آثار اسلامی مکه و مدینه (طبع قدیم)
آثار اسلامى مكه و مدينه، اثر رسول جعفريان است كه به زبان فارسی در عصر حاضر درباره آثار و اماكن اسلامى دو شهر مقدس مكه و مدينه با اشاره به تاريخچه و ویژگى‌هاى هر بنا بيان مى‌شود.
| آثار اسلامی مکه و مدینه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جعفریان، رسول (نویسنده) |
| ناشر | مشعر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1382 ش |
| چاپ | 2 |
| موضوع | زیارتگاههای اسلامی - عربستان سعودی - مدینه
زیارتگاههای اسلامی - عربستان سعودی - مکه مدینه - آثار تاریخی مدینه - تاریخ مکه - آثار تاریخی مکه - تاریخ |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DS 211 /ج7آ2 1382 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب؛ مشتمل بر یک پيش گفتار و دو بخش است. پيش گفتار به معرفى چند تألیف درباره تاريخ حرمین شريفين اختصاص دارد.
گزارش محتوا
تلاش چند ساله معاونت آموزش و تحقيقات بعثه مقام معظم رهبرى- مدظله‌العالى -سبب شده تا کتاب‌هاى چندى در زمینه آثار مكه و مدينه در اختيار زائران و مشتاقان قرار گيرد. در شمار نخستين آثارى كه در این باره نشر يافته همین کتاب بود كه با عجله و با استفاده از مآخذ چندى آماده و نشر گرديد.
در آن زمان نویسنده بيش از هر چيز از مآخذ بهره برده و توفيق تحقيق میدانى پيش نيامده بود تا این كه در طى سال‌هاى گذشته آثر مزبور چندين بار به چاپ رسيد. دوستان و مشتاقان وى در ضمن تشویقى يادآور نكاتى مى‌شدند كه برای تكمیل و رفع نواقص و خطاهاى کتاب بسيار مفيد بود. نویسنده نيز در طى چند سفر با تحقيقات میدانى كوشيد تا کتاب حاضر را كامل‌تر و كم نقص‌تر عرضه كند.
اينك در تحرير جديد کتاب بالغ بر یک دوم، به حجم آن افزوده شده و از بسيارى از موارد رفع اشكال شده است.
در مقدمه کتاب[۱] درباره معرفى چند اثر مهم پيرامون مكه و مدينه مى‌نویسد و درباره شهر مكه چنين مى‌نویسد: تاريخ‌نگاران و جغرافى‌دانان، درباره هيچ شهرى به‌اندازه مكه و مدينه، مطلب ننوشته‌اند، دليل آن روشن است؛ چرا كه همه مى‌دانيم این دو شهر، نزد مسلمانان از قداست برخوردار بوده و ثبت اخبارِ وضعيّتِ شهر، تحوّل و چگونگى بناهاى تاريخى - دينى آن، برای مسلمانان اهمیت بسيار دارد. گر چه برخى از این آثار مكتوبِ كهن، به دلايل مختلف از میان رفته و حتى نُسْخه‌اى از آنها به دست ما نرسيده است، لیکن، بسيارى از آنها به دست آمده و اخيراً شمارى ديگر در این باره تأليف شده است.[۲]
سپس به معرفى اجمالى مهم‌ترين آنها مى‌پردازد.
در بخش اول کتاب، بناهاى مكه[۳] با این موضوعات معرفى شده است: مقدمه‌اى بر جغرافياى جزيره العرب[۴]، مكه و كعبه پيش از اسلام[۵]، تاريخ مكه در دوره اسلامى[۶]، كعبه و مسجدالحرام در دوره اسلامى[۷]، تاريخچه بناى بخش‌هاى مسجدالحرام (ساختمان كعبه، پرده كعبه[۸]، اركان كعبه[۹]، درهاى مسجد[۱۰]، مقامات چهارگانه در مسجد الحرام)[۱۱]، مساجد مكه[۱۲] (مسجد الاجابه، مسجد المتكائ، مسجد شجره، مسجد ردم الاعلى يا مسجد الرايه، مسجد الغنم، مسجد مختفى، مسجد حمزه، مسجد بلاب، مسجد ابوبكر)، مشاعر مقدسه و مساجد آنها[۱۳] (عرفات، مزدلفه، منا، مسجد حنيف، مسجد البيعه، مسجد كوثر، مسجد شجره، مسجد غديرخم و(...، آثار مذهبى و تاريخى مكه مكرمه[۱۴] (شعب ابى‌طالب، مولد النبى(ص)، خانه حضرت خديجه(س)، خانه ارقم، كوه و غار حرا، كوه و غار ثور، قبرستان معلاه، مقبره شهداى فتح). بخش دوم کتاب نيز حاوى اطلاعاتى درباره تاريخ مدينه منوره و آثار و بناهاى آن است[۱۵]. مباحث این بخش عبارتند از:يثرب و اسلام[۱۶]، مسجد النبى(ص)[۱۷]، قسمت‌هاى داخلى مسجدالنبى(ص)[۱۸]، شرق مدينه[۱۹]، مساجد و اماكن غرب مدينه[۲۰]، بقيع و آثار تاريخى آن[۲۱]، موقعيت غزوه احد و آثار تاريخى آن.[۲۲]
وضعیت کتاب
کتاب با عكس‌ها، نقشه‌ها و طرح‌هایى از بناها و اماكن معرفى شده همراه است.
پانویس
منابع مقاله
متن و مقدمه کتاب.