با دعای ندبه در پگاه جمعه
با دعاى ندبه در پگاه جمعه (نقد و بررسى اشكالات سندى و محتوايى دعاى ندبه)، اثر على‌اكبر مهدى‌پور، تحليلى است درباره متن و سند دعاى ندبه و پاسخ به منتقدان آن كه به زبان فارسی و در سال 1380ش، نگارش يافته است.
ايجاد ترديد و خدشه وارد كردن برخى در سند و محتواى دعاى ندبه، مؤلف را واداشته تا با پژوهشى عميق‌تر، به اشكالات وارد شده به اين دعا بپردازد.
| با دعای ندبه در پگاه جمعه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مهدی‌پور، علی‌اکبر (نویسنده) |
| ناشر | نشر موعود (مؤسسه فرهنگی موعود عصر) |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1380 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-6968-16-3 |
| موضوع | دعاها دعای ندبه - نقد و تفسیر |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 269/708 /م9ب2 |
ساختار
كتاب با مقدمه مؤلف در مطرح كردن شبهاتى كه در مورد اين دعاى شريف وجود دارد، آغاز شده و مطالب در پنج فصل، ارائه گرديده است.
مؤلف در ابتدا، نگاهى اجمالى به تاريخ ندبه‌سرايى براى آخرين حجت الهى، حضرت مهدى(ع) انداخته و بعد از پاسخ به شبهات موجود در اين زمينه، به تفصيل سند دعاى ندبه و برخى اشكالات محتوايى اين دعا را مورد بررسى و تحقيق قرار داده و با ارائه نمونه‌هایى از استنادات فقهاى شيعه به دعاى ندبه، مطالب را به پايان رسانده است.
نویسنده، دعاى ندبه را بيانگر تاريخ فشرده‌اى از حضور حجت‌ها و اولياى الهى بر پهنه خاک مى‌داند كه از آدم(ع) شروع شده و تا آخرين حجت خدا، حضرت مهدى(عج) ادامه مى‌يابد.
از ديدگاه وى، ندبه براى امام زمان(ع) داراى سابقه‌اى بس طولانى است و تمام انبياء و ائمه(ع)، آمدن او را بشارت داده و در فراق او ندبه و زارى كرده‌اند.
گزارش محتوا
فصل اول، در پى آشنايى خواننده با دعاى ندبه، نكاتى در مورد اين دعا، در دو بخش، ارائه مى‌نمايد:
- سابقه تاريخى ندبه در فراق موعود منتظر: اشاره كوتاهى است به سيره پيشوايان دين از پيامبران گذشته، چون حضرت داود، دانيال، حيقوق نبى و عيسى(ع) گرفته تا پيامبر اكرم(ص) و ديگر معصومين(ع) كه قرن‌ها پيش از طلوع خورشيد امامت، در فراق آن حضرت مى‌سوختند؛ به همراه نقل بخشى از فرمايشات ايشان در مورد حجت منتظَر.
- بررسى سندى دعاى ندبه: سلسله رواتى كه اين دعا را نقل كرده‌اند، ذكر شده و مورد بررسى قرار گرفته است، از جمله: ابوجعفر محمد بن حسین بن سفيان بزوفرى، ابوالفرج محمد بن على بن يعقوب بن اسحاق بن ابى‌قره قُنائى، محمد بن جعفر بن على بن جعفر مشهدى حائرى و...
فصل دوم، به پاسخ به شبهات و اشكالاتى كه در مورد اين دعا مطرح شده است، اختصاص دارد.
مؤلف در پى آن است تا پرسش‌هایى كه از ديرباز درباره دعاى ندبه، به‌عنوان اعتراض، به‌منظور ايجاد شبهه و ترديد، از طرف دشمنان ابراز شده و در مواردى توسط دوستان ناآگاه انتشار يافته را مطرح نموده، پاسخ‌هاى ساده، روشن و درعين‌حال مستدل و منطقى آنها را در اختيار خواننده قرار دهد؛ اشكالاتى چون هماهنگى دعاى ندبه با عقايد كيسانيه، مغايرت آن با معراج جسمانى رسول خدا(ص)، صحت و عدم صحت صدور آن از معصوم، ناسازگارى فرازهایى از آن با قرآن، منافات با عقل و...
به‌عنوان مثال، در شبهه‌اى چنين آمده كه دعاى ندبه بدعت است، زيرا اين دعا در زمان رسول اكرم و ائمه(ع) نبوده و در هيچ مدرک ى ذكرى از آن نشده است.
مؤلف در پى پاسخ به اين سؤال، دلايلى را مطرح مى‌نمايد:
- اين دعا بالخصوص از معصوم صادر شده (امام صادق(ع))؛
- اگر دليل خاصى هم نداشتيم، عمومات شامل آن مى‌شد، زيرا متن آن حمد پروردگار، درود بر رسول(ص) و ذكر مناقب اهل‌بيت(ع) است كه همگى مطلوبند؛
- بر فرض هم كه چنين نباشد، طبق روايات، انشاى خطبه، دعا، مناجات و... كه شامل مطالب درست و صحيح اعتقادى باشد، شرعا مانعى ندارد.
فصل سوم، به چند نكته در رابطه با دعاى ندبه اشاره مى‌كند، از جمله:
- استناد فقهاى بزرگ شيعه به بخش‌هایى از اين دعا، مانند شيخ مرتضى انصارى، ملا محمدكاظم خراسانى، ميرزا على ايروانى و...؛
- منتفى بودن اينكه اين دعا ساخته يكى از علماى بزرگ باشد به دلايل فراوان؛
- اينكه چرا به خواندن اين دعا در اعياد چهارگانه سفارش شده است؛
و...
فصل چهارم، اختصاص دارد به متن دعاى ندبه كه شيخ عباس قمى(ره) در مفاتيح الجنان نقل فرموده؛ مطابق با متن مصباح الزائر سيد بن طاووس، به همراه ترجمه‌اى ساده و روان از اين دعاى شريف.
فصل پنجم، آثار نويسندگانى كه به دفاع از حريم دعاى ندبه برخاسته و در اين زمينه تأليفاتى را به رشته تحرير درآورده‌اند، ذكر شده است، از جمله: انوار الولاية (صافى گلپايگانى)، به عشق مهدى (محمدشائق قمى)، پاسخ ما به گفته‌ها (مهدى مرتضوى لنگرودى)، تحقيقى درباره دعاى ندبه (رضا استادى) و...
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص دارد.
منابع مقاله
- مقدمه و متن كتاب؛
- پارسا با مشاركت بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج) و انتشارات مسجد جمكران، (1388)، «امام مهدى(عج) در آينه قلم كارنامه منابع پيرامون امام مهدى(ع) و مهدویت»، قم، مؤسسه اطلاع‌رسانى اسلامى مرجع، جلد 1، ص126.