إيضاح الغوامض في تقسيم الفرائض
| ایضاح الغوامض فی تقسیم الفرایض | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | علیاری تبریزی، علی بن عبدالله (نویسنده)
مسترحمی، هدایتالله (مصحح) موسوی غروی، محمدجواد |
| ناشر | بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1421 ق |
| چاپ | 2 |
| موضوع | ارث (فقه) فقه جعفری - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 197 /ع8الف9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
إيضاح الغوامض في تقسيم الفرائض اثر آیت‌الله مولى على على‌يارى غروى، از كتب فقهى استدلالى شيعه در تبيين مسايل، احكام و فروعات باب ارث و تقسيمات پيچيده سهام و معرفى طبقات مربوطه است.
در معرفى هر يك از مسائل ارث از جدول‌ها، نمودارها و قواعد رياضى به شكل سنتى آن استفاده شده و به تفصيل احكام ميراث و ارث‌برى طبقات مختلف بررسى شده است.
انگيزه تأليف
هدف نویسنده، روشن كردن سختى‌ها و مشكلات باب ارث و تعيين مقدار سهام و نسبت هر طبقه با سهام خاص مى‌باشد و در اين راه از بهترين اصول و قواعد بهره مى‌گيرد و مطالب را آسان مى‌سازد.
ساختار
استدلال به ادله فقهى شيوه عمومى نویسنده در استنباط فروعات ارث است اما براى استخراج اين مسائل از نمودارهاى فنى و توضيحات رياضى هم بهره مى‌گيرد. نویسنده، بر طبق ادله مختلف فقهى به استنباط احكام و فروعات ميراث پرداخته و كتابش را در يك مقدمه[۱] و سه باب و خاتمه[۲] تنظيم نموده است.
گزارش محتوا
ابتدا از موجبات ارث و موانع آن بحث كرده[۳] و موجبات را به نسبى[۴] و سببى[۵] تقسيم نموده، سپس به سه مورد از موانع ارث[۶] اشاره دارد.
در اين تحليل از مانعيت كفر و ارتداد به تفصيل بحث نموده [۷]و از رقيت[۸] به عنوان ديگر موانع ارث سخن گفته و ادله و مبانى مانعيت اين عوامل را بررسى كرده است. آن‌گاه از حجب ارث بحث شده[۹] و در ذيل آن از مسائل و فروعات بسيارى سخن رانده است. در اين بررسى از قواعد رياضى مختلفى مانند قاعده جمع و تنصيف و تفريق و ضرب و قسمت بهره گرفته و طبقات سهام و نحوه ارث‌برى هر كدام را مشخص كرده است.
برخى ديگر از اصطلاحات فنى اين بخش عبارتند از: تماثل و تداخل، توافق و تباين، مثال المنكسر، متوافقه و متداخله. هر كدام از اين اصطلاحات به حل مسائل سخت و پيچيده فقهى كمك كرده و ابعاد آن را روشن مى‌كنند.
سپس از عول و تعصيب، كسرها و عصبه، حاجب، ارث اخوه و اخوات، ميراث جد و نحوه جريان عول و تعصيب در ارث‌برى آنها بررسى شده و بعد توارث ميان زوجين طرح شده است. مسئله بعدى به صاحبان سهم به طور انفرادى اختصاص يافته و در ادامه به تفصيل از مبانى فقهى، ادله و ابعاد طبقات شش‌گانه ارث و نحوه ارث هر كدام، رعايت ترتيب‌ها و اشكال و تقسيمات فرعى اين طبقات بحث شده و جداول و اصول رياضى مختلفى به عنوان راهنماى آموزشى اين مباحث مطرح شده است. روش نویسنده اين است كه در ابتداى هر مبحث قطعاتى از اشعار و ارجوزه‌هاى علمى فقها و علما و شعراى شيعى را درباره مباحث و مسائل ارث نقل كرده بعد به توضيح فن و تحليل فروعات و احكام و جزييات آن پرداخته و اقوال و آراى فقهاى كهن و مبانى و ادله فقهى هر مبحث را بررسى كرده و به شرح فروعات ارث مى‌پردازد.
در تشريح طبقات ارث، مباحث هر طبقه با فروعات بسيار به صورت جدا از ديگر طبقات مطرح و به اين طريق اشكال و تقسيمات فنى باب ارث مشخص شده است.