرقه، از جمله اشياى گمشده در حرم و كسانى كه در مكه قصد اقامه كرده‌اند، به ذكر ادعيه و آداب حرمين شريفين، از جمله مستحبات ورود به مكه معظمه، آداب مسجد الحرام و مكه معظمه، مستحبات طواف، دعاهاى اشواط طواف، متسحبات نماز طواف، مستحبات سعى، دعاى امام حسين(ع) در روز عرفه و دعاى كميل، پرداخته شده است[۴]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب، در ابتداى كتاب آمده است.
در پاورقى‌ها، علاوه بر ذكر منابع[۵]، به توضيح برخى كلمات متن، پرداخته شده است[۶]
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.