ابوالفرج رونی، ابوالفرج بن مسعود
ابوالفرج بن مسعود ابوالفرج رونی (بین 430 تا 435ق- بین 500 تا 508ق)، شاعر قرن پنجم هجری، صاحب دیوان شعر.
نام کوچک وی در هیچ‌یک از مأخذ و تذکره‌ها ضبط نشده است. ظاهرا ابوالفرج کنیه‌ای است که بروی غلبه کرده و به همین نام در همه تذکره‌ها و تاریخ ادبیات‌هایی که نوشته شده، آمده است[۱].
ظاهرا رونی منسوب است به رونه یا رون و بنا به نقل عده‌ای، رونه و رون نام دو محل است، یکی در نیشابور و دیگر در خطه لاهور و چون نسبت هردو «رونی» است، بین تذکره‌نویسان درباره مولد ابوالفرج اختلاف حاصل شده است[۲].
هیچ‌یک از تذکره‌نویسان تاریخ تولد او را ننوشته‌اند، ولی تاریخ وفات او را تعیین کرده‌اند. از روی برخی قرائن، می‌توان تولد او را بین سال‌های 430 تا 435ق، محدود نمود[۳].
چون ابوالفرج سلطان مسعود بن ابراهیم را در دیوان خود بسیار ستوده و قصائد متعدد در مدح او دارد، بدون تردید مدتی از پادشاهی مسعود را که از سال 492ق شروع شده است درک نموده و چون قصیده:
غزوگوارنده باد شاه جهان را
ناصر دین راعی زمین و زمان را
نیز برای سلطان مسعود و درباره فتح قنوج سروده است و فتح قنوج بین سال‌های 500 تا 508ق بوده است، بنابراین چند سالی از قرن ششم را درک نموده است. از طرفی در دیوان او، هیچ‌گونه اشاره‌ای به سالخوردگی زیاد وی نشده و تذکره‌نویسان هم متذکر این مطلب نشده‌اند، باید وفات او مثلا در سال‌های 500 تا 508ق باشد[۴].
برخی از ممدوحان این شاعر، عبارتند از: سلطان ابوالمظفر ابراهیم، فرزند سلطان مسعود غزنوی، سلطان علاءالدوله مسعود بن ابی‌المظفر ابراهیم، سیف‌الدوله محمود که گویا فرزند ارشد سلطان ابراهیم بوده است، عبدالحمید احمد بن محمد بن عبدالصمد که در بسیاری از کتب از او به «عبدالحمید شیرازی» تعبیر شده است، بونصر پارسی که ادبا و بزرگان دوره غزنوی و خود شاعر و شعردوست بوده است و...[۵].
پانویس
منابع مقاله
رونی، ابوالفرج، «دیوان الفرج رونی شاعر قرن پنجم هجری»، به اهتمام محمود مهدوی دامغانی، مشهد، کتاب‌فروشی باستان، 1347.