اجتهاد و مذاهب اسلامی
| اجتهاد و مذاهب اسلامی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن (نویسنده)
افتخارزاده، محمود (مترجم) آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن (مترجم) |
| ناشر | نشر حر |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| چاپ | 1 |
| زبان | فارسي |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP۲۳۳/۵/آ۷الف۳ |
اجتهاد و مذاهب اسلامی، ترجمه‌ای است از کتاب «تاريخ حصر الاجتهاد» آقابزرگ تهرانی (متوفی 1389ق)، که برگردان فارسی آن توسط آقایان محمود افتخارزاده و علی محمدی صورت گرفته است.
این کتاب درباره علت اختلاف مذاهب عامه در فروع احکام دین، پیدایش مذاهب چهارگانه اهل سنت، سبب گرایش به این مذاهب، علت انحصار آن در چهار مذهب، تاریخ انحصار مذاهب، علت اختلاف علمای شیعه در احکام فرعیه اسلامی و تاریخ پیدایش مذهب شیعه است که به درخواست یکی از علمای موصل به نام سید حسن اعرجی موصلی تألیف شده است[۱].
کتاب با مقدمه محمود افتخارزاده آغاز شده که در آن اجتهاد در اصول و فروع دین، ضرورت اجتهاد، اجتهاد در مذهب تشیع توضیح داده شده و سپس مختصری از ویژگی‌های «تاريخ حصر الاجتهاد» ارائه شده است. در بخشی از این مقدمه، از کار ارزشمند انصاری شوشتری (به‌عنوان مقدمه‌نویس کتاب تاريخ حصر الاجتهاد) توسط مترجم تجلیل و از او بابت حذف برخی از پاورقی‌ها در موقع ترجمه عذرخواهی شده است[۲].
لازم به ذکر است که مقدمه کتاب توسط آقای علی محمدی و متن کتاب توسط محمود افتخارزاده از عربی به فارسی برگردانده شده است.
مترجم در این اثر از ترجمه تحت‌اللفظی و یا لفظ به لفظ پرهیز نموده و دست به ترجمه معنوی زده و سعی نموده ترجمه‌ای ساده و روان را ارائه نماید؛ به‌عنوان‌مثال در ابتدای کتاب چنین می‌خوانیم:
«قبل الدخول في البحث عن الأدوار التي مر بها الاجتهاد، من اللازم أن نبين ما هو المراد من الاجتهاد الذي نريد أن نستعرض أدواره، فنقول: الاجتهاد في اللغة مأخوذ من «الجهد» بالضم بمعنی الطاقة أو بالفتح بمعنی المشقة و يأتي بمعنی الطاقة أيضا. فالاجتهاد لغة هو: بذل السعة و الطاقة»[۳].
این پاراگراف چنین ترجمه شده است:
«سخن در مطلب مهم و تاریخی اجتهاد است. پیش از وارد شدن در اصل بحث، لازم است از مراحل تاریخی اجتهاد سخن گوییم و مقصود از اجتهادی را که درصدد بیان مراحل آن هستیم، روشن سازیم.
اجتهاد در لغت و اصطلاح:
الف)- معنای لغوی اجتهاد: اجتهاد در لغت یا از «جهد» به ضم جیم گرفته شده که به معنای توانایی است و یا از «جهد» به فتح جیم گرفته شده که به معنای مشقت و رنج است و نیز به معنای توانایی هم آمده و به‌طور کلی اجتهاد در لغت عبارت است از: به‌کار گرفتن تمام قدرت و توانایی...»[۴].
در ابتدای کتاب تصاویری از عالمان شیعه و سنی از قبیل آیت‌الله بروجردی، شرف‌الدین موسوی و شیخ محمد شلتوت و فتوای معروف او به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی آمده است.
مصادر تحقیق و فهرست محتویات در انتهای کتاب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- تهرانی، آقابزرگ، «تاريخ حصر الاجتهاد»، مطبعة الخيام، قم، چاپ اول، 1401ق.