إثبات الإمامة

إثبات الإمامة
پدیدآوران	نیشابوری، احمد بن ابراهیم(نویسنده) غالب، مصطفی(تحقيق و تقديم)
عنوان‌های دیگر	إثبات الإمامة (نيشابوري)
ناشر	دار الأندلس
مکان نشر	لبنان - بيروت
سال نشر	1416ق. = 1996م.
چاپ	1
موضوع	امامت اسماعيليه - عقايد
زبان	عربي
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‎‏/‎‏ن‎‏9‎‏الف‎‏2 / 223 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

إثبات الإمامة، نوشته احمد بن ابراهیم نیشابوری، کتابی است به زبان عربی و با موضوع کلام، که به بررسی اهمیت موضوع امامت از دیدگاه امامیه و اسماعیلیه و جایگاه والای امام می‌پردازد. این کتاب، در یک جلد تألیف و توسط دکتر مصطفی غالب تحقیق و مقدمه‌نگاری شده است.

ساختار

کتاب، با مقدمه محقق آغاز شده است. مؤلف، مطالب مورد نظر خود را پس از مقدمه‌ای کوتاه، سلسله‌وار بدون هیچ‌گونه باب‌بندی و فصل‌بندی ارائه نموده است. وی در بیان مطالب از آیات قرآن و روایات شریفه بهره برده است.

گزارش محتوا

محقق در مقدمه خویش نخست به بیان اعتقاد شیعه در مورد امامت پرداخته و‌ خاطرنشان کرده که امامت در نظر شیعه، یکی از پایه‌های اساسی دین است و کسی که اعتقادی به امامت ندارد در واقع دینی ندارد و شرط قبولی تمام اعمال انسان، پذیرش ولایت ائمه اطهار است و کسی ثوابی نمی‌برد مگر به ولایت ایشان و کسی عقاب نمی‌شود مگر به ترک ولایت ایشان. اطاعت از امامان به‌مثابه اطاعت از خداوند و پیامبر اکرم(ص) است و حضرت علی(ع)، بزرگ امامان تشیع است که پیامبر اکرم(ص) بعد از آخرین حج خود در مکانی به نام غدیر خم، تصریح به خلاف و امامت ایشان فرمود و مردم را دستور به بیعت با آن حضرت داد‌ و ولایت ایشان را مصداق احدی الثقلین دانست که در روز قیامت در مورد پیروی از آن، مسئول خواهند بود. لذا در نظر شیعیان، روز غدیر خم، عید است و در آن جشن‌‎های بزرگی می‌گیرند و اعمال مستحبی متعددی انجام می‌دهند.

سپس از اعتقاد اسماعیلیه به امامت سخن گفته و برخی از اتهاماتی را که در طول تاریخ به فرقه مزبور بسته شده، مطرح نموده و پاسخ آن را با استناد به گفتار بزرگان این مرام، ذکر کرده است.

وی در بخشی دیگر از نوشتار خویش، به معرفی مؤلف، تألیفات وی و نسخه‌های خطی‌ای که در تحقیق این اثر به آنها اعتماد شده، پرداخته است.

مؤلف که در این کتاب، بحث امامت را از دیدگاه اسماعیلیه مطرح کرده، ابتدا به بحث ضرورت امامت و اهمیت آن و اثبات آن پرداخته؛ بدین بیان که لزوم وجود امام، امری است که عقل و فطرت، به آن حکم می‌کند، ولی از آنجا که مردم در تشخیص مصداق آن، فراوان دچار اشتباه می‌شوند، لازم است ویژگی‌های امام راستین و راه تشخیص وی خاطرنشان شود. مؤلف سپس به بیان همین امر مهم پرداخته و در ادامه به جایگاه و مقام والای امامان معصوم(ع) اشاره کرده و قیاس مقام ایشان به سایر مردم را مانند قیاس ارزش طلا به سایر فلزات دانسته؛ طلا معیار ثروت انسان‌هاست و خصوصیات ویژه ای دارد که سایر فلزات از آن محرومند... با وجود امام، معاملات مردم به اتمام و اکمال می‌رسد. با وجود امام، دین مردم اصلاح می‌شود و تمام احتیاجات مادی و معنوی بشر با وجود ایشان تأمین و تکمیل می‌گردد. امام جایگاهی دارد که احدی ممکن نیست به منزلت و مرتب وی نزدیک شود

از جمله ثمرات امام برای بشر این است که همان طور که خلقت انسان بدین گونه است که با طبایع مختلف خلق شده است، لذا در طول زندگی از شر امراض و بیماری‌ها در امان نیست و علل مختلفی چون تأثیر افلاک و سماوات در جهان وجود دارد که در او تأثیر منفی می‌گذارد و... و خداوند متعال به حکمت بالغه خویش گیاهان و داروهایی برای دفع این امراض خلق نموده است و به برکت وجود انبیا و امامان، انسان آگاه از اثرات افلاک گردیده و راه طب بر انسان باز شده و با منافع داروهای گیاهی آشنا شده و از آن در طریق درمان بیماری‌های گوناگون بهره برده... از جهت امراض روحی و نفسانی که بعد مهم‌تری از حیات بشری است نیز انبیا و امامان(ع)، به تبیین مهلکات و منجیات و راه‌های درمان امراض روحانی به جهت امحای بیماری‌های نفسانی و ارتقاء درجات روحی پرداختند. همچنین با وجود امام، امر جهاد و احکام قضایی گوناگون مردم که به آن نیاز دارند در دماء، فروج و اموال به‌واسطه وجود او جاری و احقاق می‌شود

در پایان مطالب اشاره به فضایلی دارد که خداوند متعال به‌واسطه آنها مردم را بر هم برتری داده است. وی آنها را سه مورد دانسته است: جهاد، علم و تقوی؛ به دلیل: «فَضَّلَ الله اَلْمُجاهِدِینَ عَلَى الْقاعِدِینَ أَجْراً عَظِیماً»، «هَلْ یسْتَوِی الَّذِینَ یعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یعْلَمُونَ» و «إِنَّ أَکرَمَکمْ عِنْدَ اللّهِ أَتْقاکمْ». این سه ویژگی در حضرت امیر(ع) در حد اعلی وجود داشت و هیچ‌یک از اصحاب رسول(ص) به پای او نمی‌رسیدند

وضعیت کتاب

فهرست مطالب، در انتهای کتاب و آدرس مطالب و اختلاف نسخ در پاورقی‌ها ذکر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

موقف الصحابة من الفرقة و الفرق