ابوسلیمان، عبدالوهاب ابراهیم
عبدالوهاب بن ابراهیم ابوسلیمان (متولد 1356ق، مکه)، نویسنده، پژوهشگر و عالم سنی. فردی معتدل و شخصیت فرهنگی سال عربستان. وی بیش از 50 اثر در زمینه‌های مختلف علمی، تألیف و ترجمه کرده است.
تولد و تحصیل
ابوسلیمان در سال 1356ق، در مکه به دنیا آمد. وی مرحله ابتدایی را در دارالایتام پشت سر گذاشت و در سال 1369ق، تحصیلات این دوره را به پایان رساند، سپس به مرکز علمی سعودی پیوست و در سال 1373ق، فارغ التحصیل شد. سپس وارد دانشکده الشریعه وابسته به دانشگاه ملک عبدالعزیز در جده شد (این دانشگاه بعدها به دانشگاه ام‌القری تغییر نام داد) و در سال 1377ق، از آن فارغ التحصیل شد. در تابستان 1382ق، مدرک دیپلم آموزشی را از دانشگاه آمریکایی بیروت اخذ کرد و در سال 1385ق، برای گذراندن تحصیلات عالی به دانشگاه لندن در قالب بورسیه اعزام شد و در سال 1390ق، موفق به گرفتن دکترای خود شد.
ابوسلیمان زندگی علمی خود را سال 1378ق، در مدرسه الزاهر با تدرس فقه و تفسیر آغاز کرد، سپس به دبیرستان العزیزیه رفت و در آنجا به تدریس علوم دینی مشغول شد. در سال 1384ق، به‌عنوان رئیس دانشکده الشریعه در دانشگاه ام‌القری کنونی مکه مکرمه منصوب شد. وی در سال 1390ق، به‌عنوان استاد راهنمای دانشکده الشریعه مکه مکرمه و در سال 1403، به‌عنوان استاد اصول فقه تعیین شد.
رئیس دانشکده الشریعه طی سال‌های 1391 تا 1393ق، رئیس کمیته ارزیابی نسخ خطی، عضو شورای علمی، عضو مرکز التراث الاسلامی، عضو کمیته ارتقای علمی در دانشگاه ام‌القری و عضو کمیته تطبیق (معادل‌سازی) مدارک دانشگاهی در وزارت آموزش عالی عربستان، از جمله مسئولیت‌های اداری ابوسلیمان بشمار می‌رود.
عبدالوهاب بن ابراهیم ابوسلیمان، عضو شورای ارشد علمای سعودی که به‌عنوان فردی معتدل شناخته می‌شود، به‌عنوان شخصیت فرهنگی سال عربستان در جشنواره میراث و فرهنگ الجنادریه انتخاب شد.
ویژگی‌های شخصیتی
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی حج، روزنامه عکاظ درباره ویژگی‌های شخصیتی ابوسلیمان نوشت: وی به داشتن ویژگی‌های مستحکم علمی، انعطاف‌پذیری مذهبی و داشتن تألیفات علمی فراوان معروف است. عکاظ که از ابوسلیمان به‌عنوان فقیه یاد می‌کند، «عمیق و مستحکم بودن علم، شناخت تاریخی نسبت به مکه مکرمه و مشاعر مقدسه، انعطاف‌پذیری نسبت به مذاهب مختلف و حجم گسترده تولیدات علمی» را از ویژگی‌های شخصیتی وی یاد می‌کند.
اساتید
ابوسلیمان نزد علمای حرم مکی شریف تلمذ کرده است که مهم‌ترین آنها قاضی شیخ حسن محمد المشاط است که مدت هفت سال، فقه، اصول، حدیث و زبان عربی، نحو، بلاغت و منطق را از وی آموخت.
علاقه به حفظ آثار تاریخی و باستانی
شاید ابوسلیمان یکی از مهم‌ترین علاقه‌مندان و مدافعان اماکن و آثار تاریخی و حفظ ارزش‌های آن باشد. وی از علما و پژوهشگران مهم در زمینه تاریخ مکه و مشاعر مقدسه بشمار می‌رود و کتاب‌هایش میزان شناخت و اهتمام بالایش به این مسئله را نشان می‌دهد.
انعطاف‌پذیری مذهبی
ابوسلیمان یکی از انعطاف‌پذیرترین علما نسبت به مذاهب مختلف بشمار می‌رود. وی معتقد است که فقه، یک صنعت و ابتکار و ابداع است. وی تا حد زیادی اهل تسامح و قبول دیگری است و در کتاب‌ها و تألیفاتش به این مسائل اشاره می‌کند و مورد تأکید قرار می‌دهد.
مسئولیت‌های خارج از دانشگاه
عضویت در شورای ارشد علمای عربستان (سال 1413ق)، عضویت در ستاد جهانی جایزه ملک فیصل شاخه مطالعات اسلامی (تا سال 1420ق)، عضویت در کمیته جهانی جایزه امیر نایف برای سنت نبوی و مطالعات اسلامی (1422ق)، عضویت در کمیته علمی بانک توسعه اسلامی، عضویت کمیته مشورتی طرح فقه مالکی در مجتمع مطالعات اسلامی و احیای میراث در دبی، عضو کمیته مشاوران دایرةالمعارف مکه و مدینه و عضو شورای علمی آن، از مسئولیت‌های خارج از دانشگاه وی بشمار می‌رود.
فعالیت‌های دانشگاهی خارج از عربستان
- استاد پژوهشگر دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد آمریکا (1996م)؛
- استاد دانشگاه دیوک آمریکا (1401ق)؛
- استاد دانشگاه اسلامی جهانی در مالزی (سال‌های 1990 تا 1992م)؛
- استاد مراکز دانشگاهی امارات، شامل: دانشکده مطالعات عربی و اسلامی دبی، دانشگاه الامارات در العین و مرکز مطالعات اسلامی الماجد.
شرکت و فعلیت در همایش‌ها
- همایش پنجم، ششم و دهم آشنایی با اندیشه اسلامی در الجزایر؛
- نماینده عربستان در حلقه مطالعات حقوق بین‌الملل در ژنو؛ # همایش نخست فقهی در کویت؛
- همایش اقتصاد اسلامی البرکه در تونس و استانبول و قاهره؛ # اولین همایش الزکاة المعاصره در قاهره؛
- همایش بازارهای مالی اسلامی در رباط مغرب؛
- همایش جهانی بزرگداشت الشافعی در کوالالامپور؛
- همایش جهانی بزرگداشت هزاره امام‌الحرمین جوینی در قطر.
آثار
- الحرمان الشريفان و جامع الزيتونة؛
- العلماء و الأدباء الوراقون في الحجاز في القرن 14 الهجري؛
- مكتبة مكة المكرمة، دراسة موجزة لموقعها و أدواتها و مجموعاتها؛
- الفكر الأصولي؛
- مقدمه بر إنارة الدجي في مغازي خير الوری(ص)؛
- المقدمة التاريخية للنهضة الفقهية في مكة المكرمة في القرن 14 الهجري؛
- الجواهر الثمينة في بيان أدلة عالم المدينة؛
- باب السلام في الحرم المكي و دور مكتباته في النهضة العلمية و الأدبية الحديثة» (عنوان بهترین کتاب سال 1428ق، در عربستان را به خود اختصاص داده است)؛
و...[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: پایگاه حج و زیارت
منابع مقاله
پایگاه حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، به آدرس اینترنتی: http://hajj.ir/fa/8509