دروس و حلول في شرح كفاية الأصول

دروس وحلول في شرح كفاية الأصول، شرح عربی کتاب «كفاية الأصول» آخوند خراسانی به سبک و شیوه‌ جدیدی است. علی بن حسین علوی در قالب عناوین جدید، تمارین و فلوچارت مباحث، سعی در تسهیل و تثبیت مطالب در ذهن خواننده کرده است.

دروس وحلول في شرح كفاية الأصول
دروس و حلول في شرح كفاية الأصول
پدیدآورانآخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین(نویسنده) علوی، علی بن حسین (شارح)
عنوان‌های دیگردروس و حلول في شرح کفاية الأصول کفايه الاصول. شرح
ناشرمکتبة الامام علي بن الحسين عليه السلام العامة مکتبة الامام علي بن الحسين عليه السلام العامة
مکان نشرايران - قم عراق - بغداد
سال نشر1397ق
چاپچاپ اول
موضوعخوند خراساني، محمد کاظم بن حسين، 1255 - 1329ق. کفايه الاصول - نقد و تفسير اصول فقه شيعه - قرن 14
زبانعربي
تعداد جلد2
کد کنگره
‏‎‏/‎‏آ‎‏3‎‏ ‎‏ک‎‏70278 / 159/8 BP

«دروس وحلول في شرح كفاية الأصول» علی بن حسین علوی (متوفی 1402ق) از منشورات مكتبة الإمام‌ علي‌ بن الحسين(ع) است که دو جلد آن تاکنون منتشر شده است. تاریخ نشر آن 1397ق است. در کتاب‌ ستاره درخشان‌ آمده که باقی‌مانده آن آماده چاپ است[۱]‏.

شارح در مقدمه کتاب چنین می‌نویسد: «با عنایت خداوند متعال و برکات سید و مولایم امام منتظر - که جانم به فدای او باد - ‌به‌قدر استطاعتم توانستم خدمت ناچیزی در نگارش برخی آثار مانند: مخطط الإرث، محاضرات في أصول الدين، لباب معالم الدين، کتاب حاضر و... داشته باشم.

وی در مورد انگیزه خویش از نوشتن این شرح، به مباحث طولانی کتاب کفایه اشاره می‌کند که نیازمند روزها تلاش در فهم آن است و ممکن است سبب فراموشی برخی از مباحثی شود که در صدر موضوع بحث شده است؛ لذا بهتر دیده آن را به شکل دروس پی‌درپی تحت عناوین خاص تقسیم کند.

علوی در سال 1387ق، شروع به ترتیب و تنظیم کتاب به سلیقه خود نمود و سعی کرد در شرح درس‌ها از اطناب ممل و ایجاز مخل پرهیز نماید. از دیدگاه او این کار همراهی با نیازهای عصری است که انسان نواحی زمین و ماه را درنوردیده و به‌زودی پیرامون مجموعه دیگری از اقطار آسمان‌ها و زمین سیر خواهد کرد... طلاب باید دورترین مرزهای تفکر علمی را با نزدیک‌ترین راه‌های ارتباطی وسیع بدون نقص در معانی و کمبود الفاظ بپیمایند. این مهم ممکن نیست مگر با آشکار شدن نهان‌ها و روشن شدن ابهامات و ریختن قواعد ثابت در قالب‌های سهل و ساده الفاظ تا فهم و استفاده از آن راحت باشد[۲]‏.

شارح پیش از ورود به بحث به ترتیب مباحث در کتاب کفایه اشاره کرده که مشتمل بر مقدمه در سیزده امر و هشت مقصد و خاتمه‌ای در موضوع اجتهاد و تقلید است. سپس خود مباحث مقدماتی را در جلد اول در قالب 118 درس مطرح کرده است. پس از هر درس نیز سؤالات و تمریناتی برای تثبیت مطالب ارائه نموده است. شارح در انتهای این جلد تحت عنوان «تمارين عامة» ابتدا به طلبه سفارش، بلکه الزام کرده که یک هفته درس را تعطیل کند تا فرصت مرور مباحث کتاب را داشته باشد و عناوین عمومی و مفاهیم آن را در ذهن تثبیت کند. او سپس تمریناتی را مطرح کرده که از آن جمله است: نصف عناوین کتاب به‌علاوه یکی را از بر کن و بگو؛ در رابطه با مفاهیم بیست عنوان کتاب به انتخاب خودت سخن بگو؛ قواعد عمومی مانند قاعده «لابشرط، بشرط لا، بشرط شیء» که در کتاب آمده را بر کاغذی بنویس و ارائه کن؛ در یکی از موضوعات که به نظرت جالب است با استاد بحث و گفتگو کن[۳]‏.

در جلد دوم کتاب نیز مقصد اول کفایه یعنی مبحث اوامر در قالب یک‌صد درس مطرح شده است. در انتهای این جلد نیز پیشنهاد شده که دو هفته زمان برای مرور مباحث و انجام تمرینات عمومی لحاظ شود. در انتهای جلد دوم چنین نوشته شده است: «منتظر جلد سوم باشید که با مقصد دوم در نواهی آغاز می‌شود».

از دیگر ابتکارات شارح در تفهیم مطالب ارائه مباحث در قالب فلوچارت (روندنما) است؛ به‌عنوان مثال در بحث موضوع علم اصول، در یک فلوچارت، سه دیدگاه صاحب فصول، صاحب قوانین و نویسنده مطرح شده است[۴]‏. فهرست مطالب هر جلد در انتهای آن ذکر شده است.

پانویس

  1. ر.ک: باقری بیدهندی، ناصر، ص‌43
  2. ر.ک: مقدمه، ج1، ص7-10
  3. ر.ک: متن کتاب، ج1، ص350
  4. ر.ک: همان، ص28

منابع مقاله

  1. مقدمه و متن کتاب.
  2. باقری بیدهندی، ناصر، «کتاب‌شناسی کتب درسی حوزه (2): كفاية الأصول»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله نور علم، فروردین 1368، شماره 30، صفحه 38 تا 47.

وابسته‌ها