نرم‌افزار جامع فقه 3 (کتابخانه و دانشنامه)
| نرم‌افزار جامع فقه 3 (کتابخانه و دانشنامه) | |
|---|---|
| نسخه 3 | |
 | |
| نام عربی | جامع فقه أهل البیت علیهم‌السلام |
| مخاطب | طلاب، دانشجویان،اساتید، پژوهشگران علوم و معارف اسلامی |
| تولید کننده | مرکز تحقیقات کامپیوترى علوم اسلامى (نور) |
| کشور تولید کننده | ایران |
| زبان واسط کاربری | فارسی، عربی، انگلیسی |
| تعداد کتاب‌ها | متن 1638 عنوان کتاب و رساله در 2858 جلد |
| سیستم عامل مورد نیاز | ویندوز |
| وبگاه رسمی | پایگاه نورسافت |
| وبگاه خرید | پایگاه نورشاپ |
کتابخانه و دانشنامه تخصصی فقه 3، متن 1638 عنوان کتاب و رساله در 2858 جلد از منابع مهم در زمينه فقه، به زبان عربی و فارسی، در محورهایی همچون: فقه استدلالی، منابع روایی فقهی، ادعیه و زیارات، استفتائات و رساله‌های عملیه، مناسک حج و مسائل مستحدثه، فقه مقارن ...
ضرورت و هدف از تولید
گردآوری و تسهیل در دسترسی به منابع گسترده فقهی با هدف صیانت از اصول و پایه‌های فقاهت شیعه و حفظ هویت تاریخی آن؛ نظم بخشیدن و ضابطه‌مند کردن پژوهش‌های گسترده و متنوع فقهی با هدف توسعه و تقویت نگاه کلان‌نگر در فقه و اجتهاد، تعمیق اندیشه‌های فقهی و تقویت فرایند آگاهانه اجتهاد؛ ارتقای شیوه‌ها و روش‌های تفقه در دین و استنباط احکام با استفاده از ابزارهای نوین کشف و بازیابی دقیق و هدفمند روابط لفظی یا معنایی دادگان؛ شناسایی سبک‌های گوناگون فقاهت و استخراج ملاک‌ها و معیارهای علمی فقیهان صاحب‌سبک و نوآوران عرصه اجتهاد در هر دوره از تاریخ فقه؛ تصحیح و اصلاح برخی زمینه‌ها و پیش‌فرض‌های ذهنی در استنباط احکام؛ استفاده از ابزارهای متن‌کاوی با هدف تسریع در آماده‌سازی فراداده‌های محتوایی از قبیل چکیده‌نویسی‌ها، موضوع‌برداری‌ها، اتصال متون به درختواره و نمایه‌زنی بر متن؛ به‌کارگیری شیوه‌های متنوع نظام‌مند کردن و برقراری ارتباط بین انبوه اطلاعات؛ ایجاد شبکه‌ای از مفاهیم و فراداده‌های فقهی در قالب نظام‌های نوین اطلاعاتی با استفاده از الگوها و روابط خاص موجود در میان مفاهیم حوزه‌های گوناگون فقهی؛ فراهم کردن زمینه دسترسی به جدیدترین تحقیقات و پژوهش‌های فقهی در قالب مقالات علمی و پایان‌نامه‌ها با هدف انجام پژوهش‌های کارآمد و پاسخگویی دقیق به نیازهای فردی و اجتماعی مخاطبان دینی، متناسب با تحول سریع اندیشه‌ها، کم‌رنگ شدن مرزهای فرهنگی و سرعت ارتباطات جوامع؛ فراهم کردن زمینه تأمین نرم‌افزاری خواسته‌ها و نیازهای فقهی جامعه اسلامی و حکومت دینی در سطوح مختلف با هدف حل مسائل و مشکلات قضایی، حقوقی، اجتماعی، اقتصادی و...؛ ضرورت عرضه و توسعه منابع فقهی به دلیل فراوانی کتب تدوین‌شده در علم فقه و عدم وجود برخی از کتب مورد نیاز محققان این حوزه، بالاخص کتب فقهی جدید تدوین‌شده در موضوعات نوین و مسائل مستحدثه در نسخه پیشین برنامه؛ ضرورت ارتقا و بهروزرسانی قابلیتها و امکانات نسخه پیشین برنامه بر اساس نیازهای محققان و آسانسازی استفاده از برنامه با توجه به ساختار و قابلیت‌های جدید نرم‌افزار کتابخانه استاندارد نور و استفاده از دستاوردهای جدید متن‌کاوی مانند موتور جستجوی الاستیک، لغت‌نامه و...؛ برقراری ارتباط میان محتوای برنامه و اطلاعات مرتبط موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی برخط مرکز با هدف استفاده از فراداده‌های اطلاعاتی و امکانات گسترده موجود در این پایگاه‌ها؛ توسعه و گسترش بخش کتب مرتبط مشتمل بر شروح کتب درسی، کتبِ محوری دروس خارج مثل عروة الوثقی و تحریر الوسیله و برخی کتب روایی همانند کتاب شریف کافی و غیره؛ ضرورت ارائه برخی از منابع مهم فقهی اهل سنت به دلیل ارتباط میان فقه و اجتهاد امامیه و احکام اهل سنت و توصیه به اخذ به مخالف عامه در برخی از تعارضات ادله و همچنین نیاز به اشراف فق‌ها بر احکام اهل سنت؛ تکمیل و یا نگارش بخش‌های کتاب‌شناسی و درباره مؤلف منابع فقهی موجود در نسخه فعلی و نسخه پیشین برنامه.
پیشینه
با توجه به اهمیت ویژه فقه اهل‌بیت(ع)، این مرکز در طول قریب به سی سال فعالیت خود همواره اقدام به جمع‌آورى و احیاى آثار فقیهان نامدار کرده است تا راه را بر پویندگان اجتهاد آسان سازد و از این طریق بتوانند خوشه‌چین فقه اهل‌بیت(ع) باشند. نظر به اهمیت این علم و گستردگی آثار اندیشمندان و فقیهان، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در راستای رسالتی که برای خود ترسیم کرده است، پیش از این، آنچه را براى یک محقق و فقیه از منابع و مصادر و کتب فقهى در استنباط احکام نورانى اسلام مورد نیاز بوده است، با ابزار و فناورى روز و در قالب نرم‌افزارهای جامع فقه 1/2، جامع فقه 2، نور الشريعة، نور الفقاهة 3، درختواره فقه، عروة النور، تحریر الوسیله و نور احکام گردآورى کرده و به جامعه پژوهشى تقدیم نموده است.
توضیح رابط کاربری
بخش‌های اصلی:
- کتابخانه؛
- مخزن؛
- نمایش؛
- جستجو؛
- جستجوی ساده؛
- جستجوی تفصیلی؛
- مشابه‌یابی؛
- قواعد؛
- لیست قواعد فقهی؛
- اصطلاحات؛
- لیست اصطلاحات فقهی؛
- آیات در کتاب‌ها؛
- دامنه پیشرفته آیات؛
- آیات مرتبط؛
- ابواب مرتبط؛
- امکانات؛
- قرآن؛
- پژوهنگار؛
- لغت‌نامه؛
- کتاب‌شناسی.
قابلیت‌های کلی
- بهبود رابط کاربری شامل طراحی بصری، معماری اطلاعات، استراتژی محتوا و... (ارتقایی)؛
- ارتقای گرافیک برنامه با به‌کارگیری جلوه‌های متنوع بصری از قبیل نمادهای گرافیکی اسلامی، رنگ‌بندی، فونت و... (ارتقایی)؛
- بهبود تجربه کاربری در راستای افزایش کاربردپذیری و دسترس‌پذیریی امکانات و قابلیت‌های برنامه (ارتقایی)؛
- تسهیل در دسترسی کاربران با هر سطحی از دانش و تجربه، به امکانات برنامه (ارتقایی)؛
- اصلاح شیوه نمایش علائم نگارشی و ویرایشی متن کتب موجود در برنامه (ارتقایی)؛
- بهبود سرعت نصب، اجرای اولیه و عملکرد سایر امکانات داخلی برنامه (ارتقایی)؛
- ارتقای امنیت محتوا در راستای حفظ و حراست از حقوق صاحبان آثار (ارتقایی)؛
- دسترسی به متن کامل قرآن کریم به‌همراه ترجمه‌های مختلف با قابلیت دسترسی به بخش‌های مختلف قرآن از طریق جستجو یا انتخاب نام سوره، آیه، جزء و... (ارتقایی)؛
- امکان استفاده از لغت‌نامه و مشاهده معانی لغات مورد نظر به روش‌های مختلف (ارتقایی)؛
- سازگار کردن برنامه با اندازه نمایشگرهای مختلف با هدف استفاده حداکثری از فضای نمایشگر؛
- امکان بهروزرسانی و دستیابی به آخرین تغییرات انجام‌گرفته در برنامه (جدید)؛
- امکان ارسال نظرات و اشکالات موجود در برنامه توسط کاربران (جدید)؛
- امکان آشنایی با کاربرد و عملکرد هریک از بخش‌های برنامه از طریق راهنما (ارتقایی)؛
- امکان تغییر پوسته برنامه به دلخواه کاربر (جدید)؛
- امکان تغییر زبان برنامه (فارسی، عربی و انگلیسی) (جدید).
کتابخانه
- امکان محدودسازی و فیلتر منابع به شیوه‌های متنوع از قبیل:
- دسته‌بندی‌های ساختاری و محتوایی شامل فقه استدلالی، فتوایی، مقارن و... (ارتقایی)؛
- ابواب شصت‌گانه فقهی مبتنی بر ارتباط کل یا بخشی از سرفصل‌های داخلی کتاب به آنها (ارتقایی)؛
- ادوار مختلف فقهی شامل اقدمین، قدما، متأخرین، متأخر المتأخرین و معاصرین (جدید)؛
- تاریخ تألیف، پدیدآور و زبان؛
- قابلیت نمایش لیست منابع همراه با اطلاعات تفصیلی و یا به‌صورت تصویری (ارتقایی)؛
- امکان جستجو در اطلاعات کتاب‌شناختی منابع برنامه از جمله عنوان، پدیدآور، ناشر و... (جدید)؛
- امکان نمایش رساله‌های ذیل هر کتاب به‌صورت تفکیک‌شده (ارتقایی)؛
- قابلیت انجام پژوهش‌های مستقل در محیط‌های پژوهشی ایجادشده توسط کاربر (جدید)؛
- تسهیل در دسترسی به منابع مورد نیاز از طریق نمایش کتب برگزیده‌شده یا مشاهده‌شده توسط کاربر (جدید)؛
- ارائه اطلاعات کتاب‌شناختی منابع شامل شناسنامه کتاب، فهرست کتاب، معرفی کتاب و پدیدآور (ارتقایی)؛
- ارائه آمار کتب پیوندخورده به کتاب جاری و امکان پرش به کتب مرتبط با آن (جدید)؛
- امکان ایجاد مجموعه‌های جدید از منابع فقهی موجود در برنامه (قفسه‌های من) با قابلیت ویرایش و امکان محدودسازی جستجو در آن (ارتقایی)؛
- امکان مرتب‌سازی لیست منابع بر اساس قرن، عنوان کتاب، ناشر و...؛
- قابلیت مرتب‌سازی منابع بر اساس تعداد شرح و ترجمه و تعداد رساله (جدید)؛
- امکان نمایش هم‌زمان فهرست کتاب در پنجره کتاب‌شناسی جهت گزینش کتاب یا بخش‌هایی از آن (جدید)؛
- ارائه فهرست درختی کتب با قابلیت:
- جستجو در فهرست کتاب جاری (جدید)؛
- هم‌گام کردن متن با فهرست کتاب جاری؛
- باز کردن و بستن کل فهرست جاری؛
- باز کردن و بستن فهرست‌های هم‌سطح؛
- نمایش فهرست به‌صورت تک‌سطحی یا درختی؛
- امکان جستجو در متن کتاب جاری (ارتقایی)؛
- دستیابی آسان و سریع به ابواب کتب از طریق فهرست درختی (جدید)؛
- برقراری پیوندهای محتوایی بین متن کتب، آیات الاحکام، شروح، حواشی و ترجمه‌ها (ارتقایی)؛
- امکان دسته‌بندی کتب مرتبط از حیث شرح و ترجمه و چاپ جدید و... (جدید)؛
- امکان مطالعه هم‌زمان کتاب‌های مرتبط از قبیل شرح، ترجمه و غیره در کنار کتاب اصلی (ارتقایی)؛
- قابلیت دسترسی به سایر منابع، هم‌زمان با مطالعه کتاب جاری (ارتقایی)؛
- امکان انتخاب و افزودن صفحات خاصی از کتاب به علاقه‌مندی‌ها (جدید)؛
- نمایش لیست صفحات برگزیده و یادداشت‌های کتاب جاری (ارتقایی)؛
- مستندسازی منابع از طریق ارائه برخط تصویر صفحه جاری در داخل برنامه و مطالعه تصویری کل کتاب در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور (جدید)؛
- ارجاع و مشاهده اطلاعات تفصیلی مربوط به آیات موجود در متن کتب در پایگاه جامع قرآنی (جدید)؛
- امکان یادداشت‌برداری شامل نمایه‌زنی، حاشیه‌نویسی، رنگی کردن متن و نشانه‌گذاری در صفحات (ارتقایی)؛
- اتصال به پژوهنگار با قابلیت ذخیره‌سازی و مدیریت فعالیت‌های پژوهشی انجام‌گرفته توسط کاربر (جدید)؛
- متمایز شدن آیات، ابواب، احادیث، اشعار، پاورقی‌ها، تعلیقه‌ها و متون با رنگ و اندازه کلمات متناسب با انتخاب کاربر (ارتقایی)؛
- امکان دسترسی و مشاهده شناسنامه کتاب در حالت نمایش متن کتاب (جدید)؛
- پیشنهاد هوشمند کتب مشابه با کتاب جاری توسط برنامه به کاربر (جدید)؛
- امکان تغییر فونت و رنگ زمینه صفحه نمایش کتاب (ارتقایی)؛
- امکان تمام‌صفحه کردن متن کتاب جاری؛
- امکان انتقال متن به ورد و حافظه با حفظ فرمت‌های ارائه‌شده در متن مانند: فرمت آیات و روایات و...؛
- ایجاد ارتباط بین متن کتاب‌های برنامه با قرآن کریم با قابلیت جستجوى ساده و ترکیبى در ریشه، مشتق و متن قرآن مجید (ارتقایی)؛
- اتصال به لغت‌نامه با قابلیت استفاده از لغت‌نامه‌های مورد اعتماد قرون نخستین و جستجوى ساده و ترکیبى در ریشه، مشتق و متن لغت‌نامه‌ها (ارتقایی).
بخش مشابه‌یابی
- پیشنهاد محتوای مشابه متناسب با متن انتخابی کاربر از بین تمامی متون فقهی (جدید)؛
- انجام فرایند مشابه‌یابی بر اساس تشابه لفظی (جدید)؛
- ارائه امکانات تفصیلی جهت پالایش نتایج در کارتابل مشابه‌یابی (جدید)؛
- انجام مشابه‌یابی اولیه به‌صورت آفلاین به‌همراه امکان بررسی نتایج فرالفظی بیشتر به‌صورت آنلاین (جدید)؛
- امکان فیلتر نتایج بر اساس مجموعه، ابواب فقهی، شامل آیه بودن و... (جدید)؛
- امکان فیلتر نتایج بر اساس درصد مشابهت (جدید)؛
- امکان مرتب‌سازی نتایج بر اساس عنوان کتاب، نویسنده، قرن و... (جدید)؛
- مشابه‌یابی فرالفظی به‌صورت آنلاین (جدید)؛
- قابلیت پیشنهاد سرفصل‌ها یا محتوای مشابه مبتنی بر شباهت لفظی (جدید)؛
- قابلیت انتقال کاربر به پایگاه نوریاب جهت جستجو در تمامی محتوای مرکز (جدید).
آیات در کتب
- نمایش لیست آیات موجود در کتب فقهی با قابلیت جستجو در میان آنها (ارتقایی)؛
- امکان انتقال و مشاهده اطلاعات تکمیلی آیه انتخابی در پایگاه جامع قرآنی (جدید)؛
- امکان مرتب‌سازی آیات بر اساس تعداد رخداد در کتب و تعداد باب‌های مورد استفاده (جدید)؛
- امکان محدود کردن لیست آیات در پنجره دامنه پیشرفته آیات بر اساس ابواب فقهی، آیات الاحکام، محل نزول و سوره (ارتقایی)؛
- امکان دسته‌بندی نتایج یافت‌شده بر اساس کتاب؛
- امکان محدودسازی نتایج بر اساس کتب، آیات الاحکام، ابواب فقهی، مجموعه‌های موضوعی ازپیش‌تعیین‌شده و... (جدید)؛
- امکان مشاهده محتوای مرتبط با آیه در کتب آیات الاحکام (ارتقایی)؛
- ارائه‌ى آیات الاحکام مربوط به ابواب اصلى فقه و اتصال آنها به کتاب‌هاى فقهى (ارتقایی)؛
- نمایش ابواب فقهی مربوط به آیه جاری در ذیل نتایج (ارتقایی)؛
- نمایش آیات مرتبط با آیه جاری بر مبنای تشابه لفظی و با‌هم‌آیی در متون (جدید)؛
- امکان بررسی یکباره نتایج مرتبط با چند آیه انتخابی (جدید)؛
- امکان نمایش و چیدمان نشانی و متن نتایج به‌صورت عمودی یا افقی (جدید)؛
- امکان مرتب‌سازی نتایج بر اساس قرن، نویسنده یا عنوان (جدید).
قواعد فقهی
- نمایش لیست عناوین قواعد فقهی همراه با تعداد مداخل مربوط به آن، از کتب قواعد فقهی و ارائه مصادیق تطبیق آنها درتمامی متون فقهی (ارتقایی)؛
- اتصال قواعد فقهی به تمامی سرفصل‌ها و عناوین کتب فقهی (ارتقایی)؛
- اتصال قواعد فقهی به عناوین ابواب مرتبط در کتاب‌هاى فقهى (ارتقایی)؛
- ارائه قواعد مرتبط با قاعده فقهی جاری (جدید)؛
- امکان مرتب‌سازی قواعد برحسب میزان کاربرد (جدید)؛
- امکان جستجو در عناوین قواعد فقهی؛
- امکان مرتب‌سازی مصادیق استعمال قاعده فقهی جاری در کتب فقهی به‌ترتیب کامل بودن تعریف، عنوان کتاب و یا قرن (جدید)؛
- امکان فیلتر نتایج یافت‌شده بر اساس کتاب، مجموعه‌های موضوعی ازپیش‌تعیین‌شده، ابواب فقهی، قرن و زبان (جدید)؛
- امکان دسته‌بندی نتایج یافت‌شده بر اساس کتاب؛
- امکان نمایش و چیدمان نشانی و متن نتایج به‌صورت عمودی یا افقی.
اصطلاحات فقهی
- نمایش لیست اصطلاحات فقهی همراه با تعداد مداخل تعریف آن از کتب اصطلاحات فقهیه؛
- امکان جستجو در لیست اصطلاحات فقهیه؛
- نمایش مصادیق استعمال اصطلاح جاری در کتب فقهی به‌ترتیب تاریخ (جدید)؛
- دسته‌بندی اصطلاحات موجود بر اساس پیراسته‌سازی (جدید)؛
- امکان پالایش نتایج یافت‌شده بر اساس کتاب، مجموعه‌های موضوعی از پیش‌تعیین‌شده، ابواب فقهی، قرن و زبان (جدید)؛
- امکان دسته‌بندی نتایج یافت‌شده بر اساس کتاب؛
- امکان مرتب‌سازی نتایج بر اساس قرن، عنوان کتاب و... (جدید).
جستجو
- قابلیت انجام جستجوى ساده و تفصیلی واژه یا عبارت دلخواه در تمامی منابع فقهی (ارتقایی)؛
- توسعه نتایج جستجو بر اساس پیراسته‌سازی کلمات از پیشوندها و پسوندها (جدید)؛
- مرتب‌سازی نتایج بر اساس میزان ارتباط با درخواست کاربر (جدید)؛
- امکان جستجوی ریشه‌محور در متون فقهی؛
- امکان محدود کردن نتایج جستجو بر اساس کتاب، موضوع، زبان و پدیدآور (ارتقایی)؛
- امکان فیلتر نتایج بر اساس ابواب فقهی (جدید)؛
- امکان گروه‌بندی نتایج جستجو بر اساس کتاب؛
- امکان گروه‌بندی نتایج جستجو بر اساس مؤلف و دوره زمانی (جدید)؛
- ارائه لیست آیات پرکاربرد در میان نتایج مورد جستجوی کاربر (جدید)؛
- امکان ارائه نتایج مشابه با نتیجه مورد نظر کاربر (جدید)؛
- سهولت در فرایند جستجو با به‌کارگیری عملگرهای متنوع جستجو از قبیل عین عبارت ("")، وجود کلمه (+)، عدم وجود کلمه (-) و جستجوی کلمات مشابه (~) (ارتقایی)؛
- امکان محدود کردن دامنه جستجو در سرفصل‌های داخلی، آیات، روایات و اشعار و...؛
- قابلیت جستجو در بخش‌های خاصی از کتاب از جمله پاورقی، مقدمات و کلام غیر مؤلف؛
- امکان محدودسازی دامنه جستجو به قفسه پژوهشی کاربر و بخش‌های منتخب از کتب (جدید).
پژوهنگار
- امکان تجمیع و مدیریت فعالیت‌های پژوهشی انجام‌گرفته توسط کاربر در منابع از قبیل نمایه‌زنی، رنگی کردن، علامت‌گذاری و... (جدید)؛
- امکان انتساب و مدیریت فعالیت‌های انجام‌گرفته در پرونده‌های پژوهشی مختلف (جدید)؛
- امکان مشاهده و مدیریت منابع و مآخذ مرتبط با فعالیت‌های پژوهشی انجام‌گرفته (جدید)؛
- قابلیت دسته‌بندی نمایه‌ها و یادداشت‌های ایجادشده بر اساس تاریخ (روز قبل، ماه گذشته، سال گذشته) (جدید).
چشم‌انداز نرم‌افزار
با توجه به توسعه روزافزون تکنولوژی‌های جدید در حوزه فناوری، بالاخص فراگیری ابزارهای متن‌کاوی و بازیابی اطلاعات، این مرکز در نظر دارد در فازهای بعدی و در ادامه تولیدات فقهی خود و با استفاده از تکنولوژی‌های روز در حوزه هوشمند‌سازی متون، نسخه‌های ارتقایافته برنامه جامع فقه را (که مشتمل بر سایر منابع فقهای شیعه و کتب اصلی فقهی و روایی فقهای عامه (اهل سنت) و پژوهش‌های فقهی انجام‌گرفته یا استحصال‌شده از طریق ابزارهای متن‌کاوی از قبیل استخراج، دسته‌بندی و خلاصه‌سازی اقوال علما ذیل مسائل اصلی یا کلی، ریشه‌یابی احکام فقهی، آنتولوژی مفاهیم به‌کاررفته در مباحث فقهی، بصری‌سازی تطبیقی رساله‌های فقهی مراجع عظام تقلید و جستجو در صوت دروس اساتید می‌باشد) تولید کند و در اختیار پژوهشگران و دانشمندان جهان اسلام قرار دهد. همچنین نظر به فراگیری روزافزون استفاده از اینترنت و محسوس بودن عدم وجود پایگاهی جامع مشتمل بر منابع و پژوهش‌های فقهی و اصولی، این مرکز تصمیم دارد با به‌کارگیری تمامی امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و مبتنی بر داشته‌های محتوایی و فناورانه خود شامل تمامی دستاوردهای موجود در نرم‌افزارهای فقه و اصول، اعم از دیتا و قابلیت‌های پژوهشی همچون: کتابخانه‌ها، میزهای پژوهشی، درختواره‌ها و... که در مرکز تهیه شده است و همچنین برقراری ارتباط تعاملی با پژوهشگران فقه و اصول در راستای استفاده از توان علمی آنها در تکمیل و غنی‌سازی محتوای پایگاه و همچنین به‌کارگیری ظرفیت‌ها و قابلیت‌های متنوع پاسخگویی به سؤالات شرعی کاربران در فضای «وب»، از قبیل راه‌اندازی تالار گفتگوی تخصصی، پایگاه جامع فقه و اصول را راه‌اندازی نماید.
«کلیه حقوق مادى و معنوى این نرم‌افزار، متعلق به مرکز تحقیقات کامپیوترى علوم اسلامى مىباشد»