خزائلی، محمد
| نام | خزائلی، محمد |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1292 ش |
| محل تولد | |
| رحلت | 1353 ش یا 1394 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE06256AUTHORCODE |
محمد خزائلى (1292-1353ش)،
ولادت
در سال 1292ش، در کره‌رود اراک متولد شد. در هجده ماهگى بر اثر ابتلا به بیمارى آبله بینایى خود را از دست داد.
تحصیلات
وى در هفت سالگى به مکتب شیخ حسین مدنى رفت و به‌محض افتتاح اولین مدرسه در اراک، روانه مدرسه شد.
تحصیلات متوسطه را در دبیرستان صمصامى اراک گذرانید و دیپلم خود را در رشته ادبیات با گذرانیدن امتحانات متفرقه در تهران اخذ نمود.
در سال 1321 به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و به‌عنوان معلم و دبیر در شهرستان‌هاى گلپایگان و اراک تدریس کرد. نحوه تدریس وى در درس هندسه چنان بود که تعجب و تحسین وزیر فرهنگ وقت را برانگیخت و موجب اعطاى مدال درجه اول علمى به وى گشت.
خزائلى در سال 1324 درجه لیسانس خود را از دانشکده الهیات با رتبه اول دریافت نمود و مجدداً مفتخر به دریافت مدال علمى شد.
پس از آن در سال 1325 از دانشکده حقوق و در سال 1329 از دانشکده ادبیات نیز لیسانس گرفت. رساله دکتراى حقوق او کتابى است با عنوان «مسئولیت مدنى کارفرما، ناشى از عمل کارگر».
پشتکار و قدرت فراگیرى و ذوق وى چنان بود که در سال 1332 در رشته ادبیات فارسى و در سال 1336 در رشته حقوق قضایى از دانشگاه تهران درجه دکترى گرفت.
خزائلى به تصدیق اغلب دانشمندان و اهل فن در علوم مذهبى و ادبیات عرب و معقول و منقول، تصوف، علم تفسیر و حقوق اسلامى و مذهب‌شناسى کم‌نظیر بود. او در سال 1317 اولین آموزشگاه را در اراک تأسیس نمود و سپس آموزشگاه‌هاى دیگرى را در تهران بنیان نهاد. وى بنیان‌گذار آموزشگاه‌هاى شبانه در ایران و همچنین مؤسس اولین انجمن حمایت و هدایت نابینایان و آموزشگاه نابینایان بزرگسال در ایران است.
دکتر محمد خزائلى نه تنها در راه نشر فرهنگ و معارف کشورمان به‌راستى کوشش نمود، بلکه در راه بهزیستى و بهسازى جامعه نابینایان ایران نیز خدمات ارزنده‌اى نموده است.
وفات
وى در سال 1353 پس از یک هفته اغما در سن 62 سالگى چشم از جهان فروبست.
آثار
1. اعلام قرآن (رساله دکتراى ادبیات)؛
2. مسئولیت مدنى کارفرما، ناشى از عمل کارگر (رساله دکتراى حقوق)؛
3. احکام قرآن؛
4. فقه (در شش جلد)؛
5. فلسفه اسلام؛
6. ترجمه معالم القربة فی أحکام الحسبة؛
7. شرح گلستان؛
8. شرح بوستان؛
9. گل‌هاى ادب؛
10. دستور زبان جاویدان؛
11. خودآموز حکمت مشاء (ترجمه‌اى رسا از «مقاصد الفلاسفة» امام محمد غزالى)؛
12. المنتخب فی أدب العرب؛
13. نهج الأدب (در صرف و نحو عربى، در شش جلد)؛
14. منطق و مختصرى از فلسفه شرق؛
15. منطق نظرى؛
16. منطق عملى؛
17. تاریخ مختصر فلسفه و زیبایى‌شناسى؛
18. مختصر روان‌شناسى؛
19. دایانا و ونوس؛
20. بدیع و قافیه (با همکارى دکتر حسن سادات ناصرى)؛
21. مختارات (با یارى دکتر محمد خوانسارى)؛
22. دستور جاویدان (با مدد سید ضیاءالدین میرمیران)؛
23. أسلوب الحدیث (با کمک سید عبدالباقى تنکابنى)؛
24. ترجمه «تحافة الفلاسفة» غزالى؛
25. ترجمه «مفتاح العلوم» خوارزمى؛
26. فرهنگ اصطلاحات روان‌شناسى و فلسفى (با استفاده از فرهنگ‌هاى روان‌شناسى و فلسفى فرانسه و انگلیس).
منابع مقاله
برگرفته از کتاب «تحول روانى آموزش و توان‌بخشى نابینایان»، انتشارات سمت، 1381.